طلوع کوروش کبیر بنابقول هرودوت‏

طلوع کوروش کبیر بنابقول هرودوت‏

شرحیکه هرودوت از ظهور کوروش بیان نموده مشهور «۲» و خلاصه آن از اینقرار است که آستیاکس در خواب دید از دخترش ماندانا چنان نهر آبى جارى شد که پایتخت او را مستغرق‏ کرده تمام آسیا را فروگرفت، بنابراین پادشاه ماد از تزویج آن دختر بیکى از اعیان مملکت خود خائف شد که مبادا خواب تعبیر یابد، پس او را بیکنفر پارسى از خانواده نجیب که مردى آرام و نسبت به طبقات عالیه یا متوسطه ماد از حیث شأن و مقام پست‏تر بود تزویج نمود،

پارسى مزبور که کامبى سیس (کبوجیه) نام داشت ماندانا را بولایت‏ خود برد و چندى نگذشت که آستیاکس باز خواب دید از بدن دخترش درخت تاکى روئید و بر تمام آسیا سایه انداخت، از این خواب وحشتش زیاد شده دختر را به پایتخت طلبید و چون از او پسرى متولد شد به هارپاگوس که از خواص سلطنت و از وفادارترین مردم ماد بود سپرده دستور داد تا او را تلف کرده بخاک سپارد. هارپاگوس که بدلائل چندى نمیخواست خود را آلوده بخون طفل بیگناهى نماید او را بیکى از چوپانهاى دولتى سپرد و حکم کرد بسخت‏ترین نقطه کوهستان ببرد تا قهرا هلاک شود، اتفاقا زوجه چوپان همانوقت طفلى مرده آورده بود و او شوهرش را متقاعد کرد باینکه آنرا با شاهزاده تبدیل کند و طفل مرده را باسم نعش کوروش یعنى شاهزاده جدید الولاده به هارپاگوس نمودند تا مطمئن شود که مقصود پادشاه حاصل شده است، اما کوروش را این زن که اسپاکو یعنى ماده سگ نامداشت پرورانیده و بعدها جد آن طفل یعنى پادشاه ماد بواسطه شباهتى که از او با اهل خانواده خود مشاهده کرد او را شناخت و بعد از تحقیقات معلوم کرد که خانواده خود اوست و از زنده ماندن او مسرور گردید.

______________________________
(۱)- هرودوت ۱، ۱۲۵٫ نیز رجوع شود به صفحه ۴۵۸ کتاب‏)The passing of the Empires( ‑مؤلف».

(۲)- من شرحى را که کتزیاس در این باب نوشته ذکر نکردم براى اینکه نوشتجات او هیچ محل اعتبار نیست و مطابق شرحیکه در)The passing of the Empires( مذکور است کوروش فراش قصر سلطنتى بود. «مؤلف»

تاریخ ایران    متن‏ج‏۱    ۱۸۲     ترتیبات قدیمه پارسیان ….. ص : ۱۸۱