هنر و صنعت‏ در دوران هخامنشیان

هنر و صنعت‏

از آثار هنرى که از عهد هخامنشیان برجاى مانده مى‏توان به مظاهر هنر ملى پى‏برد. هنرمندان آن دوره نمى‏توانستند یا نمى‏خواستند صحنه‏هاى مربوط به زندگى روزانه مردم را در آثار هنرى خود منعکس سازند. به عقیده گیرشمن «هنر هخامنشى مقید و محبوس دربار بود و نمى‏قوانست از آزادى تعبیر برخوردار باشد.» «۲۴۷» پس‏ازآنکه حوزه قدرت سلاطین هخامنشى وسعت گرفت، تصمیم گرفتند براى خود دربارها و قصورى بسازند که براى کلیه ملل شگفت‏انگیز و اعجاب‏آور باشد. به قول گیرشمن:

ادامه مطلب هنر و صنعت‏ در دوران هخامنشیان

مبدأ تاریخ یا گاهشمارى در ایران باستان‏

مبدأ تاریخ یا گاهشمارى در ایران باستان‏

تقى‏زاده مى‏نویسد:

در سالهاى اول پادشاهى هخامنشیان شیوه گاهشمارى به احتمال قوى مبتنى به گاهشمارى بابلى بوده است و با گذشت زمان و پس‏ازآنکه کمبوجیه در ۵۲۵ ق. م. به فتح مصر توفیق یافت، خواه‏وناخواه، روابط فرهنگى بین ایران و مصر وسعت گرفت. داریوش همراه کمبوجیه به مصر رفته بود و قبل از رسیدن به سلطنت چند سال در آن سرزمین مانده بود. چندى بعد از پادشاه شدن باز مجددا در سال ۵۱۷ ق. م. به مصر رفت و به تمدن و آداب مصرى علاقه زیاد پیدا کرده بود و با مردم به مهربانى سلوک مى‏کرد تا جایى که مردم مصر او را

ادامه مطلب مبدأ تاریخ یا گاهشمارى در ایران باستان‏

سیر علوم در عهد هخامنشى‏

سیر علوم در عهد هخامنشى‏

پس از حمله اسکندر و تجاوز اعراب به ایران، نه تنها بسیارى از یادگارهاى هنرى بلکه قسمت اعظم منابع علمى عهد کهن که در انحصار روحانیان و طبقات ممتاز بود دستخوش فنا و نیستى گردید. بطورى که از اسناد تاریخى برمى‏آید از دیرباز در تخت جمشید و «شیزگان» (نزدیک مراغه) و در هکمتانه یا همدان، مراکز علمى و دفاتر و اسناد فراوانى وجود داشته که فقط روحانیان و طبقات ممتاز مى‏توانستند از آن بهره‏مند شوند.

ابن الندیم در کتاب الفهرست، در مورد حمله اسکندر به استخر چنین مى‏نویسد:

ادامه مطلب سیر علوم در عهد هخامنشى‏

عقیده به معاد پیروان زرتشت

عقیده به معاد

پیروان زردشت عقیده داشتند که روح بعد از جدا شدن از بدن تا سه روز در نزدیک سر متوفى مى‏ماند و در این مدت برحسب استحقاق، لذات و دردها به منتها درجه بر وى روى مى‏آورند. چون روز چهارم فرامى‏رسد، باد مشکبویى از جنوب مى‏وزد و روح مؤمن در سر پل چینوات یعنى پل مفارقت، که بر قعر جهنم کشیده شده، با دختر سفیدبازویى که زیباتر از همه چیزهاى دنیاست، ملاقات مى‏کند و از او سؤال مى‏نماید کیستى و جواب مى‏شنود اى جوان نیک‏پندار و نیک‏گفتار و نیک‏کردار، من وجدان تو هستم؛ پس به هدایت این راهنما روح مؤمن به حضور اهورا مى‏رود و به خوشى پذیرایى مى‏شود. اما روح انسان شقى با زن زشتى روبرو مى‏شود، و چون از پل نمى‏تواند عبور کند بنده اهریمن مى‏شود.

ادامه مطلب عقیده به معاد پیروان زرتشت

معتقدات دینی و دستورات مذهبی زرتشت

مذهب زرتشت‏

کرگ لینگر  در کتاب خود ضمن بحث در توسعه زندگى دینى مى‏نویسد:

… در دین زرتشت مفهوم بزرگى وجود دارد که نه در آیین مصریان قدیم دیده مى‏شود، و نه در اندیشه‏هاى بسیار عمیق هندو. جهان داراى تاریخ است و از قانون تحول پیروى مى‏کند. وضع فعلى جهان را به مرحله نهایى رهبرى مى‏کند، همه نیروها در کار خود باید به آن راه بروند. در نظر زرتشت، دنیا از برنامه استمرار تاریخ پیروى مى‏کند و میدان جنگ است. مبارزه‏اى پرشور نیروها را مقابل یکدیگر قرار داده است، و این امر واجب است و نتیجه آن تکامل مردم باتقوى و بهره‏مندى از زندگى جاویدان است …

ادامه مطلب معتقدات دینی و دستورات مذهبی زرتشت

تعلیمات اخلاقى-مادی و اجتماعی زرتشت‏

تعلیمات اخلاقى زرتشت‏

ویل دورانت مى‏نویسد:

… باید گفت که جنبه اخلاقى دین زردشت عالى‏تر و شگفت‏انگیزتر از جنبه دینى و الهى آن است. این طرز تصور به زندگى روزانه آدمى شرافت و مفهومى مى‏بخشد … انسان مطابق تعلیمات زردشت همچون پیاده صحنه شطرنج نیست که در جنگ جهانگیر دایمى بدون اراده خود در حرکت باشد بلکه آزادى اراده دارد؛ چه اهورامزدا چنان خواسته است که انسانها شخصیتهاى مستقلى باشند و با فکر و اندیشه خود کار کنند و با کمال آزادى در طریق روشنى یا در طریق فروغ گام نهند؛ چه اهریمن خود دروغ مجسم و جاندار، و هردروغگو و فریبکار بنده و خدمتگزار وى به‏شمار مى‏رود. از این طرز تصور کلى، قانون اخلاقى مفصل و درعین‏حال ساده‏اى به وجود آمد که براین قاعده طلایى تکیه داشت که: «تنها کسى خوب است که آنچه را بر خود روا نمى‏دارد بر دیگران نیز روا ندارد» به گفته اوستا: انسان سه وظیفه دارد: یکى آنکه دشمن خود را دوست کند، دیگر آنکه آدم پلید را پاکیزه سازد و دیگر آنکه نادان را دانا گرداند. بزرگترین فضیلت تقوى است و بلافاصله پس از آن شرف و درستى در کردار و گفتار نیک است. …

ادامه مطلب تعلیمات اخلاقى-مادی و اجتماعی زرتشت‏

زرتشت و اصلاحات مذهبى‏

زرتشت و اصلاحات مذهبى‏

از محل و زمان تولد و جزئیات زندگى زرتشت اطلاع دقیقى در دست نیست. با اینکه عده‏اى تاریخ حیات او را در حدود دو هزار سال ق. م. مى‏دانند ولى مستشرقین از روى قراین، زندگى وى را بین قرنهاى دهم و ششم ق. م. حدس مى‏زنند. مى‏گویند هنگام تولد برخلاف کودکان دیگر که مى‏گریند با لبخند و شادمانى دیده بر جهان گشود. در مورد حوزه فعالیت و گسترش آیین او دارمستتر معتقد است:

ادامه مطلب زرتشت و اصلاحات مذهبى‏