نقد و بررسی پرویز خان؛ معرفی فیلم سعید پورصمیمی
- 25 بازدید
- 10 فوریه 2024
- اخبار سایت, داستان جالب, عکس, مطالب جالب
علی ثقفی در اولین تجربه کارگردانی به سراغ مقطعی از زندگی معلم اخلاق فوتبال پرویز دهداری رفت و با گریم جالبی که روی سعید پورصمیمی نشسته است درباره این مربی فوتبال فیلمش را جلوی دوربین برد. پرویز خان در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر به نمایش در می‌آید و ما در این مطلب نگاهی به متن و حواشی و نقدهای فیلم می‌اندازیم.
اطلاعات کامل از چهل و دومین جشنواره فیلم فجر
خلاصه داستان فیلم پرویز خان
فیلم پرویز خان داستانی فوتبالی-تاریخی دارد؛ پس از پیروزی انقلاب و در دهه ۶۰، نام پرویز خان دهداری با سرمربیگری تیم ملی فوتبال دوباره بر سر زبان‌ها افتاد. سال‌هایی که دهداری تیم ملی را برای حضور در بازی‌های آسیایی۱۹۸۶ سئول آماده کرد. داستان اختلاف با ستاره‌های نامدار تیم ملی هم از اینجا شروع شد. وقتی تیم ملی از سئول باز می‌گشت نامه‌ای توسط ۱۴ بازیکن امضا شده بود که پس از رسیدن به فرودگاه مهرآباد، به بمب خبری تبدیل شد. استعفای ۱۴ بازیکن از حضور در تیم ملی جنجالی‌ترین رخداد فوتبالی دهه ۶۰ بود.
دهداری تیم ملی تازه‌ای با جوانان گمنام تشکیل داد که از میان‌شان تعدادی جزو ستاره‌های بزرگ فوتبال شدند؛ از احمدرضا عابدزاده و مجتبی محرمی تا جواد زرینچه و صمد مرفاوی. تیم جوان دهداری پس از کسب مقام سومی در جام ملت‌های آسیا، آماده رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۰ می‌شد که حاشیه‌های دیدار دوستانه ایران و ژاپن در استادیوم آزادی، پرونده حضور دهداری در تیم ملی را بست. روزی که تعدادی از تماشاگران با گلوله‌های برفی از معلم اخلاق استقبال کردند. دهداری در اوایل دهه ۷۰ از دنیا رفت و حالا قرار است زندگی و زمانه‌اش در یک فیلم قصه‌گو با نام فیلم پرویز خان به تصویر کشیده شود.
نقد و بررسی فوری فیلم پرویز خان
نکته: این نقد و نوشته‌ها، نظر کوتاه ولی دست‌اول منتقدان و نویسندگان سینمایی است در بار اول تماشای فیلم؛ شاید بعدها همه چیز تغییر کند!
علی نعیمی
امسال جشنواره فجر لب به لب سرشار از فیلم‌های زندگینامه‌ای است و پرویز خان شاید گل سر سبد این فیلم‌ها باشد. روایتی از بخشی از زندگی پرچالش پرویز دهداری سرمربی تیم ملی فوتبال ایران در دهه ۶۰ که در روزهای تنهایی و بی‌کسی و پشت کردن ستاره‌های تیم ملی تلاش کرد با بازیکنان گمنام حماسه بیافریند. فیلم در صحنه‌های فوتبالی خوب عمل کرده و تلاش می‌کند تصویری پرهیجان و سینمایی از زمین فوتبال ارائه دهد و ۱۱ بازیکن زمین را در یک روح واحد به عنوان قهرمان معرفی کند. بازی سعید پورصمیمی یکی از برگ برنده‌های فیلم است که با گریم خوبی که دارد به خوبی در قامت پیرمرد منضبط فوتبال نشسته است. فیلم با همه توفیقی که در روایت دارد اما به واسطه جنبه سفارشی بودن آن و ورود بی‌منطق مقوله جنگ درون قصه دو پاره می‌شود و برخی از سکانسهای آن کاملا بی‌منطق است. با این حال تماشای پرویز خان چند تجربه دلنشین برای تماشاگر به ارمغان می‌آورد که مهم‌ترینشان بازی دلنشین عالیجناب سعید پورصمیمی است.
۳ نکته از فیلم:
- گریم رسول کربکندی
- استفاده از اسکندر کوتی در مقام گزارشگر
- کاراکتر احمدرضا عابدزاده
حمیدرضا محمّدی
ریتم «پرویز ثقفی» با علم به موضوعش یعنی فوتبال، قابل قبول است و می‌کوشد از اضافه‌گویی پرهیز کند. سعید پورصمیمی، که چند روز دیگر (نهم اسفند)، به هشتادمین پلۀ نردبان زندگی گام می‌گذارد، در پنجاه‌وششمین سال فعالیت حرفهای و سی‌اُمین فیلم سینمایی‌اش – اگرچه بازی‌های بسیار ویژه‌تر مانند «ناخدا خورشید» از او دیده‌ایم – در نقشی متفاوت، استادانه ظاهر شده است و یک قهرمان مقبول و محبوب است. اگرچه در ماجرای استعفای آن چند نفر از اعضای تیم ملی فوتبال ایران هنوز هم حرف و حدیث‌هایی وجود دارد، اما یک فیلم ورزشی، آن هم در ایران که فیلم‌های ورزشی چندانی ساخته نشده است، تماشاگر را همراه با خود تا پایان می‌کشاند.
هرچند در سکانسهای مسابقۀ فوتبال، فیلم‌برداریِ موفقی ندارد.
٣ نکته از فیلم:
- ریتم منطقی بی‌حرف اضافی
- نقش متفاوت و ایفای درخشان سعید پورصمیمی
- سکانسهای ضعیف مسابقۀ فوتبال
محمد تقی‌زاده
پرویز خان بیش از آنکه از سینما و واقعیت وام بگیرد از فوتبال و موسیقی بهره برده است و جذابیت پایان بندی آن وامدار فوتبال است نه سینما.
سانتی‌مانتالیسم و شعارزدگی در سرتاسر فیلم موج میزند و در تمامی لحظات شاهد نصیحت‌های پرویز خان دهداری هستیم. خانواده وی و احساسات گرایی دختر و مادر بیش از باندپیچی دست پرویز کار نمیکند و همراهی دختر با پدر اندک است و سمپاتی ایجاد نمیکند.
پرویزخان به جای شخصیت اکسسوار میسازد، این ادعا و اتهام نیست چرا که بیش از هرچیز از کارکتر فیلم پرویز دهداری کلاه و قمقمه او به ذهن می‌ماند.
اتفاقات فیلم نه انسجام دارند و نه دراماتیک می‌شوند. اصرار فیلمساز در به تصویر کشیدن موقعیت‌های مختلف باعث شده، هیچ روایت منسجمی را شاهد نباشیم و شخصیت پرویز به عنوان کلیدی‌ترین کارکتر فیلم به کلیشه‌ای و شعاری‌ترین شکل ممکن تصویر شود.
بازی سعید پورصمیمی نه تنها شایسته نامزدی نیست بلکه از بدترین و مصنوعی‌ترین بازی‌های کارنامه بازیگری وی است که بدون شک ناشی از فیلمنامه ضعیف و ناتوانی در اجرا بوده است.
ای کاش سازمان اوج اینهمه تاکید نمیکرد که فیلم‌های به هر نحوی به جنگ ارتباط پیدا کند. لحظات جبهه در انتهای فیلم به شدت اضافی و شعاری است.
۳ نکته از فیلم:
- خراب کردن سوژه پرویز دهداری
- مقایسه جنگ با فوتبال
- سواستفاده از جذابیت فوتبال در سینما
بازیگران و عوامل فیلم پرویز خان
سعید پورصمیمی، مریم سعادت، خسرو احمدی، حمیدرضا پگاه، بهنام تشکر، علی باقری، المیرا دهقانی، مهدی قربانی، یاسین مسعودی، محمد صادق ملک، نیما نادری، یدالله شادمانی، مهدی فریضه، روزبه رئوفی، منوچهر علیپور، امیر دانشجو، سید ابوالفضل موسوی، نصیر ساکی، امیرمهدی کوشکی، اسکندر کوتی بازیگران این فیلم بیوگرافیک هستند.
سایر عوامل «پرویز خان» هم عبارت است از کارگردان: علی ثقفی، تهیه کننده: عطا پناهی، مدیر تولید: رضا زنجانیان، مجری طرح: استودیو بادبان، مدیر فیلمبرداری: وحید ابراهیمی، مدیر صدابرداری: میثم یاردیلو، طراح صحنه: محسن خدابخشی، طراح لباس: آزاده قوام، طراح چهره‌پردازی: امید گلزاده، تدوین: حسن حسندوست، طراح جلوه‌های بصری: سیدهادی اسلامی، صداگذار: حسین قورچیان، آهنگساز: بامداد افشار، دستیار اول کارگردان: علی غیاثوند، برنامه‌ریز: سحر زرندی و عکاس: حبیب مجیدی.
چند نکته درباره فیلم
- سازمان هنری رسانه‌ای اوج درادامه روند ساخت فیلم اقتباسی از زندگی بزرگان ایران زمین این‌بار به ساخت روزهای پرتلاطم زندگی این مرد بزرگ و اخلا‌قمدار فوتبال ایران پرداخته است.
- پرویز خان تنها فیلم ورزشی این دوره از جشنواره است. پیش‌تر سهیل بیرقی با دستمایه قرار دادن زندگی یک فوتبالیست زن در فیلم عرق سرد سری به دنیای فوتبال زده بود.
- در سال‌های اخیر، ماجرای پرداختن به زندگی پرویز دهداری به ذهن خیلی‌ها رسید. جدای از گزارش‌های تلویزیونی، مهم‌ترین فیلم در این زمینه مستند «پرویز خان» به کارگردانی سجاد ترابی بود که نمایش موفقی هم در ششمین جشنواره تلویزیونی مستند داشت.
- سعید پورصمیمی که سال گذشته با بازی در فیلم برادران لیلا و قاچاق نسخه سینمایی این اثر مورد توجه مجدد مخاطبان سینما قرار گرفته بود با گریمی متفاوت و نزدیک به چهره واقعی پرویز دهداری در این فیلم بازی می‌کند.
حرفهای عوامل فیلم در نشست خبری جشنواره فیلم فجر
علی ثقفی | کارگردان: ساختن فیلم سخت و تولید فیلم فوتبالی هم سخت‌تر. توپ غیرقابل پیش‌بینی است و باید از سازمان اوج و از اعتماد آقای پناهی تشکر کنم. ضمن آن که ما تجربه پیشینی از ساخت فوتبالی نداشتیم. بحران‌های زیادی در فیلمبرداری پلان‌های فوتبالی داشتیم بود و ما به دنبال این بودیم که راه‌هایی را پیدا کنیم که بتوان پلان‌های فوتبالی را بگیریم. فرض کنید ما در سرما کات میدادیم و بدن این بچه‌ها سرد می‌شد. سرد و گرم شدن بدن آن‌ها تا پلان بعدی باعث می‌شد مدام مصدوم دهیم. هوا سرد بود و زمانی که کات میدادیم، بازیگران فوتبالیست‌مان به سمت بخاری می‌دویدند. گرفتن این پلان‌ها واقعا دشوار بود. تاکنون چند مستند فوتبالی ساختم و دغدغه ساختن فیلم فوتبالی هم داشته‌ام. در نتیجه برای نوشتن فیلمنامه سختی زیادی کشیدم و این فیلم حاصل کار یک تیم بزرگ است. ما امکان پیدا کردن بازیگری را که شبیه به آقای دهداری باشد، نداشتیم. البته برای بنده و تهیه‌کننده مهم بود که بازیگر بتواند شخصیت پیچیده‌ای را خلق کند. در واقع توانایی بازی برای این نقش خیلی مهم بود به سراغ آقای پورصمیمی رفتیم. با وجود این که ایشان در پذیرش فیلم سختگیری دارد؛ خوشبختانه دو روز بعد از ارسال فیلمنامه با ما تماس گرفتند و نقش را پذیرفتند. آقای پورصمیمی در کار ما معلم بود و با ایشان سه ماه تمام دورخوانی داشتیم. سعید پورصمیمی وقت و انرژی زیادی در زمان پیش‌تولید گذاشت و در هنگام تولید هم به یاد ندارم که یک روز دیالوگ‌ها را حفظ نباشد یا بدون آمادگی سر صحنه بیاید. با احترام به همه بازیگران و هنرمندان، آقای پورصمیمی شانس کسب سیمرغ را دارد.
عطا پناهی | تهیه‌کننده: زمانی که ایده مطرح شد، می‌شد که از آن سوژه یک فیلم بی‌نظیر درمی‌آید و هر که فیلمنامه را می‌خواند همین نظر را داشت. ما مرز بی‌خطرِ عبور تبدیل شدن به کمدی در بخش فوتبالی فیلم را رد کردیم و تقریبا باید بگویم که از خروجی فیلم راضی‌ام.
مریم سعادت | بازیگر نقش همسر پرویز دهداری: مهم‌ترین ویژگی این فیلم برای من این بود که کاراکترها واقعی بودند. البته من آن‌ها را ندیده بودم و ای کاش که فرصتی پیش می‌آمد تا آقای دهداری و همسرش را می‌دیدم. سعی کردم در ایفای این نقش حرف گوش کنم و به وظیفه‌ام عمل کنم و به نقش نزدیک شوم. ضمن این که بازی در این نقش و فیلم برای من بسیار جذاب بود.
خسرو احمدی | بازیگر: من زیاد فوتبالی نیستم و زمانی که آقایان ثقفی و پناهی پیشنهاد کار را دادند، متوجه شدم که با چه شخصیت‌های بزرگی مواجه هستیم. شبی که فیلمنامه را خواندم، فردایش جلوی دوربین رفتم. تنها یک شب وقت داشتم که به این نقش برسم. من کیف کردم و خوشحالم که در «پرویز خان» حضور داشتم. خرسند هستم که یک جوان نازنین درباره فوتبال ملی‌مان فیلم ساخته است.
مهدی قربانی | بازیگر نقش جواد زرینچه: روزی دستیار آقای ثقفی با من تماس گرفت و حضوری رفتم تا صحبت کنیم. ۷۰ درصد از حضورم در «پرویز خان» به خاطر حضور و هم بازی شدن با آقای پورصمیمی بود.
المیرا دهقانی | بازیگر نقش دختر پرویز دهداری: زمانی که فیلمنامه به دستم رسید، بیشتر از نقش، خود داستان و رابطه پدر و دختری برایم جالب بود. پدر در این فیلم با دختر خودش رفیق است و به رشد فردی او توجه دارد و فکر می‌کند. این جریان، نقش شیدا را برایم جذاب‌تر می‌کرد.
محسن خدابخشی | طراح صحنه: بازسای فضای دهه شصت سختی خودش را دارد و سعی کردیم با منابع و اسناد تاریخی که در اختیار داشتیم نعل به نعل کار را طراحی و بازسازی کنیم. گروه تحقیقاتی ما فریم به فریم بازی ایران و قطر را از آرشیوها در آورد و در فیلم همان را نشان دادیم.
وحید ابراهیمی | مدیر فیلمبرداری: وقتی فیلمنامه را خواندم، به سرعت به دفتر رفتم و درباره کار صحبت زیادی کردیم. ما در پشت صحنه با آقای ثقفی خیلی گپ‌وگفت داشتیم. زیرا قصد داشتیم که این اثر، مستندسینمایی باشد و در پیش‌تولید به پیشنهاد آقای ثقفی دوربین را به زمین بریدم. همان‌طور که در فیلم مشاهده کردید، دوربین همچون یکی از بازیگران حضور دارد.
آزاده قوام | طراح لباس: پرویز خان از جمله کارهای پرچالش بود و روزی سه بار از دست آقای ثقفی اشکم در می‌آمد. اکنون که نتیجه کار را دیدم، بسیار راضی از آن سختی‌ها و گریه‌ها هستم.
پوستر و عکس های فیلم پرویز خان؛ زنده‌یاد دهداری + پشت صحنه
