نقوش ها و سنگتراشی های تخت جمشید
- 4,910 بازدید
- 30 نوامبر 2011
- دوران هخامنشیان
نقوش برجستهای که کاخهای تختجمشید را آراسته است از با اهمیتترین آثار باستانی به شمار میآید، که تا زمان حال برجای مانده است، کیفیت و کمیت این آثار چنان است که بررسیهای گستردهای را بر روی آنها لازم میسازد، لیکن تا این تاریخ هیچگونه تحلیل سبکشناسی معتبری که چاپ و منتشر شده باشد بر روی آنها انجام نگرفته است. بررسی حاضر تلاش دارد با توجه به جنبههای متفاوت سبکها و روشها، از شیوههای بکار رفته در حکاکی تا اصول طراحی، از شناسایی کار حجاران، تا توصیف پیشرفت تسلسل زمانی سبک «تختجمشید» شکاف موجود را پر کند. پیکرهشناسی و انواع مختلف نفوذ عوامل خارجی که موضوع بررسیهای بسیار بوده است، مودرد بحث قرار نخواهد گرفت.
دارویش اول (۴۸۶-۵۵۲ ق م) موجد طراحی کاخهای اصلی تختجمشید و آرامگاه خود و نقشرستم بوده است. کار ساختمانی در طول سلطنت پسر او خشایار اول (۴۶۵-۴۸۶ ق م) و نوهاش اردشیر اول (۴۲۵-۴/۴۶۵ ق م) ادامه یافت، لیکن صرفنظر از بعضی تغییرات و تجدید ساختمانها در دوران اردشیر سوم (۳۳۸-۸/۳۵۹ ق م) سایر پادشاهان هخامنشی با آنکه آرامگاههای خود را در نقشرستم و مشرف بر صفه تختجمشید بنا کردند، بر روی صفه هیچ ساختمانی نساختند، کاخها و شهر تختجمشید در ۳۳۰ ق م بدست اسکندر تخریب شد، و از آن زمان تا شروع حفاریهای قرن اخیر وضعیت آنها تقریباً بدون تغیرر باقی ماند.
کاخ صد ستون / تخت جمشید
- 2,843 بازدید
- 29 نوامبر 2011
- دوران هخامنشیان
دومین کاخ تخت جمشیداز حیث وسعت بنای شکوهمندی است در مشرق حیاط آپادانا که تالار مرکزی آن صد ستون سنگی ( ده ردیف ۱۰ ردیفه ) داشته است و ازین روی آن را صد ستون خوانده اند . اشمیت آن را تالار تخت نامید زیرا که وی یک صد ستون دیگر اما بسیار کوچکتر در میان دستگاه خزانه کشف کرده بود اما چون نام صد ستون بسیار مشهور و از قدیم الایام معمول بوده است ما نیز همان را به کار می بریم . ضمنا می دانیم که صد ستون نام تخت جمشید در دوره ساسانی بوده است .
در شمال ایوان شمالی ، حیاطی بزرگ وجود دارد و در مشرق آن یک دستگاه ساختمانی مشتمل بر تالارها ، انبارهای سربازی ، راهروها و دالان های کوچکتر قرار دارد و در شمال حیاط کاخ نیمه تمامی است درست به شکل و طرح دروازه خشیار شا که پیشتر توصیف شد . در مغرب حیاط ، دالانی بلند و انبار مانندی است که در شمال بریده می شود تا دو حیاط آپادانا و صد ستون را به هم بپیوندد . یک خیابان بزرگ به طول ۹۰ متر و عرض تقریبی ۱۰ متر از دروازه خشیار شا به طور مستقیم رو به شرق تا به شمال دروازه نیمه تمام می رسد و این خیابان را خیابان سپاهیان می نامند زیرا می پندارند رژه سربازان جاویدان در آن انجام می گرفته است . اکنون به شرح برخی از قسمتهای مهم این کاخ می پردازیم .