نبرد مردم فارس با شعاع السلطنه

فارس به مرکزیت شیراز از ولایاتی است که در تحولات ایران تأثیری در خور توجه داشته است. در دوره قاجار این خطه که به خلیج فارس منتهی می شود به دلیل همجواری با هندوستان که مقر فعالیت‌های سیاسی انگلستان است اهمیتی دو چندان یافت شاهان قاجار بر حفظ آرامش و برقراری امنیت در فارس تأکید داشتند. از این رو حکام این ولایت را از میان شاهزادگان یا رجال قدرتمند قاجار انتخاب می‌کردند ولی باز هم شورشهایی در فارس رخ می‌داد که امنیت منطقه را مختل می‌کرد. در سال ۱۳۲۳ق قبل از آغاز نهضت مشروطه‌خواهی در تهران، مردم شیراز بر ضد ملک منصور میرزا شعاع‌السلطنه پسر مظفرالدین شاه شوریدند. در این مبارزه روحانیون، تجار، ملاکین، عشایر و سایر اقشار شرکت داشتند. در بروز این شورش عوامل متعددی دخیل بود که برخی زمینه ساز و برخی محرک آن بوده است.

ادامه مطلب نبرد مردم فارس با شعاع السلطنه

قتل تیمورتاش

عبدالحسین تیمورتاش فرزند کریمداد نردینی بجنوردی (معززالملک، امیر منظم) ملقب به معززالملک و سردار معظم خراسانی در سال ۱۲۵۸ ۱ شمسی در نردین از توابع خراسان متولد شد. وی پس از تحصیلات مقدماتی در زادگاه خود، (باحمایت پرنس میرزا رضاخان ارفع‌الدوله وزیر مختار ایران در روسیه) راهی یکی از مدارس نظامی درجه اول روسیه در پطرز بورگ گردید. وی از شاگردان ممتاز مدرسه بود و برای کسب موفقیت بیشتر در محافل اشرافی، نام خود را به “خان نردینسکی” تغییر داد. ۲ در سال ۱۲۸۵ به ایران بازگشت و به عنوان مترجم با تسلط بر دو زبان فرانسوی و روسی (بعدها انگلیسی را هم به خوبی فراگرفت) در وزارت امور خارجه استخدام شد. وی پس از مدتی با وجود میرزا حسین خان معین‌الوزاره (که میانه خوبی با وی نداشت)، از وزارت امور خارجه استعفا کرد و با حمایت پدر به سمت نایب‌الحکومه بلوک جوین برگزیده شد. در این منصب با شاهزاده محمدهاشم میرزا آشنا شد و انجمن ادبی تشکیل داد و به تدریج صاحب معتبرترین کتابخانه های اختصاصی در ایران گردید. در همین سالها با سرورالسلطنه دختر خازن‌الملک ازدواج کرد و صاحب یک دختر به نام ایران و سه پسر به نام‌های منوچهر، مهرپور و هوشنگ گردید. ۳

ادامه مطلب قتل تیمورتاش

نامزدی اشرف پهلوی و شمس

تاج‌الملوک آیرملو و رضاخان یاور در سال ۱۲۹۶هـ ش در تهران صاحب دختری شدند که او را خدیجه نامیدند. تولد این فرزند موجی از شادی در خانواده پدید آورد و به دنبال آن رضاخان که تا حدودی خرافاتی بود قدم او را خیر انگاشت. به ویژه که تمامی موفقیتهای نظامی و سیاسی خود را پس از تولد او به دست آورد. به همین دلیل پس از رسیدن به سلطنت، دخترش را به شمس‌الملوک ملقب نمود.
به فاصله دو سال پس از تولد اولین فرزند، یعنی در چهارم آبان ۱۲۹۸ هـ ش، دو فرزند دیگر به فاصله پنج ساعت، اولی پسر و دومی دختر به دنیا آمدند که فرزند اول محمدرضا نام گرفت و فرزند دوم را زهرا نامیدند، که وی نیز پس از به قدرت رسیدن رضاشاه اشرف‌الملوک لقب گرفت.

ادامه مطلب نامزدی اشرف پهلوی و شمس

اعلام انقراض سلسله قاجار در تاریخ نهم آبان ۱۳۰۴

کودتایی که با پشتیبانی بلاتردید انگلیسیان در سوم اسفند ۱۲۹۹ در ایران به وقوع پیوست، در روندی تدریجی، ولی مداوم موجبات و مقدمات پایان کار قاجارها را فراهم آورد. با قدرتیابی و صعود رضاخان سردارسپه و عامل نظامی کودتا بر پست نخست وزیری که با ایجاد رعب و خفقان مضاعفی نیز توأم بود، آگاهان به امور در همان زمان حیات سیاسی قاجارها را پایان یافته تلقی کردند. مجلس پنجم شورای ملی نیز به رغم حضور اقلیتی مستقل تحت کنترل رضاخان قرار گرفت و به ویژه شهربانی مخوف او اکثریت نمایندگان مجلس را به حمایت از رضاخان وادار ساخت و بدین ترتیب نمایندگان راه یافته به مجلس عمدتا بر اثر تهدید و تطمیع آماده شدند تا با تصویب قانونی انقراض سلسله قاجاریه، صعود رضاخان به سلطنت را اعلام کنند.

ادامه مطلب اعلام انقراض سلسله قاجار در تاریخ نهم آبان ۱۳۰۴

سوء قصد نافرجام به آیت الله سیدحسن مدرس ٧ آبان ۱۳۰۵

بدون تردید سید حسن مدرس در میان مخالفان سیاسی رضاخان سردار سپه و پادشاه بعدی جایگاه نخست را دارد و به خاطر همین مخالفت‌خوانی‌های صریح و بی پرده نیز بارها از سوی عوامل و مأموران رضاخان مورد تهدید، ضرب و شتم و نهایتا سوء قصد و ترور قرار گرفت و نهایتا نیز خشم و کین رضاشاه با شهادت سید حسن مدرس به دست مأموران شهربانی رضاشاه فرو نشست. سوء قصد نافرجام مأموران مخفی رضاخان در ۷ آبان ۱۳۰۵ در حالی به وقوع پیوست که مجلس ششم تازه کار خود را آغاز کرده بود و سید حسن مدرس نیز با مخالفت با اعتبارنامه برخی از راه یافتگان به مجلس درباره دخالت نظامیان و شهربانی طرفدار رضاخان در انتخابات اظهارات صریح و آشکار می کرد آنچه بود صبح روز ۷ آبان ۱۳۰۵ در حالی که سید حسن مدرس راهی مسجد سپهسالار بود از سوی چند تروریست مورد حمله قرار گرفت.

ادامه مطلب سوء قصد نافرجام به آیت الله سیدحسن مدرس ٧ آبان ۱۳۰۵

گذشته فرح دیبا

فرح دیبا همسر سوم محمدرضا شاه پهلوی در ۲۲ مهرماه ۱۳۱۷ش در بیمارستان آمریکاییان تهران دیده به جهان گشود. پدرش سهراب دیبا از خانواده های بزرگ آذربایجان و مادرش فریده قطبی از خاندان های قدیمی گیلان بود. جد پدری فرح، میرزا محمود علاء الملک طباطبایی دیبا (شعاع‌الدوله) از رجال متنفذ عصر قاجار بود که سالیان سال در وزارت امور خارجه خدمت می نمود. او از برکشیدگان میرزا سعید خان موتمن‌الملک وزیر امور خارجه ناصرالدین شاه بود که پس از ورود به وزارت امور خارجه مدارج ترقی را طی نموده سال ها در کنسولگری و سفارتخانه های ایران خدمت کرده بود. علاء الملک در سال ۱۲۸۷ق برای بعضی مذاکرات سرحدی ایران و افغانستان ماموریت لندن یافت و با مساعی حاجی محسن خان وزیر مقیم لندن با وزارت خارجه انگلیس تبادل افکار یافت و قرار قطعی تعیین حدود ایران و افغانستان را داد. سپس به کارپردازی حاجی طرخان رسید و پس از چند سال به قنسولی تفلیس و سپس شارژ دافری پطرزبورغ نائل آمد. در سال ۱۳۰۳ق به وزیر مختاری روسیه منصوب شد و عامل موثری در مناسبات میان ایران و روس گشت. در دوران صدارت امین‌السلطان به تهران احضار و مامور سفارت عثمانی گردید.

ادامه مطلب گذشته فرح دیبا

کودتای آمریکایی – انگلیسی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲

دوران نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران از مقاطع تاریخی پر ارج و البته به یادمانی کشورمان به شمار می‏رود؛ نهضتی که اساساً به منظور استیفای حقوق از دست رفته ملت ایران از کشور استعماری بریتانیا آغاز شد و با ملی شدن نهایی صنعت نفت ایران به اوج خود رسید. اما مجموعه علل و عوامل تلخی که عمدتاً از مداخلات و تجاوزکاری‏های کشورهای انگلستان و آمریکا نشأت می‏گرفت و توطئه‏های پیدا و پنهان عوامل داخلی استبداد و استعمار خارجی بر آن دامن می‏زد موجبات زودهنگام پایان دوران شیرین نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران را فراهم آورد. در این میان البته بروز اختلاف میان رهبران نهضت (که به ویژه پس از آغاز نخست‏وزیری دکتر مصدق روندی تدریجی ولی مداوم را پیموده بود) بیش از پیش دشمنان خارجی و داخلی نهضت را به ائتلاف شومی که در سر می‏پرورانیدند نزدیکتر ساخت و نهایتاً پس از ماهها توطئه کشورهای انگلیس و آمریکا و عوامل داخلی آنان، آن « کودتای سیاه» در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بار دیگر امید مردم کشور را به یأس تبدیل کرد و طلیعه سالیان طولانی تباهی و فساد در عرصه کشور شد. کرمیت روزولت از طراحان اصلی کودتای ۲۸ مرداد و مجری و کارگردان مشترک دو کشور آمریکا و انگلیس در جریان وقوع این کودتای سیاه بعدها طی خاطرات خود به نقش دو کشور انگلیس و آمریکا در وقوع کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ چنین اشاره کرد:

ادامه مطلب کودتای آمریکایی – انگلیسی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲