در عرصه سینما و تلویزیون فیلمسازان ایرانی و بین‌المللی تلاش کرده‌اند تا چالش‌های پیش روی مردم فلسطین و تلاش های جنبش مقاومت را به تصویر بکشند. علی رغم این تلاش‌ها، پتانسیل بی حد و حصری در قلمرو سریال‌ها و فیلم‌های تلویزیونی وجود دارد که واقعا صدای مقاومت و ظلم و ستم فلسطینی‌ها را طنین‌انداز می‌کند و درعین حال جنایات اسرائیل را که علیه آنها مرتکب شده، نشان می‌دهد.
محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم به تازگی خبر از ساخت ۶ فیلم سینمایی جدید در بنیاد سینمایی فارابی با موضوع غزه خبر داد و گفت: بنای ما این است که از همه فیلم‌های کوتاه و فیلمنامه‌هایی که به موضوع فلسطین می‌پردازند حمایت کامل کنیم. آقای رئیس جمهور هم به من دو بار دستور مستقیم دادند که وزارت فرهنگ از تولیدات هنری با موضوع فلسطین حمایت کند.
اکنون به مناسبت فرا رسیدن آخرین جمعه ماه مبارک رمضان و روز جهانی قدس برخی از فیلم و سریال‌ها با محوریت وقایع و سرگذشت فلسطین و غزه در این خبر گردآوری شده است.
انیمیشن سینمایی «بچه‌های محله الرشید»
انیمیشن سینمایی «بچه‌های محله الرشید» به کارگردانی تورج علوی است که در این فیلم، حسام کودک کر و لال فلسطینی است که بعد از شهادت پدر و مادرش توسط صهیونیست‌ها با عمو و مادربزرگش زندگی می‌کند، او به همراه دوستش محمد به اسرائیلی‌ها حمله می‌کند و خساراتی به آنها وارد می‌کنند. تا اینکه محمد هم شهید می‌شود و …
فیلم سینمایی «شکارچی شنبه»
فیلم سینمایی «شکارچی شنبه» به کارگردانی پرویز شیخ‌طادی است که در خلاصه این فیلم آمده است: در یک بندرگاه اسرائیل، زنی یهودی که پس از مرگ همسرش، با یک مرد مسیحی ازدواج کرده‌است، کودک ۸-۷ ساله خود را در پی اقدامات حقوقی و اصرار‌های زیاد پدربزرگش برای مدت کوتاهی به وی می‌سپارد. پدربزرگ کودک که یکی از سران جریان فکری صهیونیسم است در جواب نگرانی‌های مادر، وعده می‌دهد که او یک ماه بیشتر اینجا نمی‌ماند و پس از آن، کودک با اراده خود هر کجا که خواست می‌تواند برود که …
علی نصیریان، امیریل ارجمند، دارین خمسه، آرسینه سوکیاسیان، مهدی فقیه و سیلوا آندرانسیان در فیلم سینمایی «شکارچی شنبه» ایفای نقش کرده اند.
فیلم سینمایی «بازمانده»
فیلم سینمایی «بازمانده» به کارگردانی سیف‌الله داد است که داستان فیلم درباره اشغال شهر حیفا در سال ۱۹۴۸ در فلسطین اشغالی است؛ پزشکی به نام سعید همراه با همسرش و نوزادشان فرهان قصد سفر دارند. سعید، تروریست اسرائیلی به نام شمعون را که همبازی دوره کودکی‌اش بوده، در ایستگاه راه‌آهن با چمدانی حاوی بمب می‌بیند. شمعون قبل از انفجار می‌گریزد و سعید موضوع را به پلیس اطلاع می‌دهد. شمعون از سعید می‌خواهد که قبل از قتل عام مردم شهر، شهر حیفا را ترک کند. همچنین صفیه، مادر سعید به حیفا می‌آید تا فرزندش را به بهانه بیماری پدرش رشید، به ترک حیفا ترغیب کند. روزی که آنها تصمیم به سفر گرفته‌اند، صهیونیست‌ها به حیفا هجوم می‌آورند و سعید و همسرش در قتل عام اهالی شهر کشته می‌شوند که …
سلما المصری، جیانا عید، بسام کوسا، جمال سلیمان و غسان مسعود در این فیلم سینمایی بازی کرده‌اند.
فیلم سینمایی «سربازان کوچک»
فیلم سینمایی «سربازان کوچک» به کارگردانی کیانوش دالوند است که در خلاصه داستان این فیلم سینمایی آمده است: اسرائیلی‌ها به یک روستا حمله می‌کنند و مردان و زنان را به اسارت می‌برند تا بعدا بتوانند با زیر پوشش گرفتن بچه‌ها به دنیا اعلام کنند که بچه‌های بی سرپرست را حمایت کرده اند که یک خبرنگار به روستائیان اعلام می‌کند ولی او هم به اسارت می‌رود و …
فیلم سینمایی «برگی برای زیتون»
فیلم سینمایی «برگی برای زیتون» به کارگردانی وحید درخشش فر است که داستان فیلم در یکی از روستا‌های قم در مدرسه‌ای اتفاق می‌افتد. این مدرسه که یک کلاس واحد برای دختر‌ها و پسر‌ها وجود دارد مسابقه‌ای بر پا می‌شود با عنوان نامهای برای کودکان فلسطین. از این رو معلم کمی در مورد اختلافات قدیمی بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها توضیح می‌دهد و از بچه‌ها می‌خواهد آنچه دوست دارند را طی نامه خود به کودکان بنویسند. بچه‌ها که با دیدن تصاویر شبکه‌های مختلف و حرفهای معلم از ظلمی که به کودکان فلسطینی می‌شد رنجیده‌خاطر بودند اقدام به نوشتن نامه می‌کنند و تصمیم می‌گیرند نامه را برای کودکان فلسطینی پست کنند بنابراین به سراغ دفتر خدماتی مخابرات روستا می‌روند ولی …
پریسا کلدوست و محبوبه ارمیاتی در فیلم تلویزیونی «برگی برای زیتون» هنرنمایی کرده‌اند.
فیلم سینمایی «سایه‌های شهر»
فیلم سینمایی «سایه‌های شهر» به کارگردانی مرتضی آتش زمزم است که در خلاصه داستان آمده است: میشل ابوفاضل به اتفاق همسرش آیدا بعد از دو سال به کشورشان لبنان باز می‌گردند او که دیپلمات فرهنگی سفارت لبنان در ایران است. سعی دارد اختلافات و دلخوری‌هایی که خانواده همسرش از او و آیدا دارند را رفع کند. در این میان یک گروه تروریستی و جاسوسی از طرف موساد، آیدا را به گروگان می‌گیرند و از میشل می‌خواهند تا کیفی را با خود به تهران ببرد تا آیدا را رها کنند. نیرو‌های حزب‌الله لبنان میشل را از طرح و نقشه موساد مطلع می‌کنند که …
مجدی مشموشی، کارتیا کعده، نعمه بدوی و پولین حداد در فیلم تلویزیونی «سایه‌های شهر» بازی کرده‌اند.
انیمیشن سینمایی «سفر به سرزمین خون و خاکستر»
انیمیشن سینمایی «سفر به سرزمین خون و خاکستر» به کارگردانی تورج علوی است که در این انیمیشن یک خبرنگار سوئیسی به نام مایکل به غزه سفرمی‌کند. او از نزدیک شاهد زندگی سخت و دشوار مردم این سرزمین و مخصوصاً کودکان غزه است. مایکل که از طرف هیأت تحریریه به مدت یک هفته به نوار ساحلی غزه مأمور شده است با اتفاقات و رویداد‌های مختلف و ظلم و جور‌هایی روبه‌رو می‌شود که اشغالگران در حق فلسطینیان و به خصوص مردم غزه روا داشته‌اند. او هرچه می‌بیند از قاب دوربین خود به ثبت رسانده و در گزارش‌های خود ندای مظلومیت مردم غزه را به رشتۀ تحریر درمی‌آورد که …
فیلم سینمایی «فرحه»
فیلم سینمایی «فرحه» به کارگردانی «دارین سلام» یک فیلم درام تاریخی محصول سال ۲۰۲۱ است. این فیلم سینمایی با همکاری بین‌المللی درباره تجربه بلوغ یک دختر فلسطینی در جریان سرزمین فلسطین و آوارگی فلسطینی‌ها از سرزمینشان در سال ۱۹۴۸ است که بر اساس یک داستان واقعی نوشته‌است.
در خلاصه داستان این فیلم سینمایی آمده است که قبل از اخراج و فرار فلسطینیان در سال ۱۹۴۸، فرحه دختر ۱۴ ساله با دختران دیگر در یک روستای فلسطینی بازی می‌کند. در حالی که دختران دیگر از ازدواج دوست خود هیجان زده هستند، فرحه رؤیای ادامه تحصیل و رفتن به مدرسه در شهر را مانند بهترین دوستش فریده در سر می‌پروراند. فرحه از پدرش ابوفرحه می‌خواهد که او را برای مدرسه ثبت نام کند، اما پدرش می‌خواهد که او در عوض ازدواج کند. عمویش ابو ولید به دیدار ابوفرحه می‌رود. او از ابوفرحه می‌خواهد که درخواست‌های مکرر فرحه برای ادامه تحصیل را بررسی کند. در طول شب، گروهی از شبه نظامیان محلی فلسطینی از ابوفرحه که به عنوان رئیس و شهردار روستا عمل می‌کند، بازدید می‌کنند…
فیلم سینمایی «سی و سه روز»
فیلم سینمایی «سی و سه روز» به کارگردانی «جمال شورجه» یک فیلم جنگی و درام محصول ۲۰۱۲ ایران و لبنان است که یک روایت واقعی از جنگ سی و سه روزه بین اسرائیل و حزب‌الله لبنان نشان می‌دهد. این فیلم با همکاری بنیاد سینمایی فارابی و حزب‌الله لبنان تولید، در جنوب لبنان فیلمبرداری شد و در کشور‌های سوریه و لبنان به نمایش درآمد.
فیلم سینمایی قناری
فیلم قناری به کارگردانی جواد اردکانی روایتی است درباره جانفشانی کودکان و نوجوانان فلسطینی در راه مبارزه برای آزادی کشورشان. داستان فیلم «قناری» درباره یک پسر خردسال فلسطینی است که دچار لکنت‌زبان است.
یک کشیش مسیحی به نام «پدر سیمون» برای کمک به رفع این مشکل، قناری کوچکی را به او هدیه می‌دهد و از او می‌خواهد برای قناری خود محیطی آرام و کم سر و صدا ایجاد کند تا قناری بتواند برایش آواز بخواند. تلاش این کودک برای یافتن محیط امن و آرام او را با مسائل مختلفی روبه رو می‌کند. قناری، در واقع نمادی است از صلح و آشتی و این فیلم استعاره‌ای است از صلح طلب‌بودن کودکان فلسطینی.
هیام و روایتی از تجاوز صهیونیست‌ها به حقوق فلسطین
فیلم هیام
فیلم هیام به کارگردانی محمد درمنش ملودرام خانوادگی است که موضوع مقاومت فلسطین و تجاوز صهیونیست‌ها به حقوق مردم این سرزمین را از دریچه روابط انسانی به تماشا درآورده است.
فیلم هیام تلاش می‌کند تا با ترسیم این واقعیت که اشغال فلسطین برهم زننده زندگی‌های عاشقانه و به هجران کشاندن وصال‌ها است، مخاطب خود را نسبت به رژیم صهیونیستی و تصرف خاک فلسطین متنفر کند. البته در پایان فیلم، آزادی قدس نوید داده می‌شود؛ خروج هیام و شوهرش از بند و بلای صهیونیست‌ها، آینده‌ای روشن و قریب الوقوع را برای مردم فلسطین نشان می‌دهد.
فیلم بیگانگان
فیلم «بیگانگان» به کارگردانی عباس رافعی نیز مصائب مردم فلسطین و جنایات رژیم اشغالگر قدس را در قالب روایتی با پس زمینه‌ای عاطفی و عاشقانه ترسیم کرده است. جوانی به نام «حسام» عاشق دختری به نام «لیلا» می‌شود. آن دو قصد ازدواج با یکدیگر را دارند، اما حمله صهیونیست‌ها به آن کشور و به وجود آمدن جنگ و سپس آواره شدن ساکنان شهر، باعث می‌شود که این دختر و پسر یکدیگر را گم کنند، اما پس از گذشت بیش از نیم قرن از این حوادث و در شرایطی که حسام و لیلا هر دو در سالخوردگی به سر می‌برند، اتفاقاتی رخ می‌دهد که زمینه پیوند آنها را فراهم می‌کند.
از نکات قابل توجه این فیلم، اشاره پررنگ آن به نقش انگلستان در شکل‌گیری رژیم صهیونیستی است. مخاطب در این فیلم با یک گروه از صهیونیست‌های تندرو به نام «هاگانا» آشنا می‌شود که به همراه انگلیسی‌ها نقش مهمی در اشغال منطقه حیفا در دوران تصرف کشور فلسطین داشتند.
فیلم سینمایی هفت سنگ
فیلم سینمایی هفت سنگ به کارگردانی عبدالرضا نواب صفوی هم بخش‌هایی از مبارزات مردم فلسطین علیه رژیم صهیونیستی را روایت می‌کند، نواب صفوی در تجربه دیگرش “قاعده بازی” که همزمان با «هفت سنگ» و در سال ۱۳۷۶ ساخته شد کوشیده بود در قالب یک درام حادثه‌ای و پرتعلیق علاوه بر نمایش مناسبات رژیم اشغالگر نمایش‌دهنده روحیه انقلابی مردم فلسطین باشد.
فیلم تولدی دیگر
در فیلم سینمایی تولدی دیگر ۱۳۸۶ ساخته عباس رافعی که فیلمبرداری آن در لبنان انجام شده و بازیگران عرب در آن مقابل دوربین رفتند، فیلمساز در قالب یک درام عاشقانه از ظلمی که به مردم سرزمین فلسطین می‌شود و جدایی آنها از وطن اصلی‌شان پرداخته شده است.
سریال چشمان آبی زهرا
این اثر به کارگردانی سعید سلطانی درباره جستجوی گروه پزشکی صهیونیست در اردوگاه‌های فلسطینی برای یافتن یک کودک است تا چشمان او را به جای چشمان فرزند یکی از مقامات بلندپایه صهیونیستی پیوند بزنند.
این فیلم روایتی نمادین از به وجود آمدن کشور جعلی اسرائیل است. به این معنی که تئودور، به عنوان یک کودک ناقص الخلقه، استعاره‌ای از رژیم صهیونیستی است که با دزدیدن اجزای سایرین در پی زنده نگاه داشتن خود است. این فیلم همچنین بر این واقعیت که رژیم صهیونیستی بزرگترین قاچاق کننده اعضای بدن کودکان است، صحّه می‌گذارد.
وفا یک سریال پرطرفدار درباره فلسطین
وفا داستان جوانی به نام ژوبین پناهی است که به جرم جاسوسی برای کشور اسرائیل در لبنان زندانی است. او به دلیل مشکلات روحی و روانی که پس از کشته شدن پدر و مادرش در انفجار بمبی در قبرس، پیدا کرده به بیمارستان منتقل می‌شود. در این زمان مأمور ویژه‌ای از طرف موساد و سازمان امنیت ملی اسرائیل برای ربودن او از آسایشگاه روانی وارد ایران می‌شود.
پوریا پورسرخ، هانیه توسلی، فرهاد قائمیان، فرهاد اصلانی، الیزابت امینی، رضا ایرانمنش و بازیگران لبنانی عدی رعد، حسن عدنان، گیریتا غون و آنجو حمید در فیلم تلویزیونی «وفا» به کارگردانی محمدحسین لطیفی بازی کرده‌اند.
سریال «سرجوخه»
سریال امنیتی – جاسوسی «سرجوخه» سال ۱۴۰۰ به کارگردانی احمد معظمی با روایتی از ماموران خرابکاری سازمان جاسوسی رییم صهیونیستی روی آنتن رفت.
سرجوخه به نویسندگی حسین امیرجهانی با روایت دو قصه موازی، به زندگی دو شخصیت غلامرضا و کیان که از دو طبقه اجتماعی مختلف با انگیزه‌ها و کشمکش‌های متفاوت هستند، می‌پردازد که هر دو در راه رسیدن به عشق موانع و اتفاقات زیادی سر راهشان قرار می‌گیرد.
سامان صفاری در نقش کیان، حمیدرضا محمدی در نقش غلامرضا، آرش آصفی در نقش یک افسر ضد جاسوسی، نازنین کیوانی در نقش یک اینفلوئنسر و نیلوفر کوخانی در نقش رزیتا از جمله بازیگران سریال هستند. یوری گال رئیس میز ایران در موساد است که در سریال سرجوخه محور تمام خرابکاری‌ها و ترور‌ها قرار می‌گیرد. ترور‌هایی که موساد بعضاً مسئولیت آن را به عناوین مختلف پذیرفته است.
سریال «سرجوخه» به تهیه کنندگی ابوالفضل صفری در مرکز سیما فیلم تهیه و تولید شده است.
سریال «زیتون سرخ»
مجموعه تلویزیونی «زیتون سرخ» محصول کشور سوریه با موضوع مظلومیت فلسطین سال ۸۹ از شبکه دو سیما پخش شده است.
سریال ۳۰ قسمتی «زیتون سرخ» محصول سال ۲۰۰۸ است که به کارگردانی احمد دعیب و نویسندگی بکر قبانی تولید شده است. بازیگرانی همچون منذر ریاخته، عبدالهادی الصباغ، عبدالکریم قواسمی، عبیر عبیسی، قاسم ملحو، محمد صداقی و ملوم حداد در آن به ایفای نقش می‌پردازند.
ادامه مطلب مروری بر فیلم و سریال‌های فلسطینی/ از «بازمانده» تا «برگی برای زیتون»
این روز‌ها فیلم «نوروز» با بازی علی نصیریان روی پرده است؛ هرچند فیلم اکران موفقی در گیشه نداشته، اما نفس حضور نصیریان در آن مغتنم است. نصیریان بازیگری با پیشینه تئاتری است که در طول سال‌های فعالیتش در سینما در فیلم‌های ارزنده و مهمهی نقش‌آفرینی کرده است.
ابوالحسن تهامی در میان انبوه آنونس‌های فیلمفارسی که گفته در اندک فیلم‌هایی که علی نصیریان بازی کرده یک جمله تکراری را برای توصیف او به‌کار می‌برد: بازیگر ارزنده تئاتر. تأکید روی ارزندگی بازیگران تئاتر نسبت به بازیگران سینما به مناقشه ریشه‌داری برمی‌گردد که از مناسبات اداری برخاسته از اداره تئاتر از ادارات وزارت فرهنگ و هنر در خیابان پارس سرچشمه می‌گیرد، اداره‌ای که علی نصیریان مدیر و سال‌ها آدم اولش بود.
وقتی وزارت فرهنگ و هنر در سال۱۳۴۳ با وزارت اول و آخری مهرداد پهلبد تعداد قابل توجهی بازیگران تئاتر به‌عنوان کارمند اداره تئاتر استخدام و حقوق‌بگیر این مجموعه شدند. این بازیگران بدنه هنری نمایش‌های تله‌تئاتر‌هایی بودند که پای ثابت برنامه‌های تلویزیون ملی ایران محسوب و به‌صورت زنده از استودیو اجرا و پخش می‌شد. انشقاق بازیگران همچون خوانندگان بدون مسئله نبود. وقتی با تاسیس رادیو، خوانندگان رادیو را پیرنیا برای گل‌ها دستچین کرد باعث شد که خوانندگانی که محل عرضه آثارشان در اجرا‌های زنده باشد، مسیر دیگری را در حرفه خود پیش بگیرند و همین جدایی‌ها زمینه بروز تعریف‌های تازه در حرفه‌های هنری شد. بازیگران تئاتر برای انتخاب خود شأن و منزلتی قائل بودند و این شأن را دلیل حضورشان در ساختمان خیابان پارس می‌دانستند و غیبت در تماشاخانه پارس لاله‌زار منهدم شده.
وقتی در دهه ۱۳۴۰ ستارگان سینما شهرتی فراگیر را برابر کمتر دیده‌شدن بازیگران تئاتر در جامعه هنرپیشگی ایران راه انداختند، تمایز بازیگری علمی و مبتنی برآموزش در برابر بازیگری حسی و مبتنی بر غریزه در مجلات هنری بحث داغی شد. وقتی داریوش مهرجویی به ایران آمد تا فیلم بسازد برای ساختن فیلم‌هایی که شبیه «الماس۳۳» نشود راهی اداره تئاتر شد تا بازیگران ۲ تله‌تئاتر معروف را برای ساخت فیلم سینمایی دستچین‌کند. علی نصیریان و عزت‌الله انتظامی شاخص‌ترین بازیگران تئاتر بودند که در میانه دهه ۴۰ با ایفای نقش‌اول فیلم‌های «گاو» و «آقای هالو» سعی کردند تا مرز‌های نظری بازیگر را با ستاره به شکل عملی تبیین کنند. اقبال ستاره در تداوم ویژگی‌های شکل‌دهنده ستاره بودنش بوده است و شهرت بازیگر از توانایی‌های فراوانش برای ایفای نقش‌های مختلف.
در دهه ۱۳۵۰ نصیریان بر این اساس هم سرایدار شد و هم ستارخان. هم «مهرگیاه» را بازی کرد و هم «دایره مینا» را. اما کولاک با انقلاب اتفاق افتاد. وقتی صحنه از تئاتر شهر تا سینما شهرقشنگ برای هنرنمایی بازیگران اداره تئاتر فراخ شد. همه بازیگران میانسال فیلم گاو بازیگران نقش‌اول فیلم‌های دهه ۱۳۶۰ شدند. نصیریان به کمک سابقه تئاتری و مهارتش در تحلیل شخصیت و حضور جوانان جویای‌نام و کارگردانان خوشنام توانست مجموعه قابل توجهی از نمونه‌های بازیگری در سینمای ایران را ثبت کند. هنوز بازیش در نقش قاضی شارح در تلویزیون و میرزا نوروز در سینما در میان مردم نقل محافل است. هنوز دیالوگ شبانه ابوالفتح به رضا وایرال می‌شود و گفت‌وگوی مظفرالدین‌شاه با کمال‌الملک می‌چرخد. هنوز شکل انتقامش با کوبیدن مجسمه شاه بر فرق حسین پرورش را به یاد می‌آورند و هم انتظار بی‌سرانجامش برای ملاقات با شاه را در روز باشکوه.
اوج این همه شکوه وقتی رقم خورد که نصیریان و انتظامی به لطف وسترن عشایری مسعود جعفری جوزانی و فیلمنامه تراش‌خورده سعید مطلبی روبه‌روی هم قرار گرفتند. داوران پنجمین جشنواره فیلم فجر از میان انتظامی برای عباس‌آقای اجاره‌نشین‌ها و نصیریان برای آقا علی‌یار، جایزه را به داریوش ارجمند تازه‌نفس دادند تا خود را از سرگیجه انتخاب بین اتفاقات ایجادشده توسط بازیگران اداره تئاتر خلاص کنند.
دهه ۱۳۷۰ دهه مهاجرت و کم‌کاری نصیریان با پرکاری دهه ۱۳۸۰ جبران شد. نصیریان در ششمین دهه زندگیش پرکارترین بازیگر بین هم‌نسل‌های خود بود که اغلب کم‌کار و گزیده‌کار و بیکار شده بودند. در میان انواع فیلم‌سینمایی و تله‌فیلم و سریال که در این دهه بازی کرد با بازی در نقش‌اول سریال مناسبتی میوه ممنوعه شهرت فراموش‌شده‌اش را در میان مردم احیا کرد. احترامی که از به‌کار بردن کلمه ارزنده به کلمه استاد تغییر کرده بود.
در دهه ۱۳۹۰ علی نصیریان نخستین‌بار برای فیلم مسخره‌باز جایزه نقش مکمل گرفت. او روی صحنه روبه حاضران اختتامیه سی‌وهفتمین دوره جشنواره فجر از اینکه او را دوم توصیف کردند، گلایه کرد. حرفی که باعث شد همه، تاریخ جشنواره را دوباره مرور کنند. واکنش به این مرور جایزه سال بعد برای فیلم هنوز اکران‌نشده هفت‌بهار نارنج بود.
«نوروز» جدیدترین فیلم این کهنه‌کار سینما و تئاتر است که برنامه نوروزی امسال سینماهاست. مهمترین نکته فیلم حضور خود نصیریان است که هنوز به اندازه همان سال‌های دهه ۱۳۴۰ به بازی و نمایش و سینما عشق دارد. عمرش درازباد.
منبع: همشهری آنلاین
مستند «نشانی: بهارستان» کاری از گروه مستند شبکه افق سیما به تهیه کنندگی میلاد محمدی و کارگردانی محمدجواد رجب بیگی با مروری بر ۳۵ دوره مجلس و قانونگذاری در ایران این هفته از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۲۱ از شبکه افق سیما پخش می‌شود.
این فیلم مروری بر ۳۵دوره مجلس و قانونگذاری در ایران از انقلاب مشروطه تا اکنون است و در ۱۰قسمت ۴۵دقیقه‌ای به چگونگی شکل گیری مجلس شورای ملی، رقابت‌های انتخاباتی و دسته‌بندی‌های حزبی، چگونگی شکل گیری ترکیب مجالس مختلف، خروجی و مصوبات آن و تأثیرش بر سیاست و اقتصاد و زندگی روزمزه مردم می‌پردازد.
این مستند سعی کرده به این نکته توجه کند که خروجی هر دوره از مجلس چه نسبتی با انتخاباتی که موجب شکل‌گیری آن مجلس شده دارد و اینکه اهمیت مجلس در اداره کشور به چه اندازه است. با نزدیک شدن به ایام انتخابات فرصتی فراهم شد و این مستند با این محوریت که مجلس شورای ملی و واقعه مشروطه چطور شکل گرفت و بعد‌ها ادوار مختلف مجلس چه اثر و خروجی‌ای داشتند، کلید زده شد.
«نشانی: بهارستان» ساخته محمدجواد رجب بیگی شنبه تا پنجشنبه ساعت ۲۱ پخش می‌شود و تکرارش روز بعد ساعت ۱۳ به روی آنتن افق سیما می‌رود.
منبع: معاونت سیما
در گذر از عمر ۴۵ ساله پیروزی انقلاب اسلامی، رسانه ملی ساخت مجموعه‌هایی بامضمون و حال و هوای انقلاب اسلامی ساخته است؛ مجموعه‌هایی که احساسات مخاطبان را درگیر کرده و مبارزات مختلف مردمی در آن دوران را به نمایش گذاشته است. از زمانی که قصه‌های مربوط به انقلاب اسلامی ایران در رسانه ملی به تصویر کشیده شد، هنرمندان دغدغه‌مند به این موضوع پرداخته‌اند و شاهد نتایج موفقیت‌آمیز و بعضاً تأثیرگذاری نیز در این راه بوده‌ایم.
دهه فجر هر سال در کنار وجوه مختلف سیاسی و اجتماعی که دارد، از جنبه دیگری نیز در ذهن خیلی از ما جا خوش کرده است، جریانی که تلویزیون در آن نقش مؤثری دارد و باعث شده تا خیلی‌ها با شنیدن اسم مجموعه‌های مختلفی که در این رسانه ساخته شده است، به یاد آن روز‌ها بیفتند. سریال‌هایی که بعد از انقلاب بخش زیادی از تولیدات سیما را به خود اختصاص داده‌اند، پای ثابت این ماجرا هستند، جریانی که باعث شده تا به شکل خاطره‌انگیزی برایمان یادآور آن مقطع از تاریخ ایران بوده باشد. این جریان همچنان ادامه دارد و به دلیل ابعاد گسترده این ماجرای سرنوشت‌ساز تاریخی، همچنان گروه‌های مختلفی مشغول پرداختن به آن هستند. با نگاهی به اسامی این مجموعه‌ها که از اواخر دهه ۵۰ ساخت آنها شروع شد، با تصاویر و اتفاقات جالبی روبه‌رو می‌شویم، فضایی که مرور آن در این روز‌ها خالی‌ازلطف نیست.
مروری اجمالی بر برخی سریال‌های نام‌آشنایی که در طول این سال‌ها به موضوع انقلاب پرداخته و برایمان خاطره‌انگیز بوده‌اند خواهیم داشت.
میعاد در سپیده‌دم
سریال میعاد در سپیده‌دم، محصول سال ۱۳۷۷ به کارگردانی سعید سلطانی است که در آن بازیگرانی همچون مجید مظفری، محمود عزیزی، جمشید جهان‌زاده، گوهر خیراندیش و داریوش ارجمند حضور دارند. میعاد در سپیده‌دم از سریال‌های خاطره‌انگیز انقلابی و در حقیقت اولین سریال با موضوع انقلاب اسلامی تلویزیون است. داستان این سریال در سال ۱۳۵۷ و در زمان شکل‌گیری انقلاب در تبریز اتفاق می‌افتد. میعاد در سپیده‌دم در پخش اولیه‌اش در سال ۱۳۷۷ در ۱۷ قسمت ۵۰ دقیقه‌ای با استقبال خوبی از طرف مخاطبان رسانه ملی مواجه شد.
درچشم‌باد
مهمترین و اصلی‌ترین شاخصه در مورد رسانه تراز انقلاب، آن است که تمام آن چه به‌عنوان محصول رسانه‌ای در این سازمان در قالب فیلم و سریال تولید و پخش می‌شود، منطبق با آموزه‌های اسلامی و مبتنی بر اندیشه اسلام ناب باشد. سریال در چشم باد در فهرست برترین‌های ما از سریال‌های انقلابی محصول ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۷ است که مسعود جعفری جوزانی آن را کارگردانی کرده و در آن بازیگرانی مانند پارسا پیروزفر، کامبیز دیرباز، سعید نیک‌پور و ستاره صفرآوه بازی می‌کنند. این سریال در مدت هفت سال ساخته شد و از اواخر دوران قاجار تا دوران جنگ تحمیلی را روایت می‌کند و دیدی باز به ماجرا‌ها و جریان‌های سیاسی ایران دارد و برخی از حوادث تاریخی نیز در آن به طور کامل شرح داده می‌شوند.
فرار بزرگ
این سریال به کارگردانی محمدحسین لطیفی در سال ۱۳۸۳ تولید شده است و سعید امیرسلیمانی، انوشیروان ارجمند، اصغر بیچاره، هایده حائری، پرستو گلستانی، پوریا پورسرخ و سیدجواد رضویان در آن به ایفای نقش می‌پردازند. مجموعه فرار بزرگ، از سریال‌های انقلابی تلویزیون است که با زبانی طنز سال‌های پایانی حکومت محمدرضا پهلوی را به تصویر می‌کشد. این سریال ابتدا در سال ۱۳۸۴ از شبکه یک و سپس در سال ۱۳۹۱ از شبکه تماشا پخش شد.
از نفس افتاده
سریال از نفس افتاده، گزینه دیگری برای قرارگرفتن در حوزه سریال‌های انقلابی تلویزیون است که در سال ۱۳۸۵ تولید و قاسم جعفری آن را کارگردانی کرده است. از نفس افتاده یکی از شاخص‌ترین سریال‌های انقلابی شبکه یک محسوب می‌شود که روایتگر دو جوان به نامهای آرش و شیده است که پس از سال‌ها همدیگر را در موقعیتی سخت و دشوار پیدا می‌کنند و در بحبوحه انقلاب اسلامی مجبور می‌شوند مقابل هم قرار بگیرند. آرش مأمور ساواک است و دستور گرفته تا دختری خرابکار به نام شیده را دستگیر کند، اما آرش در انجام این کار ناتوان است و نمی‌تواند چشمش را بر روی عشق بی‌پایانش به شیده ببندد.
تا صبح
سریال تا صبح محصول سال ۱۳۸۵ دو کارگردان به نامهای مجید جوانمرد و محمدعلی باشه آهنگر داشته است و در آن بازیگرانی مثل رضا ایرانمنش، محمد کاسبی، شادروان عسل بدیعی، ستاره اسکندری و امین زندگانی بازی کرده‌اند. تا صبح یکی دیگر از آثار مهم در لیست برترین سریال‌های انقلابی رسانه ملی محسوب می‌شود که در زمان پخش سریال نیز توجه مخاطبان را به خود جلب کرد. داستان این سریال بین سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۵ روایت می‌شود و به قصه دکتر جوانی به نام مستانه می‌پردازد که در پیچ و تاب موضوع عاطفی درگیر مسائل سیاسی می‌شود. او با عمویش که یکی از ژنرال‌های زمان‌های شاهنشاهی است زندگی می‌کند که در طول روایت قصه نیز چالش‌هایی به لحاظ باور‌های اعتقادی و سیاسی با همدیگر پیدا می‌کنند. این مجموعه، روایت چند جوان از دهه ۵۰ تاکنون است.
سال‌های برف و بنفشه
سریال سال‌های برف و بنفشه در میان فهرست بهترین سریال‌های انقلابی در رسانه ملی محصول سال ۱۳۸۵ است که سعید سلطانی آن را کارگردانی کرده است در این سریال بازیگرانی مانند سام درخشانی، لاله اسکندری، شبنم قلی خانی، امیر آقایی و اسماعیل شنگله ایفای نقش کرده اند. این مجموعه، داستان مردی به نام مهندس علی فلاح را روایت می‌کند که پس از چندین سال تحصیل در رشته کشاورزی به پیشوای ورامین می‌رود تا زمین پدرش را احیا کند. اما در این راه با جریانی انقلابی آشنا شده و نظرش در ارتباط با گذشته و دیدگاهش نسبت به رژیم ستم‌شاهی تغییر می‌کند.
یک‌مشت پر عقاب
سریال یک‌مشت پر عقاب محصول سال ۱۳۸۶ به کارگردانی اصغر هاشمی از تولیدات دیگر تلویزیون در حوزه داستان‌های انقلابی است. این سریال از تولیدات مرکز سیما فیلم بوده و از سریال‌های ایرانی با موضوع انقلابی در تلویزیون محسوب می‌شود که تماشای آن را در این روز‌های پرشکوه دهه فجر، برای باری دیگر به شما پیشنهاد می‌کنیم.
ارمغان تاریکی
سریال ارمغان تاریکی را در فهرست بهترین سریال‌های انقلابی در رسانه ملی نمی‌توان نادیده گرفت این سریال محصول سال ۱۳۸۹ است که جلیل سامان آن را کارگردانی کرده است، آرش مجیدی، امیر آقایی، لیلا زارع، سودابه بیضایی و مجید مشیری ترکیب بازیگران این سریال را شکل می‌دهند.
سریال ارمغان تاریکی اولین سریال از سه‌گانه تاریخی انقلابی جلیل سامان است که از شبکه سوم سیما به روی آنتن رفت و درباره تعدادی از اعضای سازمان مجاهدین خلق و درگیری درون‌سازمانی آنها با یکدیگر در نخستین ماه‌های پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ است. سامان در ادامه‌ی سریال ارمغان تاریکی، سریال «پروانه» را در سال ۱۳۹۲ و سریال «نفس» را در سال ۱۳۹۶ ساخت تا سه‌گانه‌اش درباره جزئیات فعالیت‌های سازمان مجاهدین خلق کامل شود. این اثر در زمان خود جز بهترین سریال‌های انقلابی ایران بود.
ششمین نفر
سریال ششمین نفر در سیزده قسمت به کارگردانی بهمن گودرزی در سال ۱۳۹۰ تولید شد و بازیگران این سریال، پولاد کیمیایی، نرگس محمدی، رحیم نوروزی، کامران تفتی و زنده یاد عسل بدیعی بودند. داستان این اثر درباره سرگردی به نام ادیب آسایش است که در پی مرگ پدرش که جز افسران بلندپایه ارتش بوده است، به برادر همسرش مظنون می‌شود. او با تحقیقات درباره این پرونده به راز‌های پیچیده و خطرناکی پی می‌برد.
پروانه
پروانه دومین مجموعه انقلابی جلیل سامان از سه‌گانه‌اش است که در سال ۱۳۹۲ تولید شد و در آن بازیگرانی همچون قطب‌الدین صادقی، سارا بهرامی، شهرام عبدلی، متین ستوده و نیما رئیسی بازی داشته‌اند.
قصه پروانه در ادامه سریال ارمغان تاریکی نوشته شده است، اما چند سال قبل‌تر از آن یعنی اواخر دهه پنجاه را روایت می‌کند و داستان پسر جوانی است که به همراه تعدادی مبارز آرمان‌هایش را در گرو تحقق اندیشه‌های سازمان مجاهدین خلق جستجو می‌کند. این سریال اولین حضور جدی و حرفهای سارا بهرامی در تلویزیون بود که سبب شد بسیار دیده و پله‌های موفقیت را سریع‌تر طی کند.
انقلاب زیبا
سریال انقلاب زیبا محصول ۱۳۹۳ به کارگردانی بهرنگ توفیقی است که بازیگرانی مانند آتیلا پسیانی، شقایق فراهانی، مجید مظفری، علیرضا کمالی، فریبا کوثری، مجید واشقانی واکبر معززی در آن به ایفای نقش می‌پردازند.
انقلاب زیبا نیز از سریال‌های انقلابی ایرانی محسوب می‌شود که داستان زندگی زوجی به نامهای زیبا و حامد را روایت می‌کند.
کیمیا
کیمیا در فهرست بهترین سریال‌های انقلابی محصول سال ۱۳۹۴ به کارگردانی جواد افشار است که مهراوه شریفی‌نیا، حسن پورشیرازی، آزیتا حاجیان، مهدی سلطانی، مهدی پاکدل، حامد بهداد و علی شادمان در آن بازی می‌کنند. مجموعه کیمیا که با ۱۱۰ قسمت، طولانی‌ترین سریال غیر طنز تلویزیون ملی ایران به‌حساب می‌آید، روایتگر زندگی دختری به نام کیمیا پارسا و خانواده‌اش در روز‌های قبل از انقلاب تا دوران جنگ است. این سریال در هنگام پخش به دلیل شروع خوب و داستان جذابش از حوادث انقلاب اسلامی سال ۵۷، با استقبال بسیار زیاد مخاطبان رو به رو شده که می‌توان آن را در فهرست سریال‌های مناسب در ایام دهه فجر محسوب کرد.
معمای شاه
سریال تاریخی معمای شاه محصول سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۵ است که محمدرضا ورزی آن را کارگردانی کرده است. معمای شاه در ژانر تاریخی ساخته شده و داستان حکومت رضاشاه و محمدرضا شاه پهلوی را در مقاطعی روشن از تاریخ معاصر ایران روایت می‌کند. روایتی از زندگی محمدرضا پهلوی از زمان بازگشت وی از مصر، پس از ازدواج با ملکه فوزیه تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و پیروزی انقلاب اسلامی در قصه این سریال موردتوجه سازندگان آن بوده است. این مجموعه با ۹۱۰ سکانس و ۱۶۰۰ بازیگر یکی از بزرگترین پروژه‌های تلویزیون در لیست سریال‌های انقلابی قرار دارد.
نفس
سریال نفس که آن را در فهرست بهترین سریال‌های انقلابی در رسانه ملی قرار داده‌ایم در سال ۱۳۹۶ تولید شده و مجموعه‌ی سوم از سه گانه‌ی جلیل سامان در مورد تاریخ انقلاب است. قصه سریال تاریخی انقلابی نفس، درباره سازمان مجاهدین خلق است. دختری به نام ناهید با پسری که عضو سازمان مجاهدین خلق است آشنا می‌شود. او که در تلاش برای پی‌بردن به حقایقی در زندگی خود است، با فاش‌شدن راز‌هایی حوادث سخت و هولناکی را پیش روی خود می‌بیند.
زیرخاکی
سریال زیرخاکی محصول سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ است که جلیل سامان آن را کارگردانی کرده و در ترکیب بازیگران این سریال از پژمان جمشیدی و ژاله صامتی بهره برده است. زیرخاکی یکی از آثار دیگر فهرست ما در قالب سریال‌های انقلابی است که به حوادث سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۶۰ می‌پردازد، اما زبان سریال طنز است و با آثاری که پیش از این معرفی کردیم تفاوت‌هایی دارد. در سریال زیر خاکی، داستان مردی به نام فریبرز روایت می‌شود که به دنبال زیر خاکی می‌گردد، اما ناخواسته وارد مهمترین جریان‌های سیاسی و اجتماعی دوران خود می‌شود. فصل اول سریال در سال ۱۳۹۹، فصل دوم آن در سال ۱۴۰۰ و فصل سوم آن نیز در نوروز ۱۴۰۱ از رسانه ملی پخش شد.
در خاتمه باید گفت هنوز هم موضوعات قابل‌توجهی برای ساخت سریال‌های انقلابی وجود دارد که می‌تواند به تولید آثار فاخری بینجامد به‌عنوان‌مثال مجموعه‌ای که نشان دهد تمام مقدرات ایرانیان، قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در اختیار دولت‌های خارجی بوده است بایستی در این آثار به این پرسش پاسخ داده شود که اصلاً چرا انقلاب شد؟ چه اتفاقی در آن دوران افتاده بود که انقلاب رخ داد؟
آن چه در مسیر انقلاب اسلامی چه در پیروزی انقلاب و چه در دوران پر فراز و نشیب پس از انقلاب اسلامی، عنصر پیش‌برنده بوده است، روحیه جوانانی است که باایمان و روحیه معنوی خود، گام در عرصه‌های خطیری از جمله تولید محتوا گذاشتند که بایستی تا پای جان در آن استقامت می‌کردند. مبارزه با رژیم ستم‌شاهی و شهادت‌طلبی در میدان جهاد و دفاع مقدس، موضوعی نبوده که بدون وجود روحیه انقلابی قابل‌انجام و پیگیری باشد.
در این مجال به‌صورت گذرا و خلاصه به تعدادی از آثار قابل‌توجه و تأمل در حوزه سریال‌های انقلابی پرداختیم که برایمان خاطره‌انگیز بوده و هستند. بی شک آثار دیگری نیز هستند که با موضوع انقلاب اسلامی نوشته، تولید و پخش شده‌اند و این جریان برای ساخت مجموعه‌های نمایشی با نگاهی نو و رویکردی تحولی ادامه دارد.
منبع: معاونت سیما
ادامه مطلب مروری بر سریال‌های خاطره‌انگیز تلویزیون با بن‌مایه انقلاب
