is_tag

نقش اماکن مقدس در معارضات سیاسی دوره قاجار

بشر از همان آغاز خلقت در پی یافتن سؤالات بیشمار در جهان هستی، همواره به دنبال منجی و حامی می‏گشت که او را در شرایط حاد حمایت کند و از تنهایی و خطر نجات دهد. این جست وجو در سرتاسر تاریخ پرنشیب و فراز ایران زمین ادامه داشت و ایرانیان به دنبال یورش اقوام و ملل گوناگون در خلال سالیان سال به قبور و بارگاه و آثار باقی مانده از مردان مقدس و روحانی می‏رفتند و به آنان توسل می‏جستند و خود را در پناه این مکانهای مقدس قرار می‏دادند و از خطرهای سیاسی می‏رهیدند. این شیوه توسل به اماکن مقدس که در قرون معاصر به بست و بست‏نشینی معروف شد، پدیده‏ای بسیار مهم و متداول بوده است که رعایا را از ظلم حاکمان در امان می‏داشته است. چرا که ساختار سیاسی اجتماعی ایران عصر قاجار که برگرفته از دوره‏های قبل بود با استفاده از دیوانسالاری عریض و طویل بر تمام شئون کشور تسلط داشت. در رأس این هرم شاه با قدرت تمام حکومت می‏کرد. وی یگانه مرجع و تنها مقام تصمیم‏گیرنده کشور بود و تمامی نهادهای کشوری شامل قوه مقننه، اجرائیه و قضائیه به واقع در وجود او خلاصه می‏شد. در کنار وی صدراعظم و رجال دولتی به اداره امور کشور می‏پرداختند. در ولایات و نواحی مرزی شاهزادگان و فرزندان شاه با قدرتی مشابه شاه و مانند دستگاه عریض و طویل او فرمان می‏راندند و همگی در اختیار شاه بودند.

ادامه مطلب نقش اماکن مقدس در معارضات سیاسی دوره قاجار

علما و مشروطه

جنبشها و نهضتهای سیاسی بدون حضور مردم میسر نمی‌گردد. نهضت مشروطیت نیز این چنین بود، اما در جامعه‌ای با ساختار فرهنگی ـ اجتماعی ایران، بسیج سیاسی توده‌ها و حضور آنان در صحنه مبارزه بدون نظر و رهبری علمای دینی انجام نمی‌پذیرفت. همه مورخان بر نقش علما در بسیج و رهبری مردم در نهضت مشروطیت تأکید دارند. مرحوم آیت‌الله آقا سید عبدالله بهبهانی یکی از علمای پیشتاز نهضت بود و در همه مراحل آن حضور مؤثری داشت. شجاعت و دلیری او در برخی از هنگامه‌های نهضت، تحسین مورخان را برانگیخت. در مراسم عزاداری سیدعبدالحمید هنگامی که مردم مورد هجوم مأموران دولت قرار گرفتند، ترس و وحشت بر آنان مستولی گشت. کسروی با اشاره به این واقعه می‌نویسد: هر کس پناهگاهی می‌جست. علماء هم با رنگهای پریده و دست و پای لرزان، از صحن مسجد به ایوان و شبستان گریختند، و هر یکی در جست وجوی فرزندان و کسان خود بودند.

ادامه مطلب علما و مشروطه

تحصن تجار در حرم حضرت عبدالعظیم – صفر سال ۱۳۲۳ق

در آستانه سفر مظفرالدین شاه به فرنگ تجار در حرم حضرت عبدالعظیم متحصن و خواستار لغو تعرفه جدید گمرکی، رفع تبعیض در گرفتن حقوق گمرکی از مسلمانها و عزل نوز شدند. نارضایتی تجار از وضع نابسامان اقتصادی زمینه ‏ساز تحصن بود. تجار قبلاً هم به عین‌الدوله شکایت کرده بودند اما نتیجه‏ ای نداشت. قبل از تحصن توسط میرزاجوادخان سعدالدوله عریضه ‏ای در شکایت از احجافات بلژیکیها به عین‌‏الدوله دادند. برای رسیدگی به شکایت تجار جلسه ‏ای با حضور عین‌‏الدوله، سعدالدوله، وزیر مخصوص، علاءالملک، دبیر حضور، گروهی از رجال دربار و هفت نفر از تجار و ژوزف نوز تشکیل شد. تجار با دلیل اثبات کردند که بیش از حقوق تعیین شده از آنها گمرک گرفته ‏اند. نوز پس از اثبات ادعای تجار فحشی نثار آنها کرد با این عمل جلسه بدون حصول نتیجه‌‏‏ای خاتمه یافت. پس از آن تجار تصمیم گرفتند در حرم حضرت عبدالعظیم متحصن شوند. در تحریک تجار به تحصن، عوامل دیگری هم مؤثر بودند که نباید نادیده گرفته شوند. مخالفت سید عبدالله بهبهانی با عین‏‌الدوله از جمله این عوامل است. آیت‌‏الله بهبهانی که از اوایل محرم تحت لوای مخالفت با نوز به مقابله با عین‌الدوله برخاسته بود، موقعیت پیش آمده را برای پیشبرد مقاصد سیاسی ‏اش مناسب یافت.

ادامه مطلب تحصن تجار در حرم حضرت عبدالعظیم – صفر سال ۱۳۲۳ق

 
جشنواره ایران شد ها بازیگر سریال می این است فیلم که بیوگرافی عکس را های برای به با از در