نام کوروش هخامنشی در منابع کهن

در متون فارسی باستان هخامنشی اطلاعاتی باره کورش وجود ندارد، اما در دو جا نام او به شکل‌های زیر آمده است. یکبار در کتیبه‌های کوتاه و مکرر پاسارگاد: «من کورش، شاه هخامنشی»؛ و دیگری در کتیبه داریوش در بیستون که کمبوجیه و بردیا پسران کورش معرفی شده‌اند: «پسر کورش به نام کمبوجیه از دودمان ما در اینجا شاه بود»، «مغ گئومات به دروغ چنین می‌گفت که من بردیا پسر کورش هستم»، «وَهیَزداتَه به دروغ چنین می‌گفت که من بردیا پسر کورش هستم».
کورش هخامنشی در منابع ایرانی


۱- کورش هخامنشی در متون اوستایی

نام کورش در متون اوستایی (اعم از یسناها، یشت‌ها، ویسپرد، وندیداد و خرده‌اوستا) نیامده است.

۲- کورش هخامنشی در متون شرق‌ ایرانی

نام کورش در متون شرق ایرانی (اعم از سغدی، بلخی، خوارزمی، سکایی و جز آنها) نیامده است.

۳- کورش هخامنشی در متون فارسی باستان

در متون فارسی باستان هخامنشی اطلاعاتی باره کورش وجود ندارد، اما در دو جا نام او به شکل‌های زیر آمده است. یکبار در کتیبه‌های کوتاه و مکرر پاسارگاد: «من کورش، شاه هخامنشی»؛ و دیگری در کتیبه داریوش در بیستون که کمبوجیه و بردیا پسران کورش معرفی شده‌اند: «پسر کورش به نام کمبوجیه از دودمان ما در اینجا شاه بود»، «مغ گئومات به دروغ چنین می‌گفت که من بردیا پسر کورش هستم»، «وَهیَزداتَه به دروغ چنین می‌گفت که من بردیا پسر کورش هستم».

۴- کورش هخامنشی در متون پهلوی اشکانی

نام کورش در متون پهلوی اشکانی (پارتی) نیامده است.

۵- کورش هخامنشی در متون پهلوی ساسانی

نام کورش در متون پهلوی ساسانی (اعم از کتیبه‌ها و کتاب‌ها) نیامده است.

۶- کورش هخامنشی در متون مانوی

نام کورش در متون مانوی نیامده است.

۷- کورش هخامنشی در متون فارسی

الف) کورش هخامنشی در شاهنامه فردوسی

نام کورش در شاهنامه فردوسی نیامده است.

ب) کورش هخامنشی در شعر و ادبیات فارسی

نام کورش در شعر و ادبیات فارسی نیامده است.
ج) کورش هخامنشی در تاریخ‌نامه‌های ایرانی

نام کورش چند بار به شکل‌های کورش، قورش، قورس همراه با شرح مختصری از او در آثارالباقیه ابوریحان بیرونی، تاریخ پادشاهان و پیامبران, حمزه اصفهانی و چند متن دیگر آمده که بازتاب و تلخیصی از کتاب تورات یهودیان است.

تفصیل این روایت‌ها را در بخش بعدی که به «بررسی نام و شرح حال کورش هخامنشی در منابع عبرانی» اختصاص خواهد داشت، دنبال می‌کنیم.

حمزه اصفهانی نام کورش را یک نام عبرانی یهودی می‌داند.
این همه آنچه بود که در متون ایرانی در باره کورش بزرگ آمده است. سکوت منابع ایرانی در قبال نام کورش نشان می‌دهد که ایرانیان با اینکه اندکی با نام او آشنا بوده‌اند، اما کورش در بهترین حالت شخصیتی ناچیز بوده است که ایرانیان برای او اهمیتی قائل نبوده‌اند.

از کورش‌پرستان عزیز خواهم  چند منبع و سند تاریخی معرفی کنند تا این مقاله «پُربار» را پُربارتر و کامل‌تر کنم؟

رضا مرادی غیاث آبادی

http://www.vatanfa.com/?s=نام-کوروش-هخامنشی-در-منابع-کهن
درویش کوروش گفته:

لطفا از اقای غیاث آبادی مطلبی در این سایت گذاشته نشه
ایشون فردی بس وطن فروش است و نژادی از نژاد اعراب
————–
سلام
دوست عزیز بهتره بجای اظهار ضعف در پاسخ به سوالات ایشان
بفکر پاسخ دهی منطقی باشید

محمد گفته:

درویش شما به چه جرات نژاد اعراب را پست می دانید .پیامبر هم از نژاد اعراب بود .حرف شما توهین به حساب می اید.پس بهتر است بیشتر فکر کنی!!!

فاطمه گفته:

محمدخان ماکاری ب بیامبرنداریم دراین سایت وقتی بحث نفرت ازاعراب میشه منظوراون ملعونایین ک حمله کردندب ایران وآثارمونوخراب کردند

شهاب گفته:

درود
حرف فاطمه خانوم رو تایید میکنم
آقا محمد
یهودی ها به کوروش لقب مسیح رو داده بودن و هنوز هم دارن به اون احترام میذارن
به طوری که نیاش کردن کوروش جزی از عبادت اونا هست
اما همون ها به ایرانی ها میگن تروریست
اون ها به کوروش یا افراد اطیل دیگه تروریست نمیگن
بلکه دارن به نسل سوخته ما میگن که
هر چی میکشیم از دست اعراب هست
نه پیامبر
بلکه وحشی گری سرباز های عرب
ما هم به اعراب مرگ میفرستیم
نه به پیامبر
به نسل وحشی اعراب
اگر اعراب به ما حمله نمیکردن
الان وضع ملت این نبود
و ما هنوز یک ملت متمدن بودیم
من جرات اینو دارم چون وظیفه ملی من هست
وقتی نام دریا مازندران شد خزر و فقط ۱۲ درصدش به ما رسید من نبودم
ولی الان که هستم میخوام از نام خلیج تا ابد پارس دفاع کنم که همین عرب های وحشی دارن خرابش میکنن
در صورتی که خود پیامبر در یکی از سخن هاش به ((خلیج فارسی )) اشاره میکنه
برو مطالعه بکن بعد بیا از اعراب دفاع کن

شهاب گفته:

درود
حرف فاطمه خانوم رو تایید میکنم
آقا محمد
یهودی ها به کوروش لقب مسیح رو داده بودن و هنوز هم دارن به اون احترام میذارن
به طوری که نیاش کردن کوروش جزی از عبادت اونا هست
اما همون ها به ایرانی ها میگن تروریست
اون ها به کوروش یا افراد اصیل دیگه تروریست نمیگن
بلکه دارن به نسل سوخته ما میگن که
هر چی میکشیم از دست اعراب هست
نه پیامبر
بلکه وحشی گری سرباز های عرب
ما هم به اعراب مرگ میفرستیم
نه به پیامبر
به نسل وحشی اعراب
اگر اعراب به ما حمله نمیکردن
الان وضع ملت این نبود
و ما هنوز یک ملت متمدن بودیم
من جرات اینو دارم چون وظیفه ملی من هست
وقتی نام دریا مازندران شد خزر و فقط ۱۲ درصدش به ما رسید من نبودم
ولی الان که هستم میخوام از نام خلیج تا ابد پارس دفاع کنم که همین عرب های وحشی دارن خرابش میکنن
در صورتی که خود پیامبر در یکی از سخن هاش به ((خلیج فارسی )) اشاره میکنه
برو مطالعه بکن بعد بیا از اعراب دفاع کن

فاطمه گفته:

سلام ب هموطنای جون جونی الان هرکی ازاعراب بحرفه جهت حرف روب بیامبرواسلام میبرن واین اشتباه بزرکیه من ب اسلام احترام میذارن البته اسلام واقعی ن اسلامی ک عمر اورد،خوشحالم۱ایرانی هستم ب امیدشکست دشمنامون،زت زیاد

محمدفرزند ایران گفته:

فاطمه جان سلام .من با نظر شما کاملا موافقم .اما باید این نکته رو هم بدونید که دستوران همون اسلام رو ملاک قرار دادن و به ایران حمله کردن . چطور کسی به اسم تبلیغ دین زردشت به کشوری حمله نکرد .؟چون زردشت بهشون همچین دستوری نداده بود

iliya گفته:

بخون حتما

سلام…من شاید اعتقاداتم و نظراتم یکم با شما فرق کنه اما امیدوارم منطقی برخورد کنید……………..
کوروش یک انسان فوق العاده عادی بوده که بعضی ها بخاطر منافع و چیزایی که اینجا جاش نیست بگم زیادی بزرگش کردن اگه قرار بود هرکس که ۲تا جمله قشنگ گفته رو انقدر بزرگ کنیم کسایی رو میشناسم که کوروش بند کفششونم نمیشه…باور کنید که مثل کوروش و حتی خیلی بهتر از اون هم تو ایران بودن و شما فقط خودتونو سر کار گذاشتید اگه حرف منو باور ندارید یکم از تاریخ و گذشته بخونید البته منابع درست نه اینترنت که هرکس هرچی دلش میخواد مینویسه…..خلاصه بگم کوروش فوقالعاده نبوده…پیامبر نبوده…..خیلی چیزا که میگن نبوده……یک انسان ساده بوده…همین

محمدفرزند ایران گفته:

ایلیای عزیز سلام.اعتقادات شما به جای یکم خیلی با مال فرق میکنه.کسی که در۲۵۰۰ساله قبل اولین منشور حقوق بشر رو مینویسه ادم کمی نیست.متاسفم ازینکه دیگران نداشته هاشونو اونقدر بزرگ نشون میدن که حالا ما هم باور میکنیم که دارن وما داشته هامونو کتمان میکنیم انگار اصلا نداشتیم .من تاریخ وکذشته رو خوندم اون هم ازمنابع مختلف.ممکنه که نگفته باشن پیامبره اما همه اذعان دارن که انسان بسیار والا وبزرگی بوده .این همون انسان فوق العاده عادی ای هست که دنیا بهش افتخار میکنه .من به ایرانم که فرزندی مثل کوروش رو تربیت کرده افتخار میکنم وشما هم بهتره بری تو اون منابعی که مطالعه میکنی تجدید نظر کنی

فاطمه گفته:

همین سادکیشه ک عاشقشیم آره بعضی حرفاشون نسبت ب کورش مثل ۱بنده درمقابل خداست واکه ازاین منظرنکاه کنیم کوروش فوق العاده نبوده ولی بی انصافیه ایلیاخان ک بکیم انسان عادی بوده او۱شاه بوده ن ایران بلکه جهان ب امیدسربلندی ایران همانندباستان

نیما گفته:

بیشتر مطالعه کن دوست من

fateme گفته:

salam agha nima manzoreton ba kie?
zat ziad

***مهسا*** گفته:

درود

وقتی نظراقا ایلیا رو خوندم دلم گرفت اقاایلیا فقط ازتون خواهش میکنم برید وبیشتر مطالعه کنید یا منابع مطالعاتیتونو اصلاح کنید من که دیگه زبونم مودراورد ازبس به همه یاداوری کردم کوروش نزدیک ترین فردی هستش که محققین به عنوان ذوالقرنین معرفیش کردن وواقعا هم لیالقتشو داره که اسمش توقران بیاد…

سارا دختر پارسی گفته:

لیاقت بعضیا بی اصل ونسبی واحترام گذاشتن به فرهنگ بیگانه اس ،واقعا برای بعضیا متاسفم

آرش گفته:

وقتی خود اوستا قبل از کوروش اومده چطور انتظار دارید اسم کوروش در اون ذکر شده باشه؟
بعدشم کی گفته نام کوروش در شاهنامه نیومده؟ پس فریدون عمه ی من بوده؟
در مورد اشعار شاعران دیگه میشه بفرمایید سعدی و حافظ نام کدوم پادشاه ایرانی رو توی اشعارشون بردن که حالا شما کتب شعر این ها رو ملاک بودن کوروش قرار دادید؟
تو چند تا از این منابعی که ذکر کردید در مورد پادشاهان ایران نامی برده شده؟
بنده شخصا حاظرم با آقای غیاث آبادی بحث کنم و خیلی منطقی با دانشی که دارم روش رو کم کنم..

13 گفته:

سلام
به همه عزیزان توصیه میکنم کتاب تاریخ سیاسی ایران باستان رو مطالعه کنند و پی به جعل و تحریفات باستانگراها ببرند
دانلود کتاب از سایت پارس بوک

ستاره گفته:

خطاب به شهاب! اولا اسم دریایی که تو میگی مازندران، از اولش خزر بود بعدا اسمایی مثل مازندران و … بهش یدک کردن. دوما همون اعرابی که ازشون نفرت میفرمایی ایرانیها رو با اسلام آشنا کردند و بخوای نخوای همه اقوام ایرانی درطول زمان با همون اعراب زندگی کردن و باهاشون ازدواج کردن و…! به چیه کوروش مینازی؟ به پرستش بت مردوک توسط کوروش یا باجگیری ازملتهای ضعیف یا حمله به کشورهای مختلف؟فقط نگو بابل رو بدون جنگ فتح کرد و از این حرفای فیسبوک مدلی نزن. اولا کوروش به چه حقی به سرزمینهای ملل دیگه حمله میکرد؟ دوما موقع حمله وجنگ با کلوچه و ساندیس بابل و مصر و لیدی رو فتح کرد؟ تورو خدا از خواب خرگوشی بیایید بیرون!اگه فقط کشور گشایی شرط قهرمان شدن یک نفر هست پس چنگیزخان مغول و هیتل باید از کوروش بزرگتر و قهرمانتر باشن،چون جاهای بیشتری رو فتح کردن!!!حرف ازمنشور کوروش نزنید که قطعا نخوندیش. که سراسر ستایش بت مردوک،خدای مردم بابل هست. وقتی کسایی مثل حضرت محمد و حضرت علی و امام حسین و… وجود دارن تاسی به کوروش بت پرست یک حماقت محضه. ضمنا این جملات زیبا قبلا تو اس ام اس ها به نام دکتر شریعتی فرستاده میشد،حالا بنام کوروش مادرمرده ثبت شده! واقعا که کمی مطالعه و تفکر به دور از تعصب کورکورانه بد نیست…

ایرانی گفته:

درود من بر همه ی هم میهنان گرانمایه
ستاره خانوم در گفتار خود فرمودند که چرا و به چه حقی کوروش به سرزمینهای بیگانه حمله کرده است…
پرسش من این است، آیا تا کنون در مطالعاتی که در زمینه ی تاریخ داشتید به این موضوع توجه کرده اید که تاریخ همیشه در حال تکرار بوده است؟؟! آیا قبول دارید که روزگاری جهان در دست انسانهای صالح بود و روزگاری هم در دست انسانهای بد کردار؟
آیا قبول دارید که نه حکومت انسانهای صالح پایدار ماند و نه حکومت انسانهای بد کردار؟
روزی صالحان حکومت را به چنگ گرفتند، به میل خویش راندند و آبادانیها کردند و روزی دیگر بدکرداران آمدند و همان آبادانیها را خراب کردند، کشتند، به ناموس مردم تجاوز کردند و مردمان را به غل و زنجیر کشیدند.
جنگیدن برای آبادان کردن، جنگیدن برای به امنیت در آوردن ناموس مردم و جنگیدن برای رها سازی مردم از غل و زنجیر همه یک معنی را میدهند:
” جنگیدن برای صلح جهان ”
بله وقتی سالیان درازی از عمر خود را بجنگی و سرزمینهای بزرگی را به شکل کشوری یکپارچه در بیاوری، آنگاه ناچاری که در پایان کار در برابر یک بت تعظیم کنی، زیرا عدم تعظیم در مقابل بت مردوک یعنی آغاز دوباره ی جنگها، یعنی تبعیض و نژادپرستی، یعنی خوار و پست شمردن ادیان سرزمینهای دیگر…
ستاره خانوم هنگامی منجی موعود، حضرت مهدی (عج) ظهور کند، برای صلح جهان چاره ای ندارد جز جنگیدن، و جنگیدن برای صلح جهان یعنی کشتن انسانهای ظالم.
ستاره خانوم، کوروش به همه ادیان و به اعتقادات مردمان جهان احترام گذاشت اما ما می بینیم که شما پس ۲۵۰۰ سال به اعتقادات جوانان این سرزمین توهین میکنید، همان جوانانی که کوروش را دوست میدارند…
ستاره خانوم من قبول دارم که کوروش به یک بت احترام گذاشت اما ببینید که در پایان منشور خود از چه کسی تقاضای یاری کرد…!!
من هرآنکسی را که برای پاسداری از ایرانم بجنگد دوست میدارم و به او عشق می ورزم…
بدرود