فتح تهران و پایان دوران استبداد صغیر
- 2,776 بازدید
- 10 دسامبر 2011
- ایران معاصر
انقلاب مشروطیت که در ۱۴ مرداد ۱۲۸۵/۱۴ جمادی الثانی ۱۳۲۴ و برابر با ۵ اوت ۱۹۰۶ به پیروزی رسید، از مهمترین رخدادهای سیاسی- اجتماعی ایران در عصر معاصر به شمار می رود. با پیروزی انقلاب مشروطیت و به رغم تمام مشکلات، تنگناها، ضعف ها و اختلافات موجود نظم سیاسی نوینی در عرصه اجتماعی ایران پدیدار شد و روابط ملت با دولت و حکومت بر مبنای جدیدی استوار شد. با این احوال روند حوادث و تحولات به دلایل عدیده سیاسی، اجتماعی داخلی و نیز مشکلات مبتلا به خارجی چنانکه انتظار می رفت مبنایی منطقی و درست پیدا نکرد و در شرایط دخالت های پایان ناپذیر دو کشور روس و انگلیس و اختلافاتی سیاسی و نظری و غیره در میان رهبران و تئوری پردازان نهضت مشروطیت بروز کرده بحران های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی قابل توجهی به دنبال آورد و موجب عمیق تر شدن اختلافات میان مقام سلطنت و پارلمان (به عنوان نماد اصلی انقلاب مشروطیت) شد و بدین ترتیب هنوز انقلاب مشروطیت عمری دو ساله نیافته بود که به دنبال بالا گرفتن اختلافات و شکافی که در صف مشروطه خواهان (به دلایل عدیده سیاسی، اجتماعی و نظری) پدید آمده بود، محمدعلی شاه با کمک برخی عوامل خارجی در ۲ تیر ۱۲۸۷/ ۲۳ جمادی الاول ۱۳۲۶ برابر با ۲۳ ژوئن ۱۹۰۸ مجلس شورای ملی را بمباران کرد و با پراکنده ساختن بسیاری از رهبران و فعالان نهضت مشروطه بر عمر کوتاه نظام مشروطیت در ایران پایان داد و آغازگر دوران موسوم به استبداد صغیر شد.
محاکمه عاملان قتلهای سیاسی دوره سلطنت رضاشاه
- 1,266 بازدید
- 5 دسامبر 2011
- ایران معاصر
سلب آزادیهای سیاسی و نادیده گرفتن بسیاری از حقوق فردی و اجتماعی مردم کشور از اقشار مختلف که همانا زیر پای نهادن آشکارا و گستاخانه دستاوردهای دوران انقلاب مشروطیت بود بزرگترین و نابخشودهترین گناهان و تقصیرهای رضاشاه پهلوی است. در دوران شانزده ساله حکومت او رعب و وحشتی مثال زدنی و کمنظیر در عرصه سیاسی ـ اجتماعی کشور سایه افکند و دستاوردهای چندین ده ساله مردم ایران که در مشروطیتی هر چند کم فروغ ولی امیدبخش متبلور شده بود مورد تعدی و تجاوزی نابکارانه قرار گرفت و در این میان به ویژه آزادیخواهان و رجال و شخصیتهای نیکاندیش کشور سخت تحت تعقیب قرار گرفته به سرعت از عرصه سیاسی ـ اجتماعی کشور به کناری نهاده حذف شدند و حتی بسیاری از کسانی که در روند صعود نهایی رضاخان به سریر قدرت و سلطنت سهمی درخور برعهده داشتند از گزند و تعقیب و آزار دیکتاتور رهایی نیافتند.
رضاخان , انگلستان و تسلیم خزعل
- 2,588 بازدید
- 4 دسامبر 2011
- ایران معاصر, بزرگان ایران معاصر
شیخ خزعل از قبیله بنی کعب یکی از رجال انگلوفیل ایران بود که از دوره مشروطه به بعد در تحولات سیاسی ایران در استان خوزستان نقش مهمی داشته است. او از انقلاب مشروطیت هواداری کرد و در دوران جنگ جهانی اول نیز کمکهای شایانی به دولت انگلستان کرد. بدین ترتیب، او توانست اطمینان کامل انگلستان را به خود جلب کرده و با پشتیبانی آن دولت به حاکم قدرتمند و بیرقیب خوزستان تبدیل گردد. با توجه به موقعیت و اهمیت منطقه نفتخیز و استراتژیک خوزستان، وجود شیخ خزعل برای بریتانیا از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بود. اما سرانجام در سال ۱۳۰۳ شمسی به وسیله رضاخان از صحنه سیاست ایران و خوزستان حذف گردید. هنگامی که رضاخان دست به کار حذف خزعل شد، تحریکات کمیته قیام سعادت را نشانه آن دانست که خزعل در پی جدا ساختن خوزستان از خاک ایران است و دولت انگلیس نیز او را در این نیت سو، حمایت میکند. بدین گونه چنین وانمود ساخت که حذف خزعل، اقدامی برای جلوگیری از تجزیه ایران و مبارزه با مهمترین عامل انگلیس و منافع آن دولت است. کتاب سفرنامه خوزستان تنها برای توجیه و القای همین دیدگاه است. به پیروی از رضاخان، دیگر پهلویستاییان و پهلوینگاران هم در شرح این مدعا به قلمفرسایی پرداخته و انبوهی از متون تاریخنگاری پهلوی را به این مقوله اختصاص دادند، به گونهای که بسیاری از کسانی که آگاهی تاریخیشان محدود به تاریخنگاری یادشده است، از فیلم زندگی سیاسی شیخ خزعل تنها تصویر آگراندیسمان شده و تحریف شده سال ۱۳۰۳ را به یاد میآورند و میبینند.