مختصات سیاسى و اجتماعى مردم ایران‏

مختصات سیاسى و اجتماعى مردم ایران‏

ایران چه در دوران قبل از اسلام و چه در دوره بعد از اسلام، هیچگاه یک واحد سیاسى هماهنگ و یکپارچه نبود، یعنى اهالى و سکنه این مملکت، جملگى داراى اخلاق و سنن و زبان و نژاد واحدى نبوده، و حتى نمى‏توان ادعا کرد که در نتیجه مبارزات شدید سلاطین صفویه، علیه اهل تسنن، تمام مردم در دوره صفویه از مذهب تشیع پیروى مى‏کردند، بلکه پیروان ادیان و مذاهب مختلف در قلمرو حکومت صفویه، زندگى مى‏کردند.

دکتر لاکهارت ضمن بحث در پیرامون جمعیت ایران، مى‏نویسد

ادامه مطلب مختصات سیاسى و اجتماعى مردم ایران‏

سکنه و جمعیت ایران‏ باستان

سکنه و جمعیت ایران‏

قبل از آنکه احوال طبقات مختلف اجتماعى، یعنى وضع کشاورزان، پیشه‏وران، روشنفکران، فئودالها، و اشراف و روحانیان، و دیگر قشرهاى اجتماعى مورد مطالعه قرار گیرد، نخست سکنه و جمعیت ایران را، با توجه به مدارک و اسناد موجود، مورد تحقیق و بررسى قرار مى‏دهیم:

جمعیت ایران‏

طبق فرضیه‏اى، آریاییها در حدود هزاره دوم قبل از میلاد، در ایران مسکن گزیدند و در طول تاریخ، با اقوام و طوایف مختلف، نظیر اعراب و ترکها و غیره درآمیختند و نژاد کنونى ایران نتیجه آن آمیزشهاست.

ادامه مطلب سکنه و جمعیت ایران‏ باستان

نامه ‏هاى پیغمبر به سلاطین‏

نامه‏هاى پیغمبر به سلاطین‏

پس از فتح مکه، تمام قبایل اطراف به اسلام گرویدند و قدرت اسلام بیش از پیش فزونى گرفت. قبل از فتح مکه، حضرت براى بسط عالم اسلام نامه‏ها و نمایندگانى نزد ملوک و سلاطین اطراف فرستاد؛ از جمله این نامه به هراکلیوس نوشته شد: «بسم اللّه الرحمن الرحیم. از رسول خدا محمد به هراکلیوس بزرگ. درود به هرکس که پیرو راه رستگارى است. اما بعد، مسلمان شو تا سالم بمانى؛ مسلمان شو تا خدا دوبار به تو پاداش بدهد … رسول خدا محمد.»

ادامه مطلب نامه ‏هاى پیغمبر به سلاطین‏

علل جنبش عرب، و شکست ایرانیان

هدف اعراب‏

جرجى زیدان مى‏نویسد:

عربها که مى‏دانستند ممالک شام و عراق حاصلخیز و پرنعمت است،

پس از ظهور اسلام متوجه آن کشورها شدند. طوایف عرب که پیرو اسلام شده بودند، براى به‏دست آوردن روزى و زندگى بهتر به جنگ مى‏آمدند و تنها نظرشان غارت و غنیمت بود، چنانکه در جنگ حنین و طایف این موضوع مسلم گشت. در این دو جنگ، غنیمتهاى فراوانى به دست مسلمانان افتاد و همینکه جنگ پایان یافت و اسیران ردوبدل شدند، بنا به گفته ابن هشام، پیغمبر (ص) سوار شد و مردم دنبال آن حضرت را گرفته فریاد مى‏زدند: اى پیغمبر خدا، زود باش بهره ما را از شتر و گوسفند بده. آنقدر مردم فشار آوردند که پیغمبر کنار درختى متوقف شده، رداى آن حضرت به دست مردم افتاد. آنگاه فرمود: اى مردم رداى مرا بدهید اگر غنیمتهاى امروز به اندازه درختهاى تهامه باشد، همه را میان شما تقسیم مى‏کنم. همه مى‏دانید من ترسو و دروغگو و لئیم نیستم. «۳۸»

ادامه مطلب علل جنبش عرب، و شکست ایرانیان

فتح مکه‏

فتح مکه‏

«در نخستین روزهاى ژانویه سال ۶۳۰ م. (زمستان سال نهم هجرى) محمد (ص) با دوهزار تن مرد جنگى، مرکب از اهل مدینه و قبایل متحد، به مکه نزدیک شد. مکیان تدارک دفاع مى‏دیدند. عباس که علنا طرف پیامبر را گرفته و اسلام پذیرفته بود، در اردوگاه حضور به‏هم رسانید. عباس ملاقاتى بین محمد (ص) و اطرافیان وى با ابو سفیان ترتیب داد، و ابو سفیان قرار تسلیم مکه را، با شرایطى که براى خاندان او و دوستانش نافع بود، با محمد (ص) گذاشت. امنیت همه مکیان … کمابیش تأمین شد. مکیان تعهد کردند اسلام آورند. ورود لشکر اسلام به مکه تقریبا بدون خونریزى صورت گرفت. کعبه را از وجود بتان پاک کردند و به مسجد الحرام و معبد مسلمانان مبدل ساختند.» «۳۶»

ادامه مطلب فتح مکه‏

غزوه احد

غزوه احد

در سال سوم هجرى، قبیله قریش، براى آنکه از شکست بدر انتقام بگیرند، با قریب سه‏هزار تن از مکه به سوى مدینه حرکت کردند.

در این نبرد براى تحریک احساسات مردم، هند، زوجه ابو سفیان با ۱۵ زن دیگر با سپاهیان‏ همراهى کردند. این زنان دف‏کوبان قوم عرب را به خونخواهى کشتگان روز بدر تحریص مى‏کردند و بر مرگ آنان ندبه و زارى مى‏نمودند. چون خبر حرکت قریش به مسلمین رسید، سخت مضطرب شدند و بین آنان در چگونگى مقابله با دشمن اختلاف افتاد. جمعى معتقد بودند که باید در مدینه ماند و از شهر دفاع کرد و برخى مى‏گفتند که باید به جلو قریش شتافت و با آنان جنگید.

ادامه مطلب غزوه احد

جنگ بدر و فتوحات مسلمین

جنگ بدر

پس از آنکه بنیان دعوت محمدى تا حدى استحکام پذیرفت، وى در صدد اشاعه آیین خود در بین کفار قریش برآمد، و براى انجام نقشه خود، مرتبا عده‏اى را براى جاسوسى و کشف اطلاع از وضع عمومى دشمنان میان قریش مى‏فرستاد.

در سال دوم، حضرت ۹ تن از یاران خود را به یکى از منازل نزدیک مکه به همین نیت مأمور کرد، و ایشان بر یکى از کاروانهاى قریش حمله بردند و پس از غارت اموال آنها با دو تن اسیر و مقدارى غنایم به مدینه بازگشتند. هریک از جنگهایى را که حضرت بدینسان با کفار قریش انجام داد، غزوه یا جنگ مقدس مى‏گویند، و مجموع این مبارزات، که براى اشاعه اسلام و کسب ثروت صورت مى‏گرفت، به عنوان غزوات خوانده مى‏شود، و غازى به کسى اطلاق مى‏شد که در راه مبارزه با کفر به جنگ برخیزد.

ادامه مطلب جنگ بدر و فتوحات مسلمین