معرفی انیمیشن ساعت جادویی + نقد
- 26 بازدید
- 6 فوریه 2024
- اخبار سایت, داستان جالب, عکس, مطالب جالب
انیمیشن ساعت جادویی از تولیدات حسینیه هنر است که در جشنواره فجر حضور دارد. در این مطلب نگاهی به متن و حواشی و اطلاعات و نقدهای آن می‌اندازیم.
اطلاعات کامل از چهل و دومین جشنواره فیلم فجر
خلاصه داستان انیمیشن ساعت جادویی (سفر به تاریکی)
داستان انیمیشن ساعت جادویی (سفر به تاریکی) از جایی آغاز می‌شود که یک پسربچه به واسطه هدیه‌ای که از پدربزرگ خود دریافت می‌کند، موفق به سفر در زمان می‌شود و به دوران کودکی مادربزرگ خود می‌رود. در این سفر، این پسربچه شغل خانوادگی خودشان یعنی نمدمالی را از نزدیک می‌بیند که در گذشته رونق بسیاری داشته است. این سفر در زمان مصادف با قیام گوهرشاد می‌شود و اشاره‌هایی به فرهنگ پوشش در آن زمان هم می‌شود. این پسربچه بخشی از حوادث تاریخی را به چشم خود می‌بیند.
نقد و بررسی فوری انیمیشن ساعت جادویی
نکته: این نقد و نوشته‌ها، نظر کوتاه ولی دست‌اول منتقدان و نویسندگان سینمایی است در بار اول تماشای فیلم؛ شاید بعدها همه چیز تغییر کند!
سعیده نیک اختر
انیمیشن ساعت جادویی محصول چهار سال پیش است و حالا در جشنواره شرکت کرده است. این اثر مخاطب سنی مشخصی را نشانه نگرفته است. داستانش را بزرگ‌ترها می‌فهمند و قهرمان‌هایش بچه ها هستند. مساله و گره‌های داستان را فقط یک بزرگسال تاریخ خوانده می‌فهمد. اینکه انیمیشن پر است از نمایش آثار معماری گذشته و خیابان های قدیمی شهر، اینکه وسیله رفت و آمدها اسب و کالسکه و ماشین دودی بوده را فقط یک بزرگسال می‌فهمد.
انتظاری که یک کودک از انیمیشن دارد رنگ و لعاب و قصه پر از هیجان و اتفاق است. ساعت جادویی اینقدر کند و کشدار است که بزرگسالان هم نتوانستند در سالن تاریک روی صندلی هایشان بنشینند چه برسد به کودک مخاطب. غیر از چند دقیقه پایانی که اکشن خوبی دارد بقیه فیلم خشک و کسالت بار است. ضمن اینکه دو موزیک ویدیوی دو بعدی فیلم هم اصلا به کار نمی‌آید و وصله ناجور است.
هم اشعار بی مضمونی دارد هم بی قافیه است. موزیکش هم ربطی به کودکان ندارد. دستاویزی به مفاهیمی مثل کشف حجاب و کلاه پهلوی برای کودک دهه ۹۰ و ۱۴۰۰ معنایی ندارد. این کودک تا چشم باز کرده قانون حجاب برقرار بوده و درکی از بی حجابی ندارد. کسی هم این روزها در خیابان و محل عمومی کلاه بر سرش نمی‌‌گذارد تا اینکه شاپو باشد یا نمدی. وقتی در دیالوگ ها لباس فرنگی کت و شلوار را نفی می‌کنید حواستان باشد که سالهاست کسی در انظار عمومی، لباده و لباس باستانی نمی‌پوشد. خود شما سازنده محترم کت و شلوار می‌پوشید. چطور آن را مذمت می‌کنید و پوشیدنش را گردن رضاخان می‌اندازید؟ لطفا اگر قرار است برای بچه‌ها انیمیشن بسازید حرفی بزنید که اندازه درک آن ها باشد. آن را بفهمد و با اشتیاق پایش بنشیند.
۳ نکته از فیلم:
- با بچه ها حرف بزنید نه با والدین
- انیمیشن فقط فرم نیست محتواش مهم‌تره
- از ببعی یاد بگیرید
احسان ناظم بکایی
ساعت جادویی، نقاشی قدیمی زیبایی از گذشته است اما مخاطب کودک حسی به آن ندارد و انگار آن را برای قدیمی‌ها ساخته‌اند چون آنها هستند که معماری قدیمی و نوستالژی زندگی نود سال قبل را می‌شناسد. این خوب است که کودکان وضعیت قدیم را ببینند اما دیدن بی‌منطق آنها برای بچه‌ها جذاب نیست. بچه‌ها دنبال اتفاق و شخصیت جذاب هستند که ساعت جادویی اینها را ندارد.
بحران دیگر در محتواست. روایت تاریخی باید درست روایت شود. نمی‌توان روایت تاریخی را به سلیقه سازنده و سفارش دهنده معوج کرد چون معلوم نیست مخاطب کودک و نوجوانی که پای کار نشسته، بعداً برود و کتب تاریخی را ورق بزند. روایت و متن باید ساده و درست باشد و البته مخصوص کودکان. نمایش بی‌منطق همان شعارهایی که سازنده با ثبت آنها به دنبال تائید فیلمنامه یا جذب اسپانسر بوده، چه تاثیری دارد؟ علاوه بر اینها، فیلم از نظر فنی هم ایراد دارد. دیالوگ‌های بی‌تصویر زیادی وجود دارد مثلاً در صحنه‌ای دیالوگ حضور پاسبان در بازداشتگاه گفته می شود اما چنین چیزی نمی‌بینیم یا بازار سرپوشیده به ورودی حرم می‌رسد و توالی زمانی هم کلا از انتظار برای ناهار به خوردن دیزی شام می‌رسد.
مساله دیگر این است که در فیلم مدام از گوهرشاد و متحصنان حرف زده می‌شود ولی سکانس مشخصی از آنجا نمی‌بینیم تا متوجه شویم متحصنان چه هستند و چه می‌گویند. مگر فیلم واقعی است که نتوان داخل حرم رفت و فضای قدیمی آن را بازسازی کرد. اصلا بچه کوچک چه فهمی از کلمه تحصن دارد و چرا باید نسبت به افرادی که اصلاً آنها را ندیده، همدلی کند. نکته دیگر استفاده ناشیانه از ترانه و فانتزی‌سازی و تبدیل ناگهانی فضای سه‌بعدی بدنه کار به دوبعدی است. ابیات بی‌وزن و بی ریتم حدود پنج بار تکرار می‌شوند که هیچ تاثیری ندارند. اشعار نامعلوم و موسیقی نافرم را صداگذاری نامناسب گوش خراش‌تر می‌کند. ساعت جادویی بار دیگر نشان داد انیمیشن ایران برای پیشرفت نه تنها به فرم که به محتوا و متن نیاز بیشتری دارد.
۳ نکته از فیلم:
- پیش فرض سازنده؛ مخاطبان قبل از فیلم، کتاب های تاریخ پهلوی و تاریخ گوهرشاد را فیش برداری کرده اند.
- شلوغ کاری انیمیشن سازی نیست.
- چه کسی الان کلاه بر سر می گذارد؟ نمدی یا پهلوی؟
عوامل و سازندگان انیمیشن ساعت جادویی
محمدعلی بصیری نیک کارگردان این انیمیشن است و محمدمهدی نخعی راد تهیه‌کنندگی آن را بر عهده دارد.
فهرست بهترین انیمیشن های ایرانی
چند نکته درباره انیمیشن
- سازندگان انیمیشن سینمایی ساعت جادویی (سفربه تاریکی) این اثر را پیش از این در جشنواره فیلم کودک و نوجوان رونمایی کرده بودند.
- خالقان این انیمیشن معتقدند این فیلمی است که می‌تواند با مخاطبان ۹ تا ۱۵ سال ارتباط برقرار کند.
- انیمیشن ساعت جادویی در سال ۹۸ تولید و فرآیند فنی آن از سال ۹۹ پیگیری شد.
- با آنکه سازندگان «ساعت جادویی (سفربه تاریکی)» این انیمیشن را اثری مستقل توصیف می‌کنند اما کارگردانش یک بار عنوان کرده کار ساخت این اثر ابتدا به صورت مستقل آغاز شده اما بعدها حسینیه هنر در مسیر تولید از آن حمایت کرده است.
- صاحبان اثر در نظر دارند این انیمیشن را به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی اکران نوروز ۱۴۰۳ معرفی کنند.
ساعت جادویی به روایت کارگردان
محمدعلی بصیری‌نیک | این انیمیشن پیش‌تر با نام «سفر به تاریکی» در جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان در بخش ویژه توانست جایزه گوهرشاد را دریافت کند. بعد از آن که تصمیم به ارسال این اثر به جشنواره فجر گرفتیم، براساس آنالیزهایی که داشتیم، نام پروژه را تغییر دادیم و حالا با نام «ساعت جادویی» در جشنواره اکران می‌شود. روایت این فیلم درباره واقعه تاریخی مسجد گوهرشاد است که این واقعه در لابه‌لایه قصه اصلی اثر، گنجانده شده است. به‌دنبال تحمیل تاریخ به یک داستان کودکانه نبودیم و صرفا این قصد را داشتیم که شناختی نسبت به اتفاقات گذشته برای بچه‌ها ایجاد شود. معمولا کلاس‌های تاریخ، کلاس‌هایی حوصله‌سربر برای بچه‌ها هستند و ما تلاش کردیم در مدیوم انیمیشن و با تصاویر جذاب، وقایع گذشته را برای بچه‌ها روایت کنیم. این کار با تکنیک پویانمایی سه‌بعدی ساخته شده است و سه بخش موزیکال در روایت دارد که این بخش‌ها به‌صورت دوبعدی اجرا شده‌اند. در کل اما روایت داستان در قالب سه‌بعدی طراحی شده است.
بازخوردهایی که در جشنواره کودک و نوجوان اصفهان داشتیم، از جنس اغلب واکنش‌ها به آثار به نمایش درآمده در آن رویداد بود. به این معنا که اکثر مخاطبان جشنواره اصفهان، علاقه‌مند هستند در این رویداد کارهای متناسب با رده سنی کودکان را ببینند، اما اکثر کارهای پذیرفته شده، رده سنی بالاتری داشتند. انیمیشن «ساعت جادویی» هم متناسب با سنین بالاتر از ۱۰ سال است و این گروه سنی به خوبی با کار ارتباط برقرار کردند اما مخاطبان کم سن‌وسال‌تر خیر. آنها بیشتر پس از تماشای اثر، دچار سوال و ابهام شده بودند. رویکرد ما این بود که در این پروژه سینمایی، طیف گسترده‌تری از مخاطبان را درگیر داستان کنیم تا مخاطبان نوجوان هم بتوانند برداشت درستی از فیلم داشته باشند.
در عین حال فکر می‌کنم در بخش ارتباط با مخاطب کودک، چندان نتوانستیم بازخورد مناسبی را دریافت کنیم. کار در حال حاضر به‌عنوان یک اثر مستقل تولید و به جشنواره ارائه شده است. قطعا برای من به‌عنوان یک انیمیشن‌ساز این اتفاق، خوشحال‌کننده است چراکه می‌تواند نقطه آغاز اتفاقات بزرگ‌تری در آینده باشد. بچه‌های انیمیشن بابت تخصیص چنین بخش ویژه‌ای در جشنواره فجر، حق داشتند، چرا که حجم تولیدات انیمیشن سینمایی در ایران، به اندازه‌ای کم است که هنوز نمی‌توانیم وارد یک جریان رقابتی جدی شویم. اینگونه نیست که در هر سال ۱۰ انیمیشن سینمایی تولید بشود و همه آنها هم شانس اکران داشته باشند تا خود به خود شاهد شکل‌گیری یک جو رقابتی باشیم. هرچند هنوز این جریان رقابتی شکل نگرفته است اما اینکه جشنواره فیلم فجر چنین تمرکزی روی انیمیشن دارد و به آن اهمیت می‌دهد، نقطه آغاز یک اتفاق بزرگ است و به سرانجام آن خوش‌بین هستم. در این مرحله واقعا برایم جایزه گرفتن اثر خودمان اهمیت ندارد، مهم دیده شدن زحمات بچه‌هایی است که در حال کار کردن در صنعت انیمیشن ایران هستند. این چرخ در حال حرکت است، متوقف هم نخواهد شد و نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
طبیعتا اصلی‌ترین انتظار از حضور در یک فرآیند رقابتی، برخورد منصفانه و حرفه‌ای با آثار است. شکر خدا امسال کارهای انیمیشن وضعیت خوبی دارند و شاهد حضور چهار اثر در بخش رقابتی هستیم. تولید چهار انیمیشن سینمایی در طول یک سال، اتفاق خوبی برای سینمای ایران است. افزایش روز به روز تولیدات، کمک می‌کند تا آرام‌آرام همان حس رقابتی که به آن اشاره کردم، میان فعالان این حوزه شکر بگیرد و آن را در ایام جشنواره فجر تجربه کنند.
انتظار چندان زیادی از این رویداد نداریم چرا که می‌دانیم جشنواره فجر، نمی‌تواند به‌صورت مستقل، روی تولیدات انیمیشنی تمرکز داشته باشد و همین اندازه توجهی که به این حوزه دارد، ارزشمند است. از این به بعدش دیگر هر نتیجه به همراه داشته باشد و هر اتفاقی رخ دهد، خوب است. شخصا اطلاع دقیقی درباره دیگر تولیدات انیمیشنی حاضر در جشنواره امسال ندارم و صرفا به‌واسطه اطلاع‌رسانی‌ها و نقل قول‌های منتشر شده در فضای رسانه‌ای درباره آنها اطلاعات پراکنده‌ای دارم. طبق همین اطلاعات فکر می‌کنم انیمیشن «ببعی» جزو کارهای قابل‌توجه در جشنواره امسال باشد./ در گفت‌وگو با ایرنا
عکس های انیمیشن ساعت جادویی
