is_tag

• 31 بازدید
• 6 مارس 2024
• اخبار سایت, داستان جالب, عکس, مطالب جالب

از کلیشه‌ها که بگذریم، هیچ چیز به اندازه یک فیلم ورزشی خوب قدیمی نیست. مانند هر ژانری، فیلم‌های ورزشی کلیشه‌های خود را دارد: داستان آدم‌های توسری‌خوری که در شرف باخت هستند یا استفاده از ورزش برای یافتن شادی. اما بهترین فیلم‌های ورزشی، مانند خود ورزش، تاثیر عمیق‌تری بر تماشاگر می‌گذارد و انتظارات او را زیر سوال می‌برد. ۱۵ فیلم پیش‌رو از بهترین فیلم‌های ورزشی سال‌های گذشته است که امتیازهای خوبی هم از منتقدان گرفته‌اند.

فهرست بهترین فیلم های ورزشی بر اساس سال تولید مرتب شده‌اند؛ نه کیفیت آنها

لیست بهترین فیلم های فوتبالی

فیلم کرید | ۲۰۱۵ | Creed

• کارگردان: رایان کوگلر

می‌توان استدلال کرد که کرید بهتر از راکی است. رایان کوگلر یک فرنچایز از بین‌رفته را زنده کرد و با کمک نقش‌آفرینی چشمگیر مایکل بی‌جردن، راکی را با این درام حماسی که به اختلاف طبقاتی، نژاد و هویت می‌پردازد، به قرن بیست و یکم آورد. کرید به سبک فیلم‌سازی قدیمی است که به خوبی ساخته شده است. قرار دادن استالونه در نقش مربی یک حرکت الهام‌بخش بود و این بازیگر کهنه‌کار بهترین نقش‌آفرینی کارنامه خود را ارائه داد.

فیلم فاکس‌کچر | ۲۰۱۴ | Foxcatcher

• کارگردان: بنت میلر

فیلم های ورزشی مدت‌هاست که بستری برای تجزیه و تحلیل مردانگی بوده و فاکس‌کچر، با شخصیت جان دو پونت (استیو کارل) در مرکز داستان به‌عنوان مربی تیم کشتی آمریکا، واقعاً موضوع ناتمام مانده سمی بودن نرینه‎رفتاری را کامل می‌کند. دوپونت، شولتز را زیرپر و بال خود می‌گیرد و ما شاهد فروپاشی تدریجی ذهنی او هستیم، همانطور که شاهد تبدیل شدن او به مردی هستیم که در موردش خیال‌پردازی می‌کند.

فاکس‌کچر با بازی درخشان استیو کارل، چنینگ تیتوم و مارک رافلو چیره دست، فیلمی دیده نشده اما قدرتمند در دوران حضور چهره‌هایی مانند اندرو تیت است.

فیلم شتاب | ۲۰۱۳ | Rush

• کارگردان: ران هاوارد

باوجودی که فیلم‌های با موضوع مسابقات اتومبیلرانی مناسب اکران سینما است، فیلم‌های با موضوع مسابقات اتومبیلرانی بسیار کم و حتی فیلم‌های «فرمول وان» کمتری به تولید رسیده‌اند. یکی از بهترین آن‌ها شتاب است که به رقابت بین جیمز هانت و نیکی لائودا در سال‌های ۱۹۷۰ می‌پردازد. صحنه‌های مسابقات هیجان‌انگیز، موسیقی هانس زیمر و نقش‌آفرینی کریس همسورث باعث می‌شود با خودتان فکر کنید که ای‌کاش بیش از یک دهه او وقتش را با نقش ثور پر نمی‌کرد.

فیلم مبارز | ۲۰۱۱ | Warrior

• کارگردان: گوین اکونر

هنوز هم تنها فیلم خوبی است که داستانش در دنیای هنرهای رزمی ترکیبی می‌گذرد، مبارز داستان دو برادری است که اختلاف دارند و از هم دور شده‌اند که برحسب اتفاق باهم وارد مسابقات می‌شوند، فیلم به شدت به الگوی راکی وفادار است. مبارز با بازی تام هاردی وحشی، که تحت‌تاثیر بازی مارلون براندو است، و جوئل اجرتون در نقش برادر، اگرچه بسیار جوانمردانه‌تر از MMA (هنرهای رزمی ترکیبی) واقعی است، اما هیجان‌انگیز، خشن و استعاره‌ی نه چندان ظریف برای پرسونای چنین ورزشکارانی است.

فیلم مبارز | ۲۰۱۰ | The Fighter

• کارگردان: دیوید او. راسل

دیوید او. راسل با واقع‌گرایی صریحی به سراغ زندگینامه قهرمان بوکس میکی وارد و برادرش در دهه نود رفت. فیلمی که بر شانه‌های نقش‌آفرینی بازیگران‌ش می‌ایستد و می‌درخشد. مارک والبرگ در نقش وارد آدمی معمولی که مدام دچار ضرب دیدگی است و کریستین بیل در نقش برادر معتاد و تکیده او ظاهر می‌شوند. بازیگران زن فیلم را ایمی آدامز و ملیسا لئو تشکیل می‌دهند که به جز مارک والبرگ هر سه بازیگر نامزد جایزه اسکار در رشته بازیگری شدند. علاقمندان ورزش بوکس مسلما از جزئیات ریزی که در این فیلم خواهند دید، لذت می‌برند.

فیلم کشتی‌گیر | ۲۰۰۸ | The Wrestler

• کارگردان: دارن آرونوفسکی

ورزش کشتی به دلیل لباس‌های خودنمایانه، داستان‌های ملودراماتیک و شخصیت‌های مبالغه‌آمیزش به عنوان ورزشی سرگرم‌کننده انگشت نماست، کشتی یک شکل هنری است، بزرگ‌ترین برندها برای حرکات رزمی باورنکردنی قرارداد می‌بندند و با فیلم‌نامه‌هایی سرشار از دلسوزی، پکیجی را ارائه می‌دهند که پرزرق و برق به نظر برسد. وقتی در کشتی‌گیر رندی رابینسون (با بازی میکی رورک) را، که دوران اوجش را پشت سرگذاشته، ملاقات می‌کردیم، شبیه یک وانت دهه هشتادی درب و داغون است، او از روی استیصال برای آخرین لحظه بزرگ و موفقیت دوباره داخل رینگ می‌شود. فیلم دارن آرونوفسکی بیشتر به جزئیات داستان می‌پردازد، اما کمتر به مسائل کشتی و انسانیت رابینسون اهمیت می‌دهد.

فیلم مربی کارتر | ۲۰۰۵ | Coach Carter

• کارگردان: توماس کارتر

مربی کارتر با الهام از سریال‌های نوجوانانه پرتصنع مانند محله ملروز و تپه‌ی تک درخت، درامی پرانرژی و جذاب است که مخاطبان جوان‌تر را هدف قرار داده. صحنه‌های بسکتبال پر زرق و برق هستند و مربی کارتر اولین فیلم چنینگ تیتوم نیز است. فیلم بخاطر نقش‌آفرینی ساموئل ال. جکسون ارزش دیدن دارد. او ایفاگر نقش کن کارتر، مربی تیم بسکتبال دبیرستان ریچموند در کالیفرنیا و مدعی قهرمانی در سطح ایالت است اما نمرات درسی بچه‌ها پایین است و کارتر تصمیم می‌گیرد تا ابتدا سطح کیفی درسی شاگردانش بهتر شود.

فیلم محبوب میلیون دلاری | ۲۰۰۴ | Million Dollar Baby

• کارگردان: کلینت ایستوود

در این درام با موضوع بوکس، کلینت ایستوود در نقش مربی‌ای نقش آفرینی می‌کند که یک بوکسور زن جاه طلب به نام مگی فیتزجرالد (با بازی هیلاری سوانک) را تحت حمایت خود قرار می‌دهد، رابطه‌ای که در نهایت به تراژدی ختم می‌شود. واقعیت جالبی درباره فیلم محبوب میلیون دلاری: این تنها فیلمی است که کلینت ایستوود تا به حال در آن گریه کرده است.

فیلم علی  | ۲۰۰۲ | Ali

• کارگردان: مایکل‌مان

ویل اسمیت تعدادی انتخاب اشتباه مطلق در کارنامه داشته است، بنابراین گاهی اوقات به راحتی می‌توان فراموش کرد که وقتی او در فیلمی موفق ظاهر می‌شود، از دل و جان مایه می‌گذارد. علی را در نظر بگیرید، فیلمی با موضوع زندگی‌نامه محمد علی کلی به کارگردانی مایکل‌مان که امسال از او فیلم فراری، با موضوع زندگی انزو فراری اکران شد. اسمیت تلاش می‌کند که با ادای دیالوگ‌ها خودش را شبیه اسطوره ورزش بوکس کند.

فهرست بهترین فیلم ها درباره بوکس

در حقیقت هیچ فرمولی برای اجرای نقش یک شخصیت واقعی وجود ندارد. برخی تلاش می‌کنند تا به هر روشی که شده تصور جامعه از شخصیت شناخته شده را بهم بریزند، در حالی که برخی دیگر در نقش‌آفرینی مبالغه می‌کنند. اسمیت مطمئناً به سراغ شیوه دومی می‌رود و آهنگ متمایزی به صدا – و تا حدودی لهجه جنوبی – را به این کاراکتر اضافه می‌کند که بی‌ربط با رجزخوانی‌های اوست، و شبیه زنبوری که داخل گونه‌اش را نیش زده باشند، دیالوگ می‌گوید. اجرای ویل اسمیت کاملا عامه‌پسند است.

فیلم هر یکشنبه کذایی | ۱۹۹۹ | Any Given Sunday

• کارگردان: الیور استون

الیور استون فوتبال آمریکایی را چیزی شبیه گلادیاتورهایی می‌بیند که در کولوسئوم یکدیگر را نابود می‌کنند. و او اشتباه نمی‌کند. هر یکشنبه کذایی حماسی، پرشور، پرهیاهو و تقریباً همه چیزهای دیگری است که استون در سه ساعت روایت می‌کند. گروه بازیگران شامل آل پاچینویی است که هرگز فریاد نمی‌زد، جیمی فاکس جوان، جیمز وودزی که به طرز باورنکردنی بامزه است، کامرون دیاز سرکش و چندین اسطوره از لیگ فوتبال آمریکایی NFL  از جمله جیم براون، لارنس تیلور و دیک باتکوس.

فیلم او بازی را برد | ۱۹۹۸ | He Got Game

• کارگردان: اسپایک لی

او بازی را برد با بازی دنزل واشینگتن و ستاره واقعی بسکتبال، ری آلن ساخته شد. اسپایک لی که یکی از طرفداران تیم بسکتبال نیویورک نیکس است، فقط یکبار فیلمی با موضوع بسکتبال ساخت که آن او بازی را برد است. بازی دنزل واشینگتن نادیده گرفته‌شده‌ترین نقش‌آفرینی کارنامه اوست.

فیلم رنگ‌ پول | ۱۹۸۶ | The Color of Money

• کارگردان: مارتین اسکورسیزی

پل نیومن و تام کروز روی پرده در کنارهم ممکن است هر متر و معیاری را که برای سنجش کاریزما استفاده می‌کنند، زیرپا گذاشته باشند. رنگ پول دنباله‌ای بر بیلیاردباز و با حضور مارتین اسکورسیزی در مقام کارگردان، حق نداشت چیزی جز سود مالی به همراه داشته باشد. اما نبوغ اسکورسیزی در فیلمبرداری از میز بیلیارد مانند یک سکانس اکشن، و حضور نمایشی مطلق نیومن و کروز، رنگ پول را به بهترین فیلم یک شب تعطیل تبدیل کرده است. چقدر جذاب بود اگر کروز به همکاری با اسکورسیزی ادامه می‌داد.

فیلم فرار به سوی پیروزی | ۱۹۸۱ | Escape to Victory

• کارگردان: جان هیوستون

همه ما می‌دانستیم که سیلوستر استالونه خوب بلد است با دستانش مشت بزند، اما کسی نمی‌دانست که در پست دروازه‌بانی هم کاربلد است. فرار به سوی پیروزی با بازی ستارگان فوتبال پله، بابی مور، اسوالدو آردیلس در کنار بازیگرانی مانند سیلوستر استالونه، ماکس فون سیدو فیلمی با موضوع فوتبال در دوران جنگ جهانی دوم است. مایکل کین در نقش مربی فوتبال تیم متفقین درخشان ظاهر می‌شود.

فهرست بهترین های مستند فوتبالی

فیلم گاو خشمگین | ۱۹۸۰ | Raging Bull

• کارگردان: مارتین اسکورسیزی

معروف است مارتین اسکورسیزی قبل از کارگردانی داستان زندگی پرفراز و نشیب جیک لاموتا، قهرمان بوکس میان‌وزن، هیچ چیز درباره ورزش بوکس نمی‌دانست. اما چیزی که اسکورسیزی می‌داند درد، احساس گناه و مردانگی زخم‌خورده است که لاموتا از چنین ویژگی‌هایی برخوردار بود. بوکس ورزشی نیست که بتوان آن را رمانتیک کرد. وحشیانه، کثیف و خونین است. چیزی که فیلم اسکورسیزی به خوبی می‌فهمد. زیبایی برای باله است، گاو خشمگین حماسه‌ای از خشم است، فیلمی توان‌فرسا که رویکردی سوررئالیستی به سکانس‌های بوکس دارد با این وجود در گاو خشمگین رگه‌هایی از واقع‌گرایی روان‌شناختی درباره کشتن یا کشته شدن حس می‌شود.

فیلم راکی  | ۱۹۷۶ | Rocky

• کارگردان: سیلوستر استالونه

در حالی که کاراکتر راکی امروزه به عنوان اشاره‌ی به داستان آدم‌های بازنده استفاده می‌شود که به موفقیت می‌رسند، تولید این فیلم شروع بدی داشت. بازیگری گمنام به نام سیلوستر استالونه فیلمنامه‌ی را در سه روز نوشت، اما آن را فقط به شرط و شروط می‌فروخت که خودش نقش اصلی را بازی کند. با توجه به اینکه تنها اعتبار کارنامه بازیگری استالونه، اربابان فلت‌بوش، یک فیلم مستقل با بازی هنری وینکلر پیش از روزهای خوش او بود، چنین شرطی فقط یک معنی داشت که راکی قبل از تبدیل شدن به پرفروش‌ترین فیلم سال ۱۹۷۶، بودجه ناچیزی دارد. راکی همچنین یادآوری می‌کند که استالونه دقیقاً چه بازیگر خوبی بود قبل از اینکه در دهه بعد سراغ رامبوی عضلانی برود. راکی یک ملودرام دهه ۵۰ با جسارت فیلم‌های دهه ۷۰ نقش ماندگار استالونه در کارنامه او باقی خواهد ماند.

فهرست بهترین سریال های فوتبالی جهان

• 27 بازدید
• 6 مارس 2024
• اخبار سایت, داستان جالب, عکس, مطالب جالب

بهروز افخمی، کارگردان سینما و تلویزیون در برنامه «برمودا» شبکه نسیم در پاسخ به این سوال که شما تمایل چندانی به حضور در مجلس نداشتید؟ گفت: نه، من فکر می‌کردم شاید روزی مجلس بدرد فیلم‌سازی بخورد. یعنی بتوانم چیز‌هایی از آنجا بفهمم. اگرچه بخش‌هایی از مجلس را فیلم‌برداری کردم، ولی بعداً به هیچ درد نخورد. البته آقای ابوطالب فیلم‌برداری از مجلس را خیلی حساب شده‌تر از من انجام داد. من ابتدا می‌خواستم ببینم آنجا چه‌خبر است. یعنی ابتدا با آنجا آشنا شوم. برخلاف من که شبیه فیلم‌ساز داستانی رفتار می‌کنم، ابوطالب مثل فیلم‌ساز مستند رفتار می‌کند. از همان یک سال اول هم فهمیدم خبری نیست.

وی درباره انتخاب بین برنامه «هفت» و حضور در جشنواره فیلم فجر گفت: قطعاً برنامه «هفت» را انتخاب می‌کردم. من قبل از اینکه فیلم «صبح اعدام» را بسازم، به آقای زین‌العابدین گفتم بگذارید این فیلم خارج از جشنواره باشد. چون من در سن و سالی نیستم، که بخواهم جایزه دریافت کنم؛ ولی گفتند به ما که رسیدی می‌خواهی فیلمت خارج از جشنواره باشد! نخیر فیلم باید به جشنواره فیلم فجر برسد. 

افخمی با بیان اینکه برایم بهتر است فیلمم خارج از جشنواره باشد، افزود: وقتی ما برنامه «هفت» را می‌سازیم، می‌دانیم این برنامه در طول ۱۰ شب جشنواره بیش از تماشاچیان جشنواره و بیش از تماشاچیان کل سینمای ایران در طول سال بیننده خواهد داشت. اغلب آن‌ها فیلم‌های سینمای ایران را ندیدند و براساس صحبت‌های برنامه تصمیم به دیدن یا ندیدن فیلم می‌گیرند.

این کارگردان سینما در پاسخ به این سوال که آیا رفاقت قدیمی شما با مجتبی امینی در دریافت جایزه فیلم فجر اثرگذار بود؟ توضیح داد: خیر، بعضی از رفقای قدیمی‌ام در هیئت داوران بودند. اگر کسی می‌خواهد بگوید برایم پارتی‌بازی کردند، خب مهدی فخیم‌زاده یا محمدحسین لطیفی برایم پارتی‌بازی کرده است. این هم از مشکلات سن و سال زیاد است، که رفیق زیاد دارم!

 

• 87 بازدید
• 6 مارس 2024
• اخبار سایت, داستان جالب, عکس, مطالب جالب

فیلم درباره خیانت زناشویی: موضوعات اجتماعی همواره پر مخاطب ترین ها در سینما بوده اند. در این میان خیانت زناشویی یکی از سوژه‌های سینمایی محبوب دهه‌های اخیر بوده است و درباره بدعهدی و بی‌وفایی زوجین می‌توانید ده‌ها فیلم و سریال‌ تفکربرانگیز پیدا کنید که هر کدام برداشت متفاوتی از این پیمان‌شکنیِ اغلب غم‌انگیز ارائه می‌دهند.

فیلم درباره خیانت زناشویی

در عصری که آمار طلاق و خیانت به اوج رسیده است، بعضی از این آثار تلاش می‌کنند تا دلایل وقوع آن را بررسی کنند و برخی دیگر هم عواقب ناشی از خیانت را در کانون توجه قرار می‌دهند، اینکه آدم‌ها چه واکنشی نسبت به آن دارند، چگونه با چنین اتفاقی کنار می‌آیند و چه تصمیماتی می‌گیرند. در این مطلب از سری مطالب فرهنگ و هنر مجله خبری چشمک در بخش فیلم و سریال به ۱۰ بهترین آثار سینمایی درباره خیانت زناشویی پرداخته ایم.

دختر گمشده (Gone Girl)

• سال انتشار: ۲۰۱۴
• کارگردان: دیوید فینچر
• بازیگران: بن افلک، رزمند پایک، نیل پاتریک هریس، تایلر پری، کیم دیکنز، پاتریک فوگیت، میسی پایل
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۷ از ۱۰۰

«دختر گمشده» شاید محبوب‌ترین فیلم تاریخ سینما درباره خیانت باشد، اقتباسی از رمانی به همین نام نوشته‌ی گیلین فلین، اثر درخشان دیوید فینچر در قدم اول، خطرناک بودن انسان‌ها و شکننده‌ بودن روابط را یادآور می‌شود اما به جوسازی و هوچی‌گری‌های رسانه‌ای هم نیم‌نگاهی دارد. نیک دان (بن افلک) مردی است که پس از ناپدید شدن همسرش، حالا جزئیات زندگی‌اش از سوی رسانه‌ها تفتیش می‌شود، از جمله خیانتی که نمی‌خواست کسی از آن اطلاع پیدا کند. نیک شاید گاهی آزاردهنده باشد اما لحظاتی هم وجود دارد که با او احساس هم‌دردی می‌کنید. در حالی که زندگی زناشویی نیک و اِمی (رزمند پایک) به یک افتضاح بزرگ ختم شده بود اما حالا در نبود دخترک، شرایط برای نیک سخت‌تر شده زیرا مظنون اصلی پرونده‌ی گم شدن اِمی است.

(خطر اسپویل) دخترک اما در نهایت بازمی‌گردد و برای رسیدن به اهدافش، آدم‌های دیگری را هم قربانی می‌کند. اِمی در پایان مطمئن می‌شود که دیگر کسی نمی‌تواند رابطه‌ی او و نیک را تهدید کند و نیک هم درک می‌کند که همسرش شیطانی‌تر از آن چیزی است که حتی انتظارش را داشت. او حالا راه‌های زیادی برای فرار از اِمی ندارد و باید تاوان خیانت خود را بدهد. برگ برنده‌ی دختر گمشده، بازی فوق‌العاده‌ی دو چهره‌ی اصلی است، رزمند پایک و بن افلک هر دو بهترین بازی کارنامه‌ی هنری خود را ارائه داده‌اند و دو شخصیت بسیار پیچیده را به بهترین شکل عرضه کرده‌اند. اگر قرار باشد درباره خیانت تنها یک فیلم را انتخاب کنیم، آن بی‌تردید دختر گمشده خواهد بود.

چشمان کاملا بسته (Eyes Wide Shut)

• سال انتشار: ۱۹۹۹
• کارگردان: استنلی کوبریک
• بازیگران: تام کروز، نیکول کیدمن، سیدنی پولاک، ماری ریچاردسون، تاد فیلد، توماس گیبسون، وینسا شا
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۵ از ۱۰۰

«چشمان کاملا بسته» آخرین ساخته‌ استنلی کوبریک است که چندان از آن استقبال نشد و حتی ضعیف‌ترین فیلم کارنامه‌ی هنری او در نظر گرفته می‌شود اما واقعیت این است که کوبریک اینجا هم اوج مهارت‌های خود به‌عنوان یک فیلم‌ساز مولف را به نمایش می‌گذارد و به‌ زیبایی درباره خیانت زناشویی مرثیه‌سرایی می‌کند. دکتر بیل هارفورد (تام کروز) و همسرش آلیس (نیکول کیدمن) پس از حضور در یک مهمانی مجلل و بازگشت به خانه، با یکدیگر بحث می‌کنند و آلیس می‌گوید که به یک رابطه‌ی نامتعارف با مردی دیگر فکر کرده است. بیل که انتظار چنین چیزی را نداشت، از خانه خارج می‌شود و تصمیم می‌گیرد تا رویاپردازی‌های همسرش را تلافی کند. او در ادامه تصادفا فرصت حضور در یک مهمانی مخفی بالماسکه را پیدا می‌کند.

فیلم که در ابتدا درباره‌ی کشمکش‌های دو جنس مخالف است و چالش‌های ازدواج و عشق را به تصویر می‌کشید، ناگهان به سفری اضطراب‌آور در باب بررسی عقده‌های روحی، وسواس‌های ذهنی و انحراف‌های انسان تبدیل می‌شود. چشمان کاملا بسته در مقایسه با دیگر فیلم‌های این فهرست اثر فلسفی‌تری محسوب می‌شود و آن را می‌توانیم یک نسخه‌ی جدی‌تر از «پس از ساعات اداری» (۱۹۸۵) ساخته‌ی مارتین اسکورسیزی بدانیم (عوامل جلوبرنده‌ی قصه در هر دو فیلم یکسان است). شخصیت بیل هارفورد از مشکلات اخلاقی رنج نمی‌برد اما به دنیای متفاوتی قدم می‌گذارد و تصمیمات نادرستی می‌گیرد که ممکن است زندگی‌اش را نابود کند.

 

تنگه وحشت (Cape Fear)

• سال انتشار: ۱۹۹۱
• کارگردان: مارتین اسکورسیزی
• بازیگران: رابرت دنیرو، نیک نولتی، جسیکا لنگ، جولیت لوئیس، جو دان بیکر، گریگوری پک، رابرت میچام
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۵ از ۱۰۰

«تنگه‌ وحشت» بازسازی فیلمی به همین نام از دهه‌ی ۶۰ میلادی است اما در مقایسه با آن اهمیت بیشتری به واقع‌گرایی می‌دهد که با توجه به حضور مارتین اسکورسیزی در پشت دوربین، کمتر از این هم انتظار نمی‌رود. قصه پیرامون مکس (رابرت دنیرو) اتفاق می‌افتد که حالا پس از آزادی، تصمیم دارد از سم بُودن (نیک نولتی) انتقام بگیرد، وکیلی که پرونده‌ی او را به‌درستی مدیریت نکرد و باعث شد تا مکس به زندان بیفتد. مکس ۱۸ سال اخیر زندگی‌اش در اسارت را صرف مطالعه‌ی کتاب قانون کرده است تا زندگی سم را نابود کند.

سم زندگی خوبی دارد اما همانند بسیاری از مردان موفق، با زن دیگری به نام لوری دیوید (ایلیانا داگلاس) در ارتباط است. (خطر اسپویل) مکس در ادامه لوری را پیدا می‌کند و او را فریب و مورد تعارض قرار می‌دهد. مکس سپس با این ادعا که معلم است، وارد مدرسه‌ دختر سم می‌شود تا او را هم اذیت کند. این روزها از تنگه وحشت کمتر صحبت می‌شود اما یکی از فیلم‌های شاخص اسکورسیزی از دهه‌ی ۹۰ میلادی است که به یک موفقیت تجاری بزرگ تبدیل شد و دنیرو را هم صاحب نامزدی اسکار کرد.

 

کشتن دو عاشق (The Killing of Two Lovers)

 

• سال انتشار: ۲۰۲۰
• کارگردان: ابرت ماچوئیان
• بازیگران: کلین کرافورد، سپیده معافی، کریس کوی، ایوری پیزوتو، آری گراهام، ازرا گراهام
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰

«کشتن دو عاشق» از فیلم‌های مستقل خوش‌ساخت و کمتردیده‌شده‌ی سال‌های اخیر است که تاثیرات روانی خیانت را بررسی می‌کند. دیوید (کلین کرافورد) صاحب چهار فرزند است و در حومه‌ی شهر با همسرش زندگی خوبی دارد. او همه‌ی تلاش خود را می‌کند تا پدر و همسر خوبی باشد اما نیکی (سپیده معافی) اخیرا سرد شده است و می‌خواهد برای مدتی از دیوید جدا باشد و با دیگران قرارهای عاشقانه بگذارد. دیوید در ابتدا می‌پذیرد اما انتظارش را ندارد که همسرش بخواهد پا را فراتر بگذارد. او خیلی‌زود کم می‌آورد و از آنجایی که نمی‌تواند رابطه‌ی همسرش با دیگران را تحمل کند، تصمیم می‌گیرد تا نیکی و معشوقه‌اش دِرِک (کریس کوی) را به قتل برساند.

این ساخته‌ی ابرت ماچوئیان یک فیلم جنایی یا هیجان‌انگیز نیست و دغدغه‌ی اصلی‌اش تحلیل وضعیت روحی و روانی آدم‌هایی است که علی‌رغم رفتارهای مناسب، بازخورد مثبتی از شریک زندگی خود دریافت نمی‌کنند. شریکی که رفته‌رفته سرد می‌شود و حتی خیانت می‌کند تا دیگری را در موقعیت پیچیده‌ و در یک دوراهی سخت قرار دهد: اینکه با همسر بی‌وفای خود ادامه دهد یا همه‌چیز را رها کند. (خطر اسپول) در کشتن دو عاشق، زوج قصه در نهایت تصمیم می‌گیرند تا ادامه دهند اما آیا می‌توان از خیانت عبور کرد و شروع تازه‌ای داشت؟ اگر دقت کنید، پاسخ این سوال را در لحظات پایانی فیلم پیدا خواهید کرد.

بچه‌های کوچک (Little Children)

• سال انتشار: ۲۰۰۶
• کارگردان: تاد فیلد
• بازیگران: کیت وینسلت، جنیفر کانلی، پاتریک ویلسون، جکی ارل هالی، نوآه امریک، فیلیس سامرویل، تای سیمپکینز
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۰ از ۱۰۰

نام این فیلم درباره اینکه با چگونه اثری روبه‌رو هستیم شک‌وشبهه ایجاد می‌کند اما «بچه‌های کوچک» در مجموع ارتباط زیادی با کودکان ندارد و خیانت والدین آن‌ها را در اولویت قرار می‌دهد. به کارگردانی تاد فیلد خوش‌آتیه، قصه درباره‌ی زنی به نام سارا (کیت وینسلت) است که آگاه می‌شود همسرش به فیلم‌های نامتعارف اعتیاد دارد، او نسبت به این رابطه سرد می‌شود و به دنبال یک راه‌حل است تا اینکه در پارک با بِرَد (پاتریک ویلسون) ملاقات می‌کند، مردی که کودک درونش زنده است، از چالش دوری می‌کند و مسئولیت‌پذیر هم نیست اما مورد توجه سارا قرار می‌گیرد.

در سوی دیگر، شخصیتی به نام رانی (جکی ارل هالی) را داریم، یک مجرم جنسی که حالا در تلاش است تا به جامعه بازگردد و یک زندگی عادی را تجربه کند اما چندان موفق نیست و گذشته‌ی تاریکش او را همانند سایه دنبال می‌کند. با تشکر از مهارت‌ بالای تاد فیلد در پرداخت شخصیت‌ها، فیلم پرتره‌ای پرجزئیات از رابطه‌ی سارا و برد ارائه می‌دهد، کسانی که تعامل جزئی آن‌ها در نهایت به چیزی جدی و هیجان‌انگیز تبدیل می‌شود اما این رابطه‌ پایدار نیست.

 در حال‌وهوای عشق (In the Mood for Love)

• سال انتشار: ۲۰۰۰
• کارگردان: وونگ کار وای
• بازیگران: مگی چانگ، تونی لیانگ، جو چیانگ، چین تسی-آنگ، پائولین سان، ربکا پن
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰

شاهکاری تکرارنشدنی از وونگ کار وای، «در حال‌وهوای عشق» با شخصیت‌های ژرف‌اندیش، موسیقی‌ فراموش‌نشدنی، نجواها، نگاه‌های نقاشانه و شاعرانگی‌های بی‌پایانش از آن آثاری است که همه باید حداقل یک بار تماشا کنند. این فیلم شاید درباره خیانت باشد اما در حقیقت مرثیه‌ای برای عشق، آسیب‌پذیری و تقلا برای یافتن همدم است. مرد و زن قصه، بعد از خیانت همسرانشان، به یکدیگر نزدیک می‌شوند و ما به زندگی و روحیات این دو آدم بدشانس و مهجور نگاه نزدیکی داریم.

آن‌ها بی‌گمان به یکدیگر علاقه‌ پیدا کرده‌اند اما قصد ندارند به هم نزدیک شوند زیرا نمی‌خواهند همان اشتباه شریک زندگی‌شان را تکرار کنند و شما حس درماندگی و جداافتادگی آن‌ها را درک خواهید کرد؛ آدم‌هایی که در این جهان بی‌رحم در بدترین زمان و مکان با هم ملاقات کرده‌اند. در حال‌وهوای عشق یک شاعرانه‌ی تمام‌عیار است که از زوایای تازه‌ای نیاز آدمی به عشق را بررسی می‌کند. هنگامی که فیلم به پایان رسید، شما داستانی را تجربه‌ کرده‌اید که همانند یک شعر خاطره‌انگیز در ذهن باقی می‌ماند.

 

گتسبی بزرگ (The Great Gatsby)

• سال انتشار: ۲۰۱۳
• کارگردان: باز لورمن
• بازیگران: لئوناردو دی‌کاپریو، توبی مگوایر، کری مولیگان، جوئل اجرتون، جیسون کلارک، آیلا فیشر، الیزابت دبیکی
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۲ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۸ از ۱۰۰

تاکنون چهار نسخه‌ی سینمایی برای «گتسبی بزرگ»، مشهورترین رمان اسکات فیتز جرالد ساخته شده است که آخری به کارگردانی باز لورمن اثر پرزرق‌وبرق‌تری است و به‌درستی به ما نشان می‌دهد که عشق و نفرت ما را به چه جاهای زشت و زیبایی می‌کشاند. قصه توسط جوانی به نام نیک کاراوی (توبی مگوایر) روایت می‌شود که قصه‌ی آشنایی‌اش با یک مرد ثروتمند مرموز به نام گتسبی (لئوناردو دی‌کاپریو) را تعریف می‌کند، مردی که هر هفته مهمانی‌های مجلل برگزار می‌کند تا عشق زندگی‌اش، دِیزی (کری مولیگان) را ملاقات کند، کسی که با مرد دیگری به نام تام (جوئل اجرتون) ازدواج کرده است. فیلم ضمن اینکه ما را به یک دوره‌ی تاریخی بخصوص می‌برد و حس‌وحال شکوهمندی دارد، رابطه‌ی عاشقانه‌ی تراژیک گتسبی و دیزی را هم موشکافی می‌کند.

اگر کتاب را خوانده‌اید یا فیلم را تماشا کرده‌اید (خطر اسپویل)، حتما می‌دانید که خیانت دیزی به همسرش و ادامه دادن این رابطه‌ی نامشروع محکوم به شکست، نه‌تنها به مرگ گتسبی بزرگ می‌انجامد بلکه رابطه‌ی عاشقانه‌ی یک زوج دیگر، مرتل (آیلا فیشر) و جرج (جیسون کلارک) را هم به نابودی می‌کشاند. گتسبی بزرگ همانند دیگر ساخته‌های باز لورمن فیلم چشم‌نوازی است و مجذوب فضاهای آن می‌شوید اما در پایان، شما را متاثر می‌کند و عواقب خیانت را متذکر می‌شود.

۱۰- بی‌وفا (Unfaithful)

• سال انتشار: ۲۰۰۲
• کارگردان: آدریان لین
• بازیگران: داین لین، ریچارد گییر، الیویه مارتینز، اریک پر سالیوان، چاد لو، دومینیک کیانزه، اریش اندرسون
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۷ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۰ از ۱۰۰

پس از اینکه کانی (داین لین) با یک غریبه رابطه‌ی نامشروع برقرار می‌کند، زندگی او و همسرش ادوارد (ریچارد گییر) وارد سرازیری می‌شود. یک ملاقات کوتاه و یک تصمیم اشتباه باعث می‌شود تا زندگی این زوج به یک فاجعه تبدیل شود و برداشت غم‌انگیز فیلم از خیانت شما را مجاب می‌کند تا با دو شخصیت اصلی هم‌ذات‌پنداری کنید، کسانی که باید تاوان اشتباه خود را بدهند. خیانت کانی، روان او و ادوارد را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و در پایان، (خطر اسپویل)، ادوارد مرد جوانی که با همسرش رابطه داشت را به قتل می‌رساند تا شرایط به مراتب پیچیده‌تری را تجربه کند.

با اینکه پای پلیس هم وسط کشیده می‌شود اما مدرکی وجود ندارد که این زوج را تهدید کند. با گذر زمان، به نظر می‌رسد که همه‌چیز در حال بازگشت به حالت عادی است اما عذاب وجدان، ادوارد را رها نمی‌کند و او را به زانو در می‌آورد. کانی پیشنهاد می‌دهد که نقل‌مکان و زندگی تازه‌ای را آغاز کنند اما ادوارد در نهایت تصمیمی را می‌گیرد که فکر می‌کند درست است و خود را به پلیس معرفی می‌کند. «بی‌وفا» فیلم ملودرام دل‌خراشی درباره خیانت زناشویی است که به ما می‌گوید گاهی یک حرکت اشتباه می‌تواند باعث فروپاشی روابط شما شود.

کلویی (Chloe)

• سال انتشار: ۲۰۰۹
• کارگردان: آتوم اگویان
• بازیگران: جولین مور، لیام نیسون، آماندا سایفرد، ناتالی لیسینسکا، مکس تیریوت، رابرت هولمز تامسون، نینا دوبرو
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۳ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۱ از ۱۰۰

تا چه اندازه به شریک زندگی خود اعتماد دارید؟ «کلویی» یک حکایت عبرت‌انگیز درباره اعتماد و خیانت است و بازسازی انگلیسی‌زبان فیلم فرانسوی «ناتالی» (۲۰۰۳) به حساب می‌آید. کاترین (جولین مور) که نسبت به وفاداری همسرش تردید دارد و فکر می‌کند او با فرد دیگری در رابطه است، زنی به نام کلویی (آماندا سایفرد) را استخدام می‌کند تا همسرش را امتحان کند. نقشه‌های او اما مطابق انتظار پیش نمی‌رود و رابطه‌ی پیچیده‌ای میان کاترین، کلویی و دیوید (لیام نیسون) شکل می‌گیرد.

وضعیت وقتی کابوس‌وارتر می‌شود که پای پسر جوان کاترین و دیوید، مایکل (مکس تیریوت) هم به ماجراها باز می‌شود. همه‌ی دروغ‌ها، خیانت‌ها و انتخاب‌های اشتباه سرانجام به یک رویداد تراژیک ختم می‌شود که هیچکس انتظارش را نداشت. با اینکه در پایان، فیلم می‌خواهد باور کنید که اعضای خانواده به زندگی عادی بازگشته‌اند اما جزئیاتی وجود دارد که خلاف آن را نشان می‌دهد. این ساخته‌ی آتوم اگویان ضعف‌های خاص خودش را دارد و بازخوردهای چندان مثبتی دریافت نکرد اما حرف‌های تفکربرانگیزی می‌زند.

تصمیم جدایی (Decision to Leave)

 

• سال انتشار: ۲۰۲۲
• کارگردان: پارک چان-ووک
• بازیگران: تانگ وی، پارک هه ایل، لی جونگ هیون، گو کیونگ-پیو، پارک یونگ وو، جونگ یی سو
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۴ از ۱۰۰

پارک چان-ووک را با «اولدبوی» (۲۰۰۳) می‌شناسید اما او در «تصمیم جدایی»، تا حد زیادی از امضاهایش فاصله گرفته است و به جای تابوشکنی، خشونت مبالغه‌آمیز و سکانس‌های نامتعارف، عاشقانه‌ای آرام و آغشته به خیانت عرضه می‌کند که حس‌وحالی جنایی-پلیسی دارد و دغدغه‌ی اصلی‌اش بررسی روان‌شناختی شخصیت‌ها است. داستان با مرگ یک کارمند اداره‌ی مهاجرت آغاز می‌شود که گویا در حین کوه‌نوردی کشته شده است و افسر پلیس، های-جون (پارک هه ایل) این پرونده را برعهده می‌گیرد. در نگاه اول به نظر می‌رسد این مرد خودکشی کرده است اما پس از فراخواندن همسر وی به اداره‌ی پلیس، سیو-ری (تانگ وی) که از قضا یک مهاجر چینی است، رفتارهای نامتعارفی که نشان می‌دهد و بعدتر پیدا شدن دی‌ان‌ای او زیر ناخن مقتول، فرضیه‌ی خودکشی یا مرگ تصادفی را کم‌رنگ می‌کند.

مثل روز روشن است که دخترک همسرش را به قتل رسانده اما های-جون نمی‌تواند به‌درستی فکر کند، او گرفتار احساس و عواطف شده است. اینکه چرا های-جون به دخترک علاقه‌مند می‌شود دلایل واضحی دارد، او به افسردگی و بی‌خوابی مزمن دچار است، از زندگی زناشویی‌اش رضایت ندارد و حالا با کسی آشنا شده است که به او احساس زنده بودن می‌دهد. کسی که اگر حضور داشته باشد، او می‌تواند بخوابد. های-جون با کوله‌باری از تجربه، احتمال می‌دهد که دخترک قاتل است اما نمی‌خواهد این واقعیت را بپذیرد. این رابطه اما به جای خوبی ختم نمی‌شود. تصمیم جدایی فیلم ناراحت‌کننده‌ای است و پایان آن هم شما را به تفکر وادار می‌کند، جایی که یکی از شخصیت‌ها خود را به معنای واقعی کلمه دفن می‌کند تا عشق را در قلب دیگری زنده نگه دارد.

چشم‌چران‌ها (The Voyeurs)

 

• سال انتشار: ۲۰۲۱
• کارگردان: مایکل موهان
• بازیگران: سیدنی سوئینی، جاستیس اسمیث، بن هاردی، ناتاشا لیو بوردیزو، کاترین کینگ، جین یون
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۵ از ۱۰۰

با پیچش‌های داستانی متوالی، «چشم‌چران‌ها» شما را بارها فریب می‌دهد و هرگاه احساس می‌کنید که می‌دانید فیلم قرار است به کدام مسیر برود، غافل‌گیر می‌شوید. پیپا (سیدنی سوئینی) و توماس (جاستیس اسمیث) یک زوج جوان هستند که از همسایه‌های خود در آن سوی خیابان، سباستین (بن هاردی) و جولیا (ناتاشا لیو بوردیزو) جاسوسی می‌کنند. این زوج به‌تدریج به وسواس ذهنی پیپا تبدیل می‌شوند و او تصمیم می‌گیرد تا شخصا در رابطه‌ی آن‌ها دخالت کند. (خطر اسپویل) او ثابت می‌کند که سباستین یک خیانت‌کار است تا جولیا خودکشی کند و سباستین به افسردگی شدید مبتلا شود. هنگامی که رابطه پیپا و توماس هم وارد سرازیری می‌شود، پیپا به سباستین پناه می‌برد.

توماس وقتی از خیانت عشق زندگی‌اش آگاه می‌شود، او هم تصمیم می‌گیرد تا همانند جولیا خودکشی کند. پیپا که تحت‌تاثیر مرگ توماس قرار گرفته است و رابطه‌ با سباستین هم به او آرامش نمی‌دهد، به دنبال یک راه حل است تا اینکه در یک پیچش داستانی دیگر آگاه می‌شویم که او و توماس، هر دو قربانی نقشه‌های شیطانی سباستین و جولیا شده‌اند (و دخترک حتی خودکشی هم نکرده است). خیانت پیپا نه‌تنها به مرگ توماس می‌انجامد بلکه او را به انسان متفاوتی تبدیل می‌کند که حاضر است همه‌ی قوانین را زیر پا بگذارد تا از سباستین و جولیا انتقام بگیرد.

 دختری در قطار (The Girl on the Train)

 

• سال انتشار: ۲۰۱۶
• کارگردان: تیت تیلور
• بازیگران: امیلی بلانت، ربکا فرگوسن، هیلی بنت، جاستین ثرو، لوک ایوانز، ادگار رامیرز، لیسا کودرو
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۵ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۴ از ۱۰۰

«دختری در قطار» بر اساس رمان پرفروش محبوبی به همین نام نوشته‌ی پائولا هاوکینز ساخته شده است و در اصل یک اثر تریلر-معمایی است. قصه‌ فیلم درباره سوءاستفاده، اعتیاد به الکل و خیانت است و جذابیت اصلی آن را باید یک راوی غیرقابل‌اعتماد بدانیم. ریچل (امیلی بلانت) یک زن مطلقه‌ دائم‌الخمر است که هر روز با قطار به نیویورک می‌رود و در مسیر، گوشه‌ای از زندگی همسر سابقش تام  (جاستین ثرو) و زن جدید او، آنا (ربکا فرگوسن) را تماشا می‌کند که حالا صاحب یک دختر هم شده‌اند. تام اما با زن همسایه، مگان (هیلی بنت) نیز رابطه دارد و او را باردار می‌کند.

با گم شدن مگان، ریچل تصمیم می‌گیرد تا حقیقت را کشف کند که نتیجه‌اش فاش شدن هویت قاتل است و البته سال‌ها خشم و سوءاستفاده‌ای که ناگهان خود را نشان می‌دهند. فیلم دختری در قطار تنها درباره خیانت نیست و به بقاء و خودشناسی نیز می‌پردازد. ساخته‌ تیت تیلور به یک موفقیت تجاری تبدیل شد و امیلی بلانت را هم صاحب چندین جایزه‌ی مختلف کرد. ناگفته نماند که فیلم یک نسخه‌ی بازسازی هندی هم دارد که در آن پرینیتی چوپرا نقش ریچل را بازی می‌کند.

 

 آنچه در زیر پنهان است (What Lies Beneath)

• سال انتشار: ۲۰۰۰
• کارگردان: رابرت زمکیس
• بازیگران: هریسون فورد، میشل فایفر، میراندا اتو، دیانا اسکاروید، جیمز رمار، ری بیکر، جو مورتون، آمبر والتا
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۶ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۷ از ۱۰۰

 

آیا این یک فیلم ترسناک است؟ یا یک اثر دلهره‌آور روان‌شناختی؟ اهمیتی ندارد که از چه زاویه‌ای به «آنچه در زیر پنهان است» می‌نگرید، یک چیز واضح است: ما با یک هشدار جدی درباره عواقب خیانت روبه‌رو هستیم. زوج قصه در ظاهر هیچ نقصی ندارند و رابطه‌ی آن‌ها فوق‌العاده به نظر می‌رسد. پس از نقل‌مکان به خانه‌ای که ظاهرا در تسخیر یک روح است، نورمن (هریسون فورد) اهمیتی به ادعاهای همسرش نمی‌دهد و بیشتر وقت خود را صرف کار می‌کند تا کلیر (میشل فایفر) مجبور شود به تنهایی راز این خانه‌ی تسخیرشده را کشف کند.

(خطر اسپویل) در نهایت مشخص می‌شود که این روح کسی نیست جز شاگرد و معشوقه‌ی سابق همسرش. نورمن دخترک را به قتل رساند زیرا تهدید کرده بود که رابطه‌ی او و همسرش را خراب می‌کند. هنگامی که کلیر حقیقت را کشف می‌کند، نورمن تصمیم می‌گیرد تا او را هم به قتل برساند. آنچه در زیر پنهان است شاید یک فیلم ترسناک معمولی باشد اما برداشت متفاوت از خیانت ارائه می‌دهد و در نهایت فرد خیانت‌گر با تاوان سنگینی روبه‌رو می‌شود.

جذابیت مرگبار (Fatal Attraction)

• سال انتشار: ۱۹۸۷
• کارگردان: آدریان لین
• بازیگران: مایکل داگلاس، آن آرچر، گلن کلوز، جیمز اکهاوس، استوارت پنکین، الن فولی، فرد گوین، مگ ماندی
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۳ از ۱۰۰

اگر به فیلم و سریال‌های درباره خیانت علاقه‌ دارید، احتمالا با این اثر کلاسیک آدریان لین آشنا هستید. «جذابیت مرگبار» در حدواندازه‌ی نامش جذاب است و از همان دقایق اول تا پایان‌بندی‌ شوکه‌کننده‌اش هیجان‌انگیز باقی می‌ماند. بی‌دلیل نیست که نام آن در کنار بهترین تریلرهای تاریخ به چشم می‌خورد. قصه پیرامون دن (مایکل داگلاس) اتفاق می‌افتد، مردی که رابطه‌ی نامشروع کوتاهش با الکس (گلن کلوز) به یک کابوس بی‌پایان تبدیل می‌شود.

الکس حاضر نیست که دن را رها کند و تلاش‌های دن برای اینکه اشتباه خود را جبران یا حتی از آن فرار کند به جایی نمی‌رسد. دن حتی حاضر می‌شود تا زندگی‌اش را رها کند و آغاز تازه‌ای داشته باشد اما الکس همچنان در تعقیب او است و قصد تسلیم شدن ندارد. شخصیت الکس را تنها با واژه‌ای همچون دیوانه‌ی زنجیری می‌توان توصیف کرد و بازی خوب گلن کلوز را هم نباید نادیده بگیریم. (خطر اسپویل) با اینکه زندگی الکس پایان تلخی دارد اما خیانتی که دن انجام داد، حتی با مرگ الکس هم بخشیده نمی‌شود و ترومای ناشی از این رابطه تا پایان زندگی‌اش با او خواهد بود.

سقوط (Fall)

• سال انتشار: ۲۰۲۲
• کارگردان: اسکات من
• بازیگران: گریس کرولاین کری، ویرجینیا گاردنر، میسون گودینگ، جفری دین مورگان
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۴ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۹ از ۱۰۰

هیچ‌کس نمی‌دانست که فیلم سقوط درباره خیانت است و در مواجهه با آن هم شاید هرگز چنین ایده‌ای در ذهن شما پدیدار نشود. این پیچش داستانی بی‌تردید شما را حیرت‌زده می‌کند و تعامل دو شخصیت اصلی و انگیزه‌های آن‌ها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این فیلم نفس‌گیر، داستان سرگذشت دو دوست به نام بکی (گریس کرولاین کری) و هانتر (ویرجینیا گاردنر) را روایت می‌کند که به انجام کارهای خطرناک اعتیاد دارند تا اینکه همسر بکی در جریان صخره‌نوردی کشته می‌شود. مدتی بعد، هانتر دوست افسرده و ناامید خود بکی را تشویق می‌کند تا از یک برج پخش تلویزیونی بلند بالا بروند. هانتر امیدوار است که این سفر هیجان‌انگیز به بکی کمک کند تا با مرگ همسرش کنار بیاید.

بالا رفتن از این برج ۶۱۰ متری اما با نتایج خوبی همراه نیست و آن‌ها بالای برج گرفتار می‌شوند و با کسی هم نمی‌توانند ارتباط برقرار کنند. در همین حین، هانتر اعتراف می‌کند پیش از آنکه دنی و بکی ازدواج کنند، با دنی رابطه داشته و این مسئله را از بکی پنهان کرده است. (خطر اسپویل) در پایان بکی از این حادثه جان سالم به در می‌برد اما هانتر چندان خوش‌شانس نیست. حالا تصور کنید اگر هانتر و دنی به بکی خیانت نمی‌کردند، آیا باز هم سرنوشت، آن‌ها را به همین نقطه می‌رساند یا زندگی‌شان به مسیر متفاوتی می‌رفت؟ قسمت دوم فیلم تایید شده است و شاید این دنباله پاسخ سوال‌های ما را بدهد.

منبع: مجله دیجی کالا

• 47 بازدید
• 6 مارس 2024
• اخبار سایت, داستان جالب, عکس, مطالب جالب

محمدرضا کریمی صارمی دبیر سیزدهمین جشنواره پویانمایی تهران نشست «فلسطین، سرزمین مقدس» را محفلی دوستانه و خالصانه عنوان کرد که با هدف ایجاد جریانی جدید در جشنواره‌ها برای نشان دادن جنایات اسرائیل برگزار می‌شود.

وی با اشاره به یک انیمیشن کوتاه خارجی با موضوع جنایت اسرائیل در روستایی فلسطینی که در یکی از جشنواره‌های معتبر بین‌المللی به نمایش درآمد و باعث واکنش منفعلانه رژیم صهیونیستی شد، بیان کرد: امیدواریم بتوانیم کارگروهی تشکیل دهیم تا در آن آثاری با موضوع فلسطین تولید شود و بتوانیم حضور تولیدات در این حوزه را در جشنواره‌ها هموار کنیم.

بازمانده دو در راه است

در ادامه لیوانی رئیس مرکز پویانمایی صبا رسانه ملی نیز در ادامه این نشست، موضوع فلسطین را در مرحله نخست یک موضوع انسانی که کودکان فلسطینی بیش از دیگران در آن درگیر هستند، عنوان کرد و گفت: جنایات روزانه علیه کودکان فلسطینی دیگر بهانه‌ای برای سکوت کسانی که می‌خواهند از انسانیت دفاع کنند، باقی نمی‌گذارد. مرکز پویانمایی صبا در سال‌های گذشته با موضوع فلسطین تولیدات کوتاهی داشته و به تازگی هم با بازسازی فیلم «بازمانده» به صورت یک مینی سریال هفت قسمتی در این مسیر قدم برداشته است. در فصل اول این انیمیشن اتفاقات فیلم سینمایی «بازمانده» به تصویر درآمده و بنا داریم در فصل دوم آن داستان بزرگ شدن کودکی که محور داستان بود و پیوستنش به گروه‌های مقاومت را به تصویر بکشیم.

وی با اشاره به دوچندان شدن انگیزه ساخت آثار مربوط به فلسطین با توجه به اتفاق‌های اخیر غزه عنوان کرد: قصد داریم این فصل را نسبت به مسائل اخیر بازنویسی کنیم. در سال ۹۸ پس از دیدار با رهبر انقلاب به این فکر افتادیم که در راستای تبیین ماهیت اشغالگری، برای کودک، کار تولید کنیم که نتیجه آن ایده‌ای به نام «دشت پر ماجرا» شد که هم‌اکنون تولید شده و نوروز امسال از شبکه‌های سیما پخش می‌شود. همین حالا هم اعلام می‌کنم از ساخت سه کار در حوزه فلسطین حمایت می‌کنیم تا در سال آینده با همکاری و هماهنگی کانون در جشنواره‌ها به نمایش درآید و البته چنانچه این کار‌ها در ابعاد کوتاه امکان ساخت سریال داشته باشند، از ساخت آن حمایت خواهیم کرد.

بچه زرنگ یک میلیون و ۷۰۰هزار مخاطب داشته است

علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری با اشاره به فجایع انسانی در فلسطین و غزه و شهادت چندین هزار کودک و نوجوان گفت: ما هر کاری در دنیا می‌کردیم، نمی‌توانستیم ثابت کنیم که رژیم صهیونیستی چقدر وحشی است، ولی با اتفاقات اخیر خودشان این موضوع را اثبات کردند. کانون هم با توجه به ابزار‌هایی که دارد، می‌تواند در این زمینه موثر و فعال باشد. در دنیای امروز نمی‌توان تک صدا بود و باید همه نهاد‌های دغدغه‌مند با هم تجمیع شوند تا کار‌های بزرگ را به سرانجام برسانند.

وی با اشاره به نقش حمایتگری کانون در سال‌های اخیر ادامه داد: امسال با توجه به اتفاقات غزه قسمتی با عنوان «فلسطین، سرزمین مقدس» اضافه کردیم، چرا که سینمای کودک و نوجوان یک کار راهبردی است و پویانمایی یکی از مؤثرترین ابزار‌ها برای انتقال مفاهیم است. امروز از طریق پویانمایی هم می‌توانیم چهره پلید و خبیث اسرائیل را به مخاطبان انتقال دهیم و هم در آینده اثرگذار باشیم.

وی با بیان این‌که کانون از افرادی که از این دست کار‌ها بسازند، حمایت خواهد کرد گفت: امروز کانون از تکنیک فنی بسیار خوبی برخوردار است، ولی باید محتوای خوبی هم داشته باشیم که مبتنی بر فرهنگ ایرانی اسلامی باشد، مثل «بچه زرنگ» که یک میلیون و ۷۰۰هزار مخاطب داشته است. امروز دست ما به فلسطین نمی‌رسد، ولی در کنار هم می‌توانیم کار‌های بزرگی انجام دهیم، ما هم از تولید سه پروژه در این زمینه حمایت می‌کنیم.

تولید پویانمایی با محوریت غزه

محمد حمیدی مقدم مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی در نشست فلسطین، سرزمین مقدس در سیزدهمین جشنواره پویانمایی تهران گفت: ما دو اثر پویانمایی در حال تولید درباره غزه داریم. با توجه به این جلسه و اهمیت مسئله غزه از تولید سه پویانمایی دیگر در این حوزه حمایت خواهیم کرد. موجی که در جشنواره برلین به عنوان یکی از سیاسی‌ترین جشنواره‌های جهان علیه رژیم صهیونیستی شکل گرفت، ادامه خواهد یافت و همدلی با مردم غزه در فستیوال‌های آینده مثل زاگرب، انسی و … استمرار خواهد داشت.

وی ادامه داد: از این فضا باید استفاده کرد و در کنار توجه به مستندسازی، در حوزه پویانمایی هم محتوا تولید کرد. ما در جشنواره هفدهم سینماحقیقت بخش ویژه غزه داشتیم و صندوق حمایت مالی غزه را برای حمایت از فیلمسازان بین‌المللی علاقه‌مند به این حوزه راه‌اندازی کردیم.

مدیر عامل مرکز گسترش عنوان کرد: با توجه به استقبالی که فیلمسازان خارجی از فراخوان صندوق حمایت مالی غزه داشتند، احتمالا هنرمندان فراوانی در لبنان و کشور‌های همسو هستند که می‌خواهند انیمیشن درباره این موضوع تولید کنند، اما حمایت مالی ندارند، با مرکزیت کانون و جشنواره پویانمایی و همراهی مرکز گسترش، حوزه هنری و نهاد‌هایی از این دست می‌توان به تولید آثاری باارزش اندیشید.

در پایان این نشست ارتباطی تصویری با خبرنگار فلسطینی حاضر در غزه انجام شد. این خبرنگار با فاجعه‌بار خواندن اوضاع غزه، وضعیت کودکان آسیب‌دیده را وحشتناک توصیف کرد.

سیزدهمین دوره جشنواره پویانمایی تهران همچون دوره‌های گذشته در چهار بخش مسابقه، خارج از مسابقه، نمایش ویژه و چشم‌انداز از روز ۱۳ تا ۱۷ اسفند ۱۴۰۲ در حال برگزاری است.

• 15 بازدید
• 5 مارس 2024
• اخبار سایت, داستان جالب, عکس, مطالب جالب

همه چیز درباره رازهای فیلمسازی بهرام بیضایی

داستان فیلم مسافران

داستان کامل فیلم مسافران بهرام بیضایی از این قرار است؛ خانواده معارفی در تدارک مراسم عروسی ماهرخ هستند. اما مهتاب خواهر او، به همراه شوهر و دو فرزندش در حالی‌که از شمال با سواری عازم تهران هستند و قرار است آینه موروثی نوعروس خانواده را بیاورند، با یک نفتکش تصادف می‌کنند و همراه با راننده سواری و زنی روستایی که در راه به آنها پیوسته، می‌میرند. خبر به خانواده می‌رسد و عکس‌ها و گزارش‌ها درستی آن را تایید می‌کنند، اما اثری از آینه یافت نمی‌شود. مراسم عروسی به عزا تبدیل می‌شود و همگان در آن سهیم می‌شوند، بی‌آنکه به سرنوشت جفت جوان بیندیشند. در این میان فقط خانم‌بزرگ دل به عزا نمی‌سپارد و همچنان منتظر است تا مهتاب، آینه را بیاورد. خانواده‌ها و نزدیکان ازدست‌رفتگان، رانندگان نفتکش، ماموران و همه آنها که در این ماجرا به نحوی مربوط هستند، یکی پس از دیگری از راه می‌رسند و با اندوه در مراسم شرکت می‌کنند. بالاخره ماهرخ در اوج روان‌پریشی، تصمیم خود را می‌گیرد و با لباس عروسی به میان جمع می‌آید. برخی مبهوت، جمعی سرخورده و عده‌ای خوشحال می‌شوند. ناگهان در باز می‌شود و مهتاب و دیگر مردگان با آینه موعود از راه می‌رسند. همه در نور آینه قرار می‌گیرند. مهتاب آینه را به ماهرخ می‌سپارد. اینک او بار دیگر عروس است.

 

عوامل و بازیگران فیلم مسافران

کارگردان، فیلمنامه‌نویس و تدوینگر: بهرام بیضایی، فیلمبردار: مهرداد فخیمی، موسیقی متن: بابک بیات

بازیگران: مژده شمسایی، جمیله شیخی، هما روستا، فاطمه معتمدآریا، مجید مظفری، آتیلا پسیانی، جمشید اسماعیل‌خانی، محبوبه بیات، فرخ‌لقا هوشمند، نیکو خردمند، حمید امجد، عنایت بخشی، جهانگیر فروهر، هرمز هدایت، مهتاب نصیرپور، فریبرز عرب‌نیا، شهین علیزاده.

دستاوردها و آمار فروش فیلم مسافران

نمایش فیلم مسافران در دهمین دوره جشنواره فیلم فجر با تحسین منتقدان و داوران همراه بود. حاصل کار، ۱۴ نامزدی برای این فیلم بود که از آن میان ۶ جایزه به شرح زیر به فیلم بیضایی رسید: جایزه ویژه هیئت داوران در رشته بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش اول زن (جمیله شیخی)، بهترین بازیگر نقش مکمل زن (فاطمه معتمدآریا)، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (مجید مظفری)، بهترین فیلمبرداری (مهرداد فخیمی)، بهترین صدابرداری (محمود سماک‌باشی).

مسافران همچنین در این رشته‌ها نامزد دریافت سیمرغ بلورین بود: بهترین کارگردانی، بهترین موسیقی متن (بابک بیات)، بهترین تدوین (بهرام بیضایی)، بهترین بازیگر نقش اول زن (مژده شمسایی)، بهترین بازیگر نقش مکمل زن (محبوبه بیات)، بهترین جلوه‌های ویژه تصویری، بهترین چهره‌پردازی (فرهنگ معیری)، بهترین صحنه‌آرایی (ایرج رامین‌فر).

مسافران از ۲۵ آذر ۱۳۷۱ روی پرده رفت و توانست با جذب ۵۱۴ هزار و ۹۵۱ مخاطب در رتبه بیست‌وسوم پرمخاطب‌ترین و رتبه شانزدهم پرفروش‌ترین فیلم‌های آن سال قرار گیرد.

مرور آمار مخاطبان فیلم های عالیجناب بهرام بیضایی

نقد و بررسی منتقدان درباره فیلم مسافران

جهانبخش نورایی در یادداشت مفصلی که در شماره ۱۳۵ ماهنامه فیلم (۲۰ دی ۱۳۷۱) در مورد مسافران نوشت، به جزییاتی پرداخت که مسافران را فیلمی در مورد تقدیرگرایی جلوه می‌دهند: «اگر در مسافران، مضمون کشاکش تاریکی و روشنایی را در متن طبیعت جاودانه‌ای که در فیلم حضور دارد تاویل کنیم، خواهیم دید که رنج، در یک چشم‌انداز وسیع، زاییده تقدیر است و در همان حال، انسان را از ایستادگی در برابر آن گریزی نیست.»

این در حالی است که مسافران اساسا فیلمی نیست که بتوان آن را به یک موقعیت اجتماعی خاص محدود کرد: «مسافران، به سبب گستردگی و جهانشمولی نگاه فیلمساز، از هر تفسیر محدودکننده‌ای که بخواهد آن را به یک موقعیت اجتماعی و سیاسی مشخص تقلیل دهد، فراتر می‌رود. هر چند که عناصری از فرهنگ و هویت ملی ما، به‌عنوان بخشی از همین طبیعت نامیرا، در بن فیلم می‌تپد و آیین‌های رمزی خود را برای صحنه‌پردازی و آفرینش معانی، به فیلمساز وام می‌دهد.»

جهانبخش نورایی (مجله فیلم، ۱۳۷۱): مسافران، به سبب گستردگی و جهانشمولی نگاه فیلمساز، از هر تفسیر محدودکننده‌ای که بخواهد آن را به یک موقعیت اجتماعی و سیاسی مشخص تقلیل دهد، فراتر می‌رود. هر چند که عناصری از فرهنگ و هویت ملی ما، به‌عنوان بخشی از همین طبیعت نامیرا، در بن فیلم می‌تپد و آیین‌های رمزی خود را برای صحنه‌پردازی و آفرینش معانی، به فیلمساز وام می‌دهد

نورایی در ادامه به مثالی کلیدی پرداخت که تقابل طبیعت و مرگ را در فیلم برجسته می‌کند: «از همان ابتدا که آینه خوابیده بر زمین، تصویر آسمان را منعکس می‌کند و با برداشته شدن و گردش آن، به دریا و درختان می‌رسد و سپس روی سواری سیاهرنگ از حرکت بازمی‌ماند، کشاکش بین طبیعت (آسمان و دریا و درخت که بعدا به کمک رنگ و قرینه‌سازی‌ها با آدم‌های فیلم همسان می‌شوند) و مرگ (سواری سیاه‌رنگ که مسافران را به قتلگاه می‌برد) به عنوان یک مایه کلیدی، شکل می‌گیرد. اما در پایان ماجرا، آدم‌ها و عروس، پس از گذر از رنج‌ها، در آینه ماوا می‌گیرند و جایگزین طبیعت می‌شوند.»

طراحی لباس فیلم هم به‌گونه‌ای است که شخصیت‌ها را با طبیعت پیوند می‌زند: «آنچه پیوند و شباهت آدم‌ها را با دریا و آسمان، در وجه ظاهری، ممکن می‌سازد، تنوعی از رنگ‌های آبی است که مشخصا در لباس کیهان و کیوان، بچه‌های شلوغ و سرزنده حشمت داوران، خود را نشان می‌دهد و بعدا نیز می‌بینیم که به نسبت‌هایی در جامه خانم‌بزرگ و سایرین، و حتی در رنگ در و پنجره خانه داوران، و اشیاء خانه معارفی‌ها جلوه می‌کند. در کنار رنگ آبی، رنگ پوشش مهتاب (مشخصا) و بعد ماهو و مستان، درجاتی از قهوه‌ای روشن است که با رنگ زمین و درختان پاییزی فیلم قرابت می‌یابد و این همان رنگ لفاف آینه در روی باربند سواری است که باد پیش از رسیدن مسافران به قتلگاه، آن را می‌کند و می‌برد (همرنگی لباس مستان و مهتاب وقتی معنا پیدا می‌کند که مستان درباره مهتاب به ماهو می‌گوید: “هیچ‌کس به اندازه او مرا نمی‌فهمید.”).»

هشدارهایی که بیضایی (چه در تصاویر مسافران و چه در دیالوگ‌های فیلم) گنجانده است، مایه تقابل مرگ و زندگی را موکد کرده است: «مرگ ماتم‌انگیزی که در جاده اتفاق می‌افتد، هشدارهایش را به‌صورت یک سلسله کنایه و نشانه بدشگون در قسمت‌های اولیه فیلم می‌دهد و آدم‌ها با بازنمایی نهاد خود و عمل‌ها و عکس‌العمل‌هایی که در برابر هم دارند، این حادثه را مانند یک رشته واریاسیون در روی تم اصلی یک قطعه موسیقی سمفونیک تکرار می‌کنند (کل فیلم در چهار موومان است: مرگ، انتظار، سوگ، رستاخیز). به این ترتیب، می‌بینیم که عناصر مرگ و زندگی به نحوی تنگاتنگ در وجود آدم‌ها و مناسبات آنها و اشیاء پیرامون جا گرفته و در یک کشاکش دائمی قرار دارند. نخستین هشدارها، حرکت آینه از طبیعت و مکث آن بر روی سواری سیاه‌رنگ، محصور شدن دریا/ و بچه‌های پرتکاپو (تمثیل واضح شور زندگی) با میله‌های پنجره، و از کار افتادن ساعت مهتاب است. درست پس از آنکه بچه‌ها با خوشحالی به‌خاطر رفتن به عروسی کف می‌زنند، مهتاب به ما رو می‌کند و با سردی و اطمینان می‌گوید: “ما به تهران نمی‌رسیم. ما همگی می‌میریم.” این مقابله کلامی و تصویری عمل بچه‌ها و عکس‌العمل مهتاب، وجه دیگری از معارضه‌ای است که با حرکت آینه از طبیعت و توقف روی سواری بدشگون، تم اصلی فیلم را بنا می‌نهد و واریاسیون‌های این حرکت آینه و محتویات متضاد آن، در موقعیت‌های مختلف فیلم، خود را نشان می‌دهد.»

اما چه‌چیزی دستمایه تقابل مرگ و زندگی را به مفهوم تقدیر مرتبط می‌کند؟ نورایی این بحث را با توضیحی در مورد نبود یک نیروی مشخص شر در مسافران آغاز کرد: «ماهیت نیروی تهدیدکننده شر و عامل تاریکی و ویرانی چیست؟ در دستگاه معنایی فیلم، پاسخ روشنی داده نمی‌شود و هیچ نیرو یا شخص خاصی به عنوان مقصر معرفی نمی‌گردد. شر، سرشتی کدر و پرابهام دارد. راننده نفتکش و شاگرد او شر نیستند، بلکه ناآگاهانه و بی‌خبر، وسیله اجرای شر می‌شوند تا بعدا با یک عذاب وجدان کشنده، طلب بخشایش کنند. با توضیحاتی که درباره مقابله مستمر روشنایی و تاریکی در متن طبیعت بی‌مرگ دادم، به نظر می‌رسد که فیلم، فارغ از اینکه شر کیست یا چیست، عمدتا به امید زوال‌ناپذیری توجه می‌کند که به یاری خانم‌بزرگ و عروس، بازگشت آینه و روشنی را میسر می‌سازد. مهم این است که در پایان، برخاستن مردگان را از گور و ریزش نور در تاریکی را باور کنیم و به عنوان یک واقعیت بپذیریم.»

صفی یزدانیان (مجله فیلم، ۱۳۷۰): خانواده‌ای سرخوش، بار سفر می‌بندند. شوخی زن و شوهر، سرزندگی بچه‌ها، و راننده. پیش از راه افتادن، مهتاب رو به ما می‌کند و می‌گوید که به مراسم عروسی می‌روند. و می‌گوید نخواهند رسید: “ما همه می‌میریم”. و از این لحظه، “واقعیت” رها می‌شود. آری، کار هنرمند بازسازی آنچه هرروز می‌بینیم نیست. حالا، شخصیتی از فیلم، به‌صراحت، به ما می‌گوید در فیلمی که خواهیم دید به دنبال آنچه برایمان آشناست نباشیم

از این‌جاست که اتفاقات فیلم جنبه‌ای تقدیری می‌یابند: «حالا که شر ویژگی مشخص و معینی ندارد، می‌توانیم مرگ و تاریکی را در متن طبیعتی که بستر رویدادها و تنش‌های فیلم است، به‌عنوان پدیده‌هایی جبری قلمداد کنیم و تقدیری بودن آنها را (چه در جهان عینی و چه در اعماق روح و غرایز خود) بپذیریم… میزانسن فیلم، به حد لازم دستمایه برای قبول چنین نگرشی در اختیار ما می‌گذارد… [مثلا] هنگامی‌که مهتاب می‌گوید همگی آنها در جاده خواهند مرد و سواری به راه می‌افتد، دوربین در یک حرکت عمودی بالا می‌رود و به قله ابرگرفته کوه و آسمان روی آن می‌رسد. لحظایت بعد در حرکتی معکوس بر کلبه زرین‌کلا، زن روستایی، فرود می‌آید تا او را به سوی سوار شدن به اتومبیلی که به قتلگاه می‌رود، هدایت کند. این حرکت دوربین، با هدف اتصال دادن مرگ به نیروهای لایتناهی طبیعت (که خصایص آن در هستی فردی و روح ما نیز انعکاس یافته) طراحی شده است.»

صفی یزدانیان از زاویه متفاوتی با مسافران روبه‌رو شد. از دید یزدانیان (در شماره ۱۲۰ ماهنامه فیلم، اسفند ۱۳۷۰)، این فیلم بیضایی در مورد فرار از معیارهای نازل در شناسایی واقعیت است: «خانواده‌ای سرخوش، بار سفر می‌بندند. شوخی زن و شوهر، سرزندگی بچه‌ها، و راننده. پیش از راه افتادن، مهتاب رو به ما می‌کند و می‌گوید که به مراسم عروسی می‌روند. و می‌گوید نخواهند رسید: “ما همه می‌میریم”. و از این لحظه، “واقعیت” رها می‌شود. آری، کار هنرمند بازسازی آنچه هرروز می‌بینیم نیست. حالا، شخصیتی از فیلم، به‌صراحت، به ما می‌گوید در فیلمی که خواهیم دید به دنبال آنچه برایمان آشناست نباشیم. ما را با توهم واقع‌نمایی فریب نمی‌دهد، به جاده فرعی خاک‌آلود نمی‌کشاند، و در تپه‌های “هیچ” رهامان نمی‌کند. به ما می‌گوید که آنچه خواهیم دید واقعی نیست، و از همین روست که هنگام تماشای فیلم، معیارهای نازل در شناسایی واقعیت را (بحث کسالت‌باری که سال‌هاست در جهان هنر جایی ندارد) کنار می‌نهیم. و از همین رو احساس می‌کنیم که، با این همه، چقدر این فیلم “راست می‌گوید”، درباره همه چیز.»

یزدانیان در یادداشت دیگری در ۱۳۵ ماهنامه فیلم، توضیحات بیشتری در مورد برداشتش از فیلم بیضایی مطرح کرد. از دید یزدانیان، مسافران در مورد دو رویکرد متفاوت است که هر دو خود را واقعیت می‌دانند: «از صحنه تصادف عکس و فیلم می‌گیرند. افسر پلیس، به مرگ گواه می‌دهد. عکاس و فیلمبردار ویدئو “سند تصویری” تهیه می‌کنند. این عکس در روزنامه چاپ می‌شود. “ثبت اسناد”. اینها همه تاییدی بر سخن مهتاب است. می‌پنداریم که به این دوربینِ دیگر راست گفته بود، وقتی که در چشمانمان نگریست و، پیش هنگام، از مرگشان آگاهمان کرد. اما بعد، خانم‌بزرگ در برابر همین دوربین فاجعه را انکار می‌کند. واقعیت کدام است؟»

یزدانیان در ادامه با ذکر مثال‌های دیگر بر این تاکید کرد که پایه‌های فیلم روی خلق دو جهان متعارض بنا شده که هر کدام مسیر خود را طی می‌کنند: «جهان “آشنا” در این میان به راه خود می‌رود، و الگوهای “عادی” خود را رعایت می‌کند: تدارک پذیرایی از میهمانان عزا، نوارها و پارچه‌های سیاه، آگهی‌های تسلیت، قاب‌های سیاه عکس‌های مردگان… و از فصل رویای ماهرخ، راهی دیگر برای پایان سفر گشوده می‌شود، راهی که پیمودنش تنها از عهده نگاه هنرمندانه به جهان برمی‌آید: یگانگی منطق جهان بیرون و درون.»

با این توضیح، یزدانیان به این نتیجه می‌رسد که مسافران نه‌تنها در مورد پیچیدگی مفهوم واقعیت، بلکه در مورد هنر هم هست: «به این اعتبار، مسافران – فراتر از درونمایه زیبایش – اثری در ستایش آفرینش هنری نیز هست.»

تکنیک‌های داستان‌گویی و اهمیت جزییات در فیلم مسافران

احتمالا برای بسیاری از کسانی که مسافران را سال‌ها پیش دیده‌اند، برخی از ویژگی‌های فیلم شفاف‌تر در ذهنشان باقی مانده است: شیوه خاص روایت فیلم با شکلی از پیش‌آگاهی که به شخصیت‌ها و تماشاگر می‌بخشد (شوکه‌کننده‌تر از همه، همان کلماتی است که مهتاب/ هما روستا رو به دوربین در مورد مرگ خود و خانواده‌اش در سفرِ پیشِ رو بر زبان می‌آورد) و انبوهی از عناصر جزیی تکرارشونده (در راس همه، استفاده مکرر از عنصر آینه). در چنین شرایطی غیرمنتظره نبود که بحث در مورد تکنیک‌های روایی و نقش جزییات در نقدهای مختلف تکرار شود.

جمشید اکرمی در شماره ۱۲۰ ماهنامه فیلم مسافران را به‌خاطر نحوه ترکیب الگوهای داستان‌گویی آثار آلفرد هیچکاک و برتولت برشت ستود: «چه کسی انتظار داشت تکنیک‌های داستان‌سرایی هیچکاکی (که در شاید وقتی دیگر تبلور آشکارتری داشتند) به این زیبایی از یک فیلم دیگر بیضایی سربرآورند؟ تماشاگر از پیش می‌داند که حادثه در کمین نشسته است، ولی ناچار می‌شود که دست و پا بسته نظاره‌گر باشد، نظاره‌گر خوشبختی ناپدیدشونده آدم‌هایی که اعتمادشان را به خوشبختی هنوز از دست نداده‌اند. آمیزه درخشان برشت و هیچکاک، اعتماد بیضایی را به ذکاوت تماشاگرش نشان می‌دهد. تدوین سیال فیلم، به‌خصوص در رابطه با یک دوربین خرامان ولی عبوس، شاید نقطه عطفی در خود-گویایی پرداخت تصویری در فیلم‌های ایرانی باشد.»

حمیدرضا صدر (مجله فیلم، ۱۳۷۱): فیلم مسافران با بیشترین بهره از رنگ، صدا، حرکت یا سکون شخصیت‌ها و صحنه‌آرایی، بیش از آن‌که تماشاگر را با بسط همان درام درونی قوام گرفته تا پیش از خبردار شدن خانواده از حادثه تصادف جلو ببرد، درگیر جزییاتی می‌کند که گویی مجموعه اثر باید در خدمت این جزییات باشد، و نه برعکس. نگاه کنیم به فصل چگونگی ورود خبر مرگ به خانه پس از آن تعلیق و تنش فراوان، که در وهله اول بر مبنای واکنش چهره شخصیت‌ها عرضه می‌شود

با این وجود نظرات مخالفی هم وجود داشت. به‌عنوان مثال یکی از نویسندگان ماهنامه فیلم در همان شماره به ساختار و دیالوگ‌هایی به‌شدت ادبی اشاره کرد که به فیلم ضربه زده‌اند: «فیلمنامه‌های سال‌های اخیر بیضایی را همواره مشتاقانه خوانده‌ایم. با نوعی تردید و شادمانی باطنی از فیلم نشدنشان، که علتش را در ساختار کاملا ادبی آنها باید جست. اما هرگز نمی‌شد باور کرد که همان دیالوگ‌های مطنطن و غیرسینمایی را – که البته عده‌ای آنها را “زبانی تازه” می‌خوانند – روزی در فیلمی از بیضایی بشنویم. مسافران سرشار از این دیالوگ‌هاست، پیرزنی که با لحنی فیلسوفانه از مرگ سخن می‌گوید و تازه عروسی که حرف‌هایش در حرکات تئاتریش گم می‌شوند. بیضایی سال‌هاست عشق را هم در فیلم‌هایش از یاد برده است. رابطه استاد و شاگرد سابق و عروس و داماد تازه، نشانگر این مطلب است. اظهارنظرهایی از این دست که مثلا مسافران زندگی و نشاط را جایگزین مرگ و سوگواری می‌کند، یا هجویه‌ای است بر فیلمفارسی، فیلم را نجات نمی‌دهد. فیلمساز با قصه چند سطریش و به‌زور شخصیت‌های متعدد نمی‌تواند فیلم را پیش ببرد.»

حمیدرضا صدر در شماره ۱۳۵ ماهنامه فیلم به‌تفصیل به نقش جزییات در مسافران پرداخت. از دید او تمرکز بیضایی بر این عناصر نه‌تنها به کیفیت نهایی فیلم کمک نکرده بلکه به آن ضربه زده است: «حرکت در مرز مرگ و زندگی، خنده و گریه، عروسی و عزا، سیاهی و سپیدی، فیزیک و متافیزیک و… به‌واسطه عناصری دنبال می‌شوند که گاه و بیگاه از متن اصلی جلو می‌زنند و پس‌زمینه‌ها و پیش‌زمینه‌ها را درهم می‌آمیزند. همه چیز آن‌چنان یک‌کاسه می‌شود که فاصله بین فرع و اصل در کادرها، صحنه‌ها و فصل‌های مختلف از بین می‌رود. نگاه کنیم به همان تضاد پررنگ نشانه‌های اولیه یعنی سیاهی و سپیدی: از قاب سیاه آینه تا چراغ‌های سپید، از اتومبیل سیاه تا توری‌های سپید، از چترهای سیاه تا برف سپید، از جامعه سیاه عزا تا لباس سپید عروسی و… تضادی که محدود می‌شود به جست‌وجویی برای یافتن این نشانه‌های آشکار و موکد. همیشه و همه‌جا توجه ما به عناصری جلب می‌شود که در همان گام نخست، عملکرد اولیه‌شان را پذیرفته‌ایم. تاکید دوباره و دوباره به مواردی که آنها را در بدو امر هم قبول کرده‌ایم.»

صدر به‌عنوان نمونه به کاربرد عنصر آینه در فیلم اشاره کرده است. برخلاف جمشید اکرمی که مسافران را نشان‌دهنده اعتماد بیضایی به ذکاوت تماشاگر قلمداد می‌کرد، صدر اعتقاد داشت که تاکید بیش‌ازحد فیلمساز بر آینه نشان‌دهنده بی‌اعتمادی او به مخاطب است: «عنصر کلیدی مسافران، یعنی آینه، نمونه روشن‌تر این رجعت‌ها و اشاره‌های دائمی است. جایی که دلمشغولی‌های فیلمساز در به‌کارگیری این عنصر تا به آن‌جا پیش می‌رود که گویی هیچ‌گاه این اطمینان از تماشاگرش را به‌دست نمی‌آورد که شاید؛ و فقط شاید اهمیت عملکرد آن را دریافته باشد. با استفاده فراوان از آینه در اکثر فصل‌های فیلم و در نظر داشتن این نکته که همه شخصیت‌های اصلی باید پیش از رسیدن به فصل نهایی رودرروی آینه‌ای قرار بگیرند، حضور طبیعی این عنصر در دل فیلم دستخوش تغییر می‌شود. عنصری به‌عنوان مبدا و مقصد حرکت آدم‌ها، یا نشانه رفتن دوربین که با بهانه مثل فصل سمساری، و بی‌بهانه مثل فصل شکستن آینه توسط عروس، دنبال می‌شود. آینه‌ای که در بستر طبیعی روابط و رخدادهای فیلم، واکنش‌ها، تردیدها، تنش‌ها و یا حتی آرایش صحنه جای خود را پیدا نکرده و عموما هم تحمیلی به‌نظر می‌رسد.»

از دید صدر، یکی از مشکلات اصلی مسافران این است که بیش از آن‌که جزییات فیلمْ در راه کمک به کلیت اثر باشند، ماجرا برعکس به‌نظر می‌رسد. او علت این ضعف را در این می‌دید که بیضایی توجه به دلبستگی‌های شخصی‌اش را مهم‌تر از واکنش‌های طبیعی کاراکترهای تعریف‌شده درون فیلم می‌داند: «فیلم مسافران با بیشترین بهره از رنگ، صدا، حرکت یا سکون شخصیت‌ها و صحنه‌آرایی، بیش از آن‌که تماشاگر را با بسط همان درام درونی قوام گرفته تا پیش از خبردار شدن خانواده از حادثه تصادف جلو ببرد، درگیر جزییاتی می‌کند که گویی مجموعه اثر باید در خدمت این جزییات باشد، و نه برعکس. نگاه کنیم به فصل چگونگی ورود خبر مرگ به خانه پس از آن تعلیق و تنش فراوان، که در وهله اول بر مبنای واکنش چهره شخصیت‌ها عرضه می‌شود. همراه با نوعی نگاه از دور که پلی می‌زند بین انتظار و تشویش ما و دلشوره‌های آنها. اما در ادامه، همین واکنش‌ها از شکل حسی و درونی خود خارج شده و کاملا فیزیکی و بیرونی می‌شوند. مثل شکستن آینه، پرپر کردن گل‌ها، چاقو زدن به تابلو، تبر زدن به درخت و… واکنش‌هایی که برخاسته از آدم‌های روی پرده نیستند و برمی‌گردند به دلبستگی فیلمساز به عناصر به تعبیری مورد علاقه‌اش، یعنی آینه، گل، تابلو، درخت و… چنین حرکت‌های بیرونی نه‌تنها از واکنش‌های اولیه شخصیت‌ها عقب می‌افتند، بلکه بسیار هم سطحی و ابتدایی جلوه می‌کنند. نمونه بهتر را فصل کابوس ماهرخ در بر دارد؛ جایی‌که بیش از همیشه از درون منقلب و آشفته او دور می‌شویم و توجه ما به پرسپکتیو تغییریافته دیوارها (با اجرایی بسیار ضعیف)، و بعد موسیقی (نامناسب) این فصل جلب می‌شود. در این فصل تاکید بر دیوارهای سپید، سایه‌روشن‌های پررنگ و… نمی‌توانند واسطه‌ای باشند برای ترسیم دنیایی که عروس سیاه‌پوش را دربر گرفته. چرا که نه‌تنها عناصر مبالغه و اغراق همه چیز را دربر گرفته، بلکه همان جزییات به‌ظاهر پس‌زمینه‌ای، به پیش‌زمینه‌ها آمده‌اند و بین تماشاگر و این شخصیت فاصله ایجاد کرده‌اند.»

شخصیت‌پردازی و بازیگری در مسافران

از میان بازیگران پرتعداد مسافران، پنج نفر نامزد سیمرغ بلورین شدند و سه نفر این جایزه را دریافت کردند. به‌نظر می‌رسد این موفقیت نه‌تنها نشان‌دهنده کیفیت بالای کار بازیگران این فیلم بلکه نمایانگر تبحر بیضایی در امر شخصیت‌پردازی است که منجر به خلق کاراکترهایی ملموس و تاثیرگذار شده است. اما واقعیت این است که منتقدانی با این ایده مخالف بودند.

حمیدرضا صدر در یادداشت خود (و در ادامه مباحثی که در بخش قبل مطرح شد) مثال‌هایی از بازی‌های ضعیف فیلم را ذکر کرد: «در همین روند با صرف فراوان انرژی فیلمساز در جزییات امر، فیلم در زمینه‌های دیگر، و شاید برجسته‌ترش، کم می‌آورد. مثل نقش‌آفرینی دو بازیگر شخصیت‌های فیلم، جمیله شیخی و مژده شمسایی، که نه‌تنها ضعیف هستند، بلکه گمراه‌کننده هم محسوب می‌شوند. مثل بازی جمیله شیخی که گویی درک درستی از این شخصیت دل‌داده به زندگی و نه مرگ ندارد و او را بدل می‌کند به زنی پررمز و راز تا حد مثلا نوعی پیشگو. کسی که با سیمایی سنگی و کلامی فاقد روح بیشترین فاصله را از شخصیت کتاب می‌گیرد. همین‌طور مژده شمسایی که از عهده ادامه نقش دشوارش برنمی‌آید و نمی‌تواند مرز بین سرخوشی و شادابی اولیه و یاس و تلخی ثانویه را حفظ کند. باور نمی‌کنیم که او کسی باشد که بتواند از دل تردید و دودلی به عشق و آینده چنگ بزند.»

روبرت صافاریان (مجله فیلم، ۱۳۷۱): با کنار هم گذاشتن همه نشانه‌ها می‌توان گفت که منظور فیلم باید قاعدتا همین باشد. ظاهرا همه چیز جور درمی‌آید. اما آیا فیلم در انتقال این همه به تماشاگر، به عنوان حسی زنده، موفق است؟ آیا این‌گونه نتیجه‌گیری محصول تجربه تمامی لحظه‌ها، حادثه‌ها و شخصیت‌های فیلم است یا برعکس، بیشتر به بازی کنار هم چیدن قطعات یک معما می‌ماند؟

روبرت صافاریان هم در نقد خود در شماره ۱۳۵ ماهنامه فیلم، سعی کرد تا ضعف فیلم را در زمینه شخصیت‌پردازی آشکار کند. صافاریان توضیحات خود را با توصیفی از جهان‌بینی فیلم آغاز کرد: «تردیدی نیست که قهرمان مسافران خانم‌بزرگ است و آینه آبا و اجدادی خانواده معارفی. بیضایی با تاکیدهای مکرر بر آینه در تصویر و گفتار، شکی باقی نمی‌گذارد که باید به آن همچون یک نماد بنگریم، و آینه در فرهنگ ایرانی مظهر عشق، صفا و باروری است. و خانم بزرگ چنان به این آینه (چیزهایی که آینه مظهر آنهاست) وابسته است، چندان عاشق و چنان نیازمند آن است که به‌رغم گواهی آشکار واقعیت‌های عینی، نمی‌تواند نابودی آن را (یعنی نابودی سنت‌ها و هویت فرهنگی را؟) بپذیرد. پس با ایمانی تزلزل‌ناپذیر، خبر تصادف خانواده دخترش را باور نمی‌کند. اما جز او، باقی همه گرفتار گسستگی و مسایل زندگی مادی روزمره هستند… پیروزی با خانم‌بزرگ است. پافشاری او نتیجه می‌دهد، مردگان از قبر برمی‌خیزند (برمی‌خیزند؟) و این پیروزی باور و ایمان را در دل همه آنها که دربند داده‌های عینی بودند، زنده می‌کند… نور عشق از آینه بر همه می‌تابد، همه به خود می‌آیند و علایم را درمی‌یابند و وصلت (که مقدمه باروری است) سرمی‌گیرد.»

اما از دید صافاریان، مشکل فیلم نه در مضامین منتقل‌شده بلکه در نحوه انتقال آنها است: «با کنار هم گذاشتن همه نشانه‌ها می‌توان گفت که منظور فیلم باید قاعدتا همین باشد. ظاهرا همه چیز جور درمی‌آید. اما آیا فیلم در انتقال این همه به تماشاگر، به عنوان حسی زنده، موفق است؟ آیا این‌گونه نتیجه‌گیری محصول تجربه تمامی لحظه‌ها، حادثه‌ها و شخصیت‌های فیلم است یا برعکس، بیشتر به بازی کنار هم چیدن قطعات یک معما می‌ماند؟»

در ادامه، صافاریان به مشکلات فیلم در زمینه شخصیت‌پردازی مسافران اشاره کرد: «مسافران فیلمی است با شخصیت‌های متعدد، اما آشکارا در به هم پیوستن همه این شخصیت‌ها در طرحی واحد درمانده است. شخصیت‌های اصلی هیچ‌یک گوشت و خون ندارند. مسایل آنها، مثلا همان رابطه مستان و ماهو یا همدم و حکمت بسیار گذرا مطرح می‌شوند. پافشاری و پایمردی خانم‌بزرگ هم هرگز برای تماشاگر پذیرفتنی نمی‌شود (در واقع تماشاگر بیشتر با آن مردمی که خانم بزرگ را مجنون می‌پندارد، هم‌عقیده است و لذا زنده‌شدن مردگان را هم در آخر فیلم باور نمی‌کند).»

به‌نوشته صافاریان، مشکل دیگر فیلم پرداختن بیش‌ازاندازه فیلمساز به شخصیت‌هایی فرعی‌تر است که باعث به‌حاشیه رفتن بخش اصلی درام می‌شود: «بدتر از این، پرداختن نسبتا مفصل فیلم به آدم‌هایی است مثل راننده، کمک‌راننده، خانواده‌هایشان، زن روستایی مقتول و شوهرش، خانواده راننده سواری حامل مسافران و افسر راهنمایی، که هر یک به لحن و زبان صنف خود (و چقدر کلیشه‌ای) مطالبی بیان می‌کنند. راستی غرض از پرداختن به این آدم‌ها چیست؟ افزودن تعداد شخصیت‌ها باعث می‌شود درام شخصی خانواده عروس تحت‌الشعاع قرار بگیرد.»

نتیجه‌گیری

همان‌طور که اشاره شد، بیضایی پیش از ساخت مسافران با انبوهی از مشکلات مواجه شده بود. شاید اگر خیلی از فیلمسازان دیگر در چنین شرایطی قرار می‌گرفتند، به‌سراغ ساخت آثاری عمیقا تلخ‌اندیشانه می‌رفتند. با این وجود بیضایی در مسافران تلاش کرده تا اهمیت زندگی را از دل پرداختن به مرگ بیرون بکشد: مسیری که شاید، به‌شکلی استعاری، به تلاش‌های خود او برای فعالیت در سینما و تئاتر ایران هم اشاره داشت. با این وجود، ادامه راه برای بیضایی چندان شیرین نبود. کارنامه بیضایی پر است از فیلمنامه‌های ساخته‌نشده و نمایشنامه‌هایی که یا روی صحنه نرفتند یا به‌قدر شایستگی دیده نشدند. تماشای مسافران، حتی اگر آن را از بهترین ساخته‌های سینمایی بیضایی ندانیم، کافی است تا دریغ ما دوچندان شود!