وضعیت مجلس مشروطه در دوره رضا خان
- 1,847 بازدید
- 15 می 2012
- ایران معاصر
در دوره رضا خان مجلس مشروطه چه وضعی داشت؟
با توجه به اینکه در دوره رضا شاه مجلسی که نمایندگان در آن به وضع قانون میپرداختند به «مجلس شورای ملی» مشهور است ما ابتدا این اصطلاح را تعریف کرده و سپس به طور مختصر به وضعیت این مجلس در دوره رضا خانی میپردازیم. «مجلس شورای ملی یکی از مجالس قانون گذاری ایران است که از نمایندگان تهران و ایالات و طبق شرایط قانونی انتخاب و فراهم میشود و نماینده قاطبه اهالی ایران است»(۱)
علما و مشروطه
- 1,677 بازدید
- 5 دسامبر 2011
- ایران معاصر
جنبشها و نهضتهای سیاسی بدون حضور مردم میسر نمیگردد. نهضت مشروطیت نیز این چنین بود، اما در جامعهای با ساختار فرهنگی ـ اجتماعی ایران، بسیج سیاسی تودهها و حضور آنان در صحنه مبارزه بدون نظر و رهبری علمای دینی انجام نمیپذیرفت. همه مورخان بر نقش علما در بسیج و رهبری مردم در نهضت مشروطیت تأکید دارند. مرحوم آیتالله آقا سید عبدالله بهبهانی یکی از علمای پیشتاز نهضت بود و در همه مراحل آن حضور مؤثری داشت. شجاعت و دلیری او در برخی از هنگامههای نهضت، تحسین مورخان را برانگیخت. در مراسم عزاداری سیدعبدالحمید هنگامی که مردم مورد هجوم مأموران دولت قرار گرفتند، ترس و وحشت بر آنان مستولی گشت. کسروی با اشاره به این واقعه مینویسد: هر کس پناهگاهی میجست. علماء هم با رنگهای پریده و دست و پای لرزان، از صحن مسجد به ایوان و شبستان گریختند، و هر یکی در جست وجوی فرزندان و کسان خود بودند.
تاجگذاری محمدعلی شاه
- 1,555 بازدید
- 5 دسامبر 2011
- ایران معاصر
نهضت مشروطیت، برآیند مطالبات جامعه ایران در مقطع تاریخی سال ۱۲۸۵ هجری خورشیدی بود. آشکار است که این نهضت بر دربار و قاجار تحمیل شده بود. به همین علت، طبیعی بود که از فردای پیروزی نهضت، کشمکشهایی میان دربار و رهبران نهضت به وجود بیاید. هنگام انتخاب نمایندگان مجلس، بخشی از این کشمکشها خود را نشان دادند. بدبینی نمایندگان تبریز در مجلس شورای ملی نسبت به ولیعهد، محمدعلی میرزا، یکی دیگر از زمینههای رویارویی میان دربار و مشروطهخواهان بود. کارشکنیهای حکام ایالات و تن ندادن آنها به مقتضیات حکومت مشروطه، از دیگر زمینههای کشمکش بود. قضیه مجلس سنا و بحث بر سر ضرورت یا عدم ضرورت تشکیل آن، ترکیب نمایندگان و حدود اختیارات آن، یکی دیگر از این زمینهها است. اختلاف نظر بر سر موادی از قانون اساسی و تعلل در امضای آن از سوی شاه و ولیعهد هم از جمله عوامل مهمی بود که بر بحران روابط میان دربار و مشروطهخواهان میافزود.