سنگ‌نبشته‌های گنجنامه نوشتارهایی از دوران داریوش و خشایارشاه هخامنشی است که بر دل یکی از صخره‌های کوه الوند در فاصله ۵ کیلومتری غرب همدان و در انتهای درهٔ عباس‌آباد حکاکی شده‌است. کتیبه‌ها هر کدام در سه ستون ۲۰ سطری به زبان‌های پارسی باستان، بابلی و عیلامی قدیم نوشته شده‌اند. متن پارسی باستان در سمت چپ هر دو لوح جای گرفته‌است و پهنایی معادل ۱۱۵ سانتی متر دارد. متن بابلی در وسط هر دو کتیبه نوشته شده و متن عیلامی در ستون سوم قراردارد.
نام‌گذاری
این کتیبه‌ها از دیرباز نام‌های گوناگونی را بر خود گرفته‌است، از جمله «سنگ نبشته – نبشت خدایان – دادمهان یا دادبهان – تنبابر – کتیبه‌های الوند – جنگ نامه و گنجنامه» که دو نام «جنگ نامه و گنجنامه» در سده‌های اخیر بیشتر مصطلح بوده‌است.
در خصوص وجه تسمیه گنجنامه می‌توان گفت: گنجنامه در زبان پارسی به معنای حکایت و داستان گنج است و عموم مردم را تصور بر این بوده‌است که راز گنجی نهان را در این کتیبه‌ها نگاشته‌اند و به نظر می‌رسد واژهٔ جنگ نامه نیز تحت تاثیر ذهنیتی که از جنگ و جنگاوری شاهان گذشته در سر مردم بوده، یا با جایگزینی عامیانه کلمه جنگ بجای گنج بوجود آمده باشد.
دومین کاخ تخت جمشیداز حیث وسعت بنای شکوهمندی است در مشرق حیاط آپادانا که تالار مرکزی آن صد ستون سنگی ( ده ردیف ۱۰ ردیفه ) داشته است و ازین روی آن را صد ستون خوانده اند . اشمیت آن را تالار تخت نامید زیرا که وی یک صد ستون دیگر اما بسیار کوچکتر در میان دستگاه خزانه کشف کرده بود اما چون نام صد ستون بسیار مشهور و از قدیم الایام معمول بوده است ما نیز همان را به کار می بریم . ضمنا می دانیم که صد ستون نام تخت جمشید در دوره ساسانی بوده است .
در شمال ایوان شمالی ، حیاطی بزرگ وجود دارد و در مشرق آن یک دستگاه ساختمانی مشتمل بر تالارها ، انبارهای سربازی ، راهروها و دالان های کوچکتر قرار دارد و در شمال حیاط کاخ نیمه تمامی است درست به شکل و طرح دروازه خشیار شا که پیشتر توصیف شد . در مغرب حیاط ، دالانی بلند و انبار مانندی است که در شمال بریده می شود تا دو حیاط آپادانا و صد ستون را به هم بپیوندد . یک خیابان بزرگ به طول ۹۰ متر و عرض تقریبی ۱۰ متر از دروازه خشیار شا به طور مستقیم رو به شرق تا به شمال دروازه نیمه تمام می رسد و این خیابان را خیابان سپاهیان می نامند زیرا می پندارند رژه سربازان جاویدان در آن انجام می گرفته است . اکنون به شرح برخی از قسمتهای مهم این کاخ می پردازیم .
کاخ بار – آپادانا » تخت جمشید«آپادانا» یا کاخ بار داریوش و خشایارشا که اریک اشمیت، حفار تخت‌جمشید آن را «عالی‌ترین، باشکوه‌ترین و وسیع‌ترین ساختمان‌های تخت‌جمشید» خوانده، مشتمل است بر یک تالار چهارگوش مرکزی با ۳۶ستون و سه ایوان، در جهت‌های شمال، شرق و غرب (هر یک با ۱۲ ستون) و چهار برج در چهار گوشه بیرونی تالار و یک رشته اتاق نگهبانی در جنوب.
بنای «آپادانا» به دست داریوش بزرگ آغاز شد و در زمان خشایارشا به اتمام رسید. سطح این کاخ نزدیک به سه متر از کف حیاط آپادانا و کف دروازه همه ملل بلندتر ساخته شده و در بیشتر قسمت‌ها متکی بر سنگ تنه کوه است. برای رفتن به درون این کاخ دو پلکان دو طرفی، یکی در سمت شمال چسبیده به ایوان شمالی و یکی در سمت مشرق و متصل به ایوان شرقی درست کرده‌اند. دیوارهای این پلکان‌ها و پیش بست‌شان مزیت به نقوش و کتیبه‌های باشکوهی است. از ۷۲ ستونی که روزی سقف آپادانا و ایوان‌هایش را برپا می‌داشته‌اند، امروز تنها ۱۴ عدد برپا است که یکی از آنها (در شمال شرقی ایوان شرق) بازسازی شده است. اما بر پاییه روایات سیاحان اروپایی و تصاویری که از تخت‌جمشید کشیده‌اند می‌دانیم که در سال ۱۶۱۹ میلادی هنوز ۲۰ ستون برپا بوده است و این تعداد در سالهای ۱۶۲۷ به ۱۹، در ۱۶۷۷ به ۱۸، در ۱۶۹۴ به ۱۷، در ۱۷۸۷ به ۱۵ و در سال ۱۸۴۱م. به ۱۳ عدد کاهش یافته که از ان تاریخ به بعد، دیگر ستونی فرو نیفتاده است. در اینجا به شرح مختصری از قسمتهای مختلف «کاخ آپادانا» می‌پردازیم:
کاخ اختصاصی خشایار شاه (معروف به هدیش) در شرق «کاخ ه» آثار کاخ با شکوهی دیده می شود که به گواهی کتیبه هایش به فرمان خشایار شا ساخته شده است. وی در یک کتیبه این بنا را «هدیش» خوانده ولی در نبشته‌ای دیگر، انرا تچر نامیده است. بنابراین اطلاق نام «هدیش» بر این بنا چندان درست نیست
زیرا آشکار است که هر دو واژه یک معنی داشته اند. تا چندی پیش همه مورخان هنر و باستان‌شناسان، این کاخ را تمام و کمال ساخته خشایارشا،منقوش بر جرزی در گوشه شمال شرقی «هدیش» که وارونه فرو افتاده بود پیدا کرد که در آن به جای خشایارشا، «داریوش شاه» نوشته شده است، یعنی ثابت شد که این کاخ هم، به دست داریوش آغاز شده بود و به دست پسرش خشیارشا به انجام رسیده است. با این کشف بسیاری از نتایج غربیان به ویژه مایکل رف در مورد ساختمان این بنا و حتی نقشه تخت جمشید مردود شناخته شد. به هر حال، کاخ هدیش منسوب به خشایارشا بر سینه سنگ و در جنوب صفه ساخته شده و کف آن را از سطح دشت نزدیک به ۱۸ متری بلندی داشته است. محور طولی کاخ، غربی – شرقی بوده و مساحت آن تقریباً ۲۵۵۰ متر مربع (۴۰*۵۵) متر است. یک پلکان دو طرفه در سمت غرب و یکی دیگر در سمت شمال شرقی، آن را به ترتیب به حیاط کاخ داریوش (تچر) و حیاط «کاخ د» می پیوندد.
۱- نخست یک پزشک تبعیدی یونانی دربار داریوش که دلش سخت هوای وطن کرده بود و می خواست به هربهایی شده به یونان باز آید داریوش را برانگیخت تا به یونان بتازد. داریوش نقشه ی یک لشکرکشی به اروپا را کشیده بود، ولی آهنگ تاختن به یونان را نداشت ، بلکه شمال یونان وبسفور و دانوب را در برابر دیده داشت . داریوش می خواست به جنوب روسیه لشکر کشد. زیرا چنین می پنداشت که سکاها که مرزهای شمال و شمال شرقی کشور او را پی سپر ستوران خویش می کردند در آنجا خانه دارند. اما وسوسه های این پزشک او را بر آن داشت تا مأمورانی به یونان بفرستد .۲- این لشکرکشی داریوش در برابر ما، دریچه ای بس بزرگ می گشاید. پرده را از روی سرزمین بالکان به کناری می برد و ما را توانا می سازد که آن سوی یونان را که تاکنون از آن هیچ سخن نگفته ایم ببینیم و دانوب را زیر چشم بگیریم . هسته ی مرکزی سپاه او از شوش به راه افتاده و هرچه پیشتر می رفت گروههایی دیگر به آنان می پیوستند تا به بسفور رسیدند. در اینجا یونانیان همدست ایران (یعنی ایونیان آسیای صغیر ) پلی از قایقها بر تنگه بسته بودند و لشکر از آن گذشت . یونانیان همدست ایران قایقها را به دهانه ی دانوب بردند تا در آنجا نیز پلی دیگر برای لشکریان ایران ببندند. داریوش در کرانه های دریای سیاه تا سرزمینی که اکنون بلغارستان خوانده می شود و آن هنگام تراس یا تراکیه نامیده می شد راند و به دانوب رسید و از دانوب نیز گذشت . داریوش در ادامه راه ، چندان کامیاب نبود، بنابراین اکنون که خواهش و گرایش داریوش نسبت به لشکرکشی اروپا از میان رفته بود. به شوش بازگشت و سپاهی در تراکیه زیر فرمان سرداری معتمد به نام مگابیز گذاشت . این سردار دست به فرمانبردار ساختن مردم تراکیه زد و در میان سرزمینهایی که به فرمان آورد پادشاهی خردی بود که نخستین بار اکنون در تاریخ نام آن می آید.این پادشاهی خرد، مقدونیه بود که مردمش پیوندی نزدیک با یونانیان داشتند. چنان که به امیر آن اجازه داده شده بود که در مسابقات المپیک شرکت کند و جایزه ببرد .
گل نیلوفر (نیلوفر ابی) از جمله نماد های مهم در باستان بوده است و از شرق تا غرب به این نماد به دیده ی احترام می نگریسته اند.در هند اعتقاد بر این بوده که بودا در دل نیلوفری زاده شده است.در مصر نیز این گل مقدس به شمار می آمده است.
.jpg "وطن فا.کام")
بنا به درخواست برخی از دوستان عزیز مجموعه ای از عکس ها را برای شما بازدیدکنندگان
محترم اماده دریافت کرده ایم.این عکس ها که در سایز های مختلفی هستند،در بین بهترین تصاویر انتخاب شده اند.توجه داشته باشید که این مجموعه اولین سری از عکس ها است که در سایت کورش بزرگ قرار گرفته،و به زودی تلاش می کنیم تا یک مجموعه زیبا از تصاویر مربوط به ایران باستان را در این سایت قرار دهیم.
