is_tag

جمهوریخواهی و مظلومیت جمهوری

از آن هنگام که ایرانیان به عقب‏افتادگی کشور خود، در مقایسه با کشورهای مغرب زمین، پی بردند، طبیعی بود که چاره‏ای بیندیشند. در این میان، برخی بر این پندار بودند که اگر نظام سیاسی کشور با نظام سیاسی برخی از کشورهای پیشرفته همانند شود، همان پیشرفتها نصیب ایران نیز خواهد شد. بدین گونه بود که برخی ــ بیشتر ــ متأثر از تحولات سیاسی فرانسه، دل به نظام جمهوری داده بودند. از این رو، هنگام مرگ محمدشاه قاجار و جلوس ناصرالدین شاه در سال ۱۲۶۴ه.ق چند نفری با میرزا نصرالله صدرالممالک، شاعر و سیاست پیشه درویش مسلک آن دوره، به مشورت پرداختند که « باید دولت ایران را جمهور نمود.» در دوره ناصری نیز گفته شد که فراموشخانه میرزاملکم خان در پی ترویج اندیشه جمهوری و رئیس جمهوری کردن شاهزاده جلال‏الدین میرزا بود. بدین ترتیب، زمینه‏ای فراهم شد تا در عالم سیاست دوره قاجاریه، مفهوم جمهوریت به یک ضدارزش تبدیل شده و سلاطین قاجار هرگونه اعتراض مهم بر ضد عملکرد خود را جمهوری‏طلبی وانمود کرده و به سرکوبی یا مهار آن می‏پرداختند. در همین راستا است که در نهضت مشروطیت، در آغاز هیئت حاکمه تبلیغ کرد که هدف مشروطه‏خواهان، جمهوریخواهی است. به همین علت، آقاسیدعبدالله بهبهانی و آقا سیدمحمد طباطبایی، این را به عنوان یک اتهام، تکذیب کردند. پس از مشروطه هم مشاهده می‎شد که زمزمه « جمهوری» به گوش می‎رسد و حتی شاهزاده قاجاری مانند ظل‏السلطان نیز ادای جمهوریخواهی! از خود نشان می‎داد.

ادامه مطلب جمهوریخواهی و مظلومیت جمهوری