از انفعال تا انفصال ناصرالملک
- 1,511 بازدید
- 4 دسامبر 2011
- ایران معاصر, بزرگان ایران معاصر
در تاریخنگاری مشروطه، افزون بر آشفتگی، نکات مبهم و ناروشن بسیاری نیز وجود دارد و برخی از وقایع به درستی تبیین نشده و به بسترها و مقدمات آنها اشاره لازم نمیشود. واقعه عزل ناصرالملک از رئیسالوزرایی در ذیقعده ۱۳۲۵/ آذر ۱۲۸۶، گرفتار همین سرنوشت شده است. مهدی ملکزاده ضمن شرح وقایع میدان توپخانه، بدون هیچ توضیحی تنها مینویسد: «در همان روز (روز واقعه میدان توپخانه) ناصرالملک رئیسالوزراء از طرف محمدعلی شاه دستگیر و زندانی شد، وزراء از کار برکنار شدند.» کسروی نیز ضمن اشاره به بحران روابط میان شاه و مشروطهخواهان مینویسد: «حال بدین سان پیش میرفت، تا روز شنبه بیست و دوم آذر ماه (۸ ذیقعده) کابینه ناصرالملک که آشوب را نزدیک دیده از آن دوری میخواست، از کار کناره گرفت و چگونگی را به شاه آگاهی داد.» ایشان در جای دیگری مینویسد که در روز نخست واقعه میدان توپخانه شاه اعضای هیئت دولت را احضار کرد، «ناصرالملک به بهانه ناخوشی از رفتن باز میایستاد، ولی سرانجام ناگزیر گردید و رفت. محمدعلی میرزا به او دشنامها داده دستور چوب زدن داد. سپس گفت او را در اطاق حاجبالدوله باز دارند.» یحیی دولتآبادی مینویسد: «چون شاه از رئیسالوزرایی ناصرالملک دلتنگ است و با وجود او اجرای مقاصد خود را مشکل میداند این است که نهایت اصرار را به برهم زدن کابینه و خلع ناصرالملک دارد.
سرمایه بانک استقراضی روس
- 1,791 بازدید
- 3 دسامبر 2011
- ایران معاصر
اظهارنظر درباره میزان دقیق سرمایههای نقدی و نیز غیرنقدی بانک استقراضی* بس دشوار و میشود گفت غیرممکن است. این بانک کار خود را با افتتاح یک شعبه در تهران آغاز کرد و به هنگام پایان فعالیت در سال ۱۹۲۱ میلادی حداقل در ۱۵ منطقه از ایران دارای شعبه بود و هر یک از این شعب دارای فعالیت تجاری ـ اقتصادی و نیز مالی ـ اعتباری بود. در همان حال بانک استقراضی به هنگام فعالیت در ایران از آنجایی که مستقیماً به امور اجاری و اقتصادی میپرداخت مقدار قابل توجهی اموال منقول نظیر کالاهای مختلف تجاری نیز داراییهای آن را تشکیل میداد و نیز چنانکه در فصول آتی هم اشاره خواهد شد اولیای بانک در بخشهایی از کشور میزان شایان توجهی از داراییهای غیرمنقول بدهکاران خود نظیر باغها و مستغلات و زمینهای کشاورزی را در تصرف داشتند و خود مستقیماً آن را اداره میکردند گواینکه این بخش از متصرفات غیرمنقول بانک به لحاظ قانونی و حقوقی نمیتوانست در تملک بانک قرار گیرد اما عملاً تحت تسلط آن بود و بدهکاران و نیز دولت ایران به ندرت میتوانستند این داراییهای غیرمنقول را از تصرف بانک خارج سازند و این املاک و داراییها گاه تا سالها و تا هنگام بازپرداخت کامل مطالبات بانک در تصرف اولیای بانک باقی میماند و یا طبق شرایطی به فروش میرسید.