از انفعال تا انفصال ناصرالملک
- 1,491 بازدید
- 4 دسامبر 2011
- ایران معاصر, بزرگان ایران معاصر
در تاریخنگاری مشروطه، افزون بر آشفتگی، نکات مبهم و ناروشن بسیاری نیز وجود دارد و برخی از وقایع به درستی تبیین نشده و به بسترها و مقدمات آنها اشاره لازم نمیشود. واقعه عزل ناصرالملک از رئیسالوزرایی در ذیقعده ۱۳۲۵/ آذر ۱۲۸۶، گرفتار همین سرنوشت شده است. مهدی ملکزاده ضمن شرح وقایع میدان توپخانه، بدون هیچ توضیحی تنها مینویسد: «در همان روز (روز واقعه میدان توپخانه) ناصرالملک رئیسالوزراء از طرف محمدعلی شاه دستگیر و زندانی شد، وزراء از کار برکنار شدند.» کسروی نیز ضمن اشاره به بحران روابط میان شاه و مشروطهخواهان مینویسد: «حال بدین سان پیش میرفت، تا روز شنبه بیست و دوم آذر ماه (۸ ذیقعده) کابینه ناصرالملک که آشوب را نزدیک دیده از آن دوری میخواست، از کار کناره گرفت و چگونگی را به شاه آگاهی داد.» ایشان در جای دیگری مینویسد که در روز نخست واقعه میدان توپخانه شاه اعضای هیئت دولت را احضار کرد، «ناصرالملک به بهانه ناخوشی از رفتن باز میایستاد، ولی سرانجام ناگزیر گردید و رفت. محمدعلی میرزا به او دشنامها داده دستور چوب زدن داد. سپس گفت او را در اطاق حاجبالدوله باز دارند.» یحیی دولتآبادی مینویسد: «چون شاه از رئیسالوزرایی ناصرالملک دلتنگ است و با وجود او اجرای مقاصد خود را مشکل میداند این است که نهایت اصرار را به برهم زدن کابینه و خلع ناصرالملک دارد.