عکس العمل خسروپرویز در قبال نامه پیامبر
- 3,684 بازدید
- 29 آوریل 2012
- ایران باستان
عکس العمل خسروپرویز در قبال نامه پیامبر چه بوده است؟
پاسخ:
خسروپرویز یکی از پادشاهان ایران در دوره ساسانی بوده، او بیست و سومین پادشاه از این سلسله است. در نزد رومیها به خسرو دوم معروف و در نزد مورخین ایرانی به پرویز (خسرو) معروف است که بعد از هرمز به تخت نشست.(۱) خسرو به خاطر قتل فرماندهان و خشونت تمام در حق آنان بدست پسرش شیرویه و با حمایت بزرگان و فرماندهان نظامی در سال۶۲۸ م به قتل رسید.(۲)
در خصوصیات او آورده اند که: مردی بدخو، دو رو، و حریص بود و ملت را زیر بار مالیات خرد کرد نه مراعات اقویا می کرد و نه ضعفا و طبقات پایین و مستضعف، او به خاطر بدگمانی، خدمتکاران خود را از دم تیغ می گذراند.(۳) رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ بر اساس رسالت جهانی که خداوند متعال بر عهده او گذاشته بود مأمور بود پیام الهی را به گوش جهانیان برساند در راستای این رسالت که پس از استقرار در مدینه و دفع تجاوزات مشرکین در داخل و بستن قرارداد حدیبیه با مشرکین قریش، نامه هایی را به سران و پادشاهان کشورهای دیگر ارسال نمود و آنان را به پذیرش دین مبین اسلام دعوت نمود، مخاطب نامه های آن حضرت سه دسته بودند، پادشاهان بزرگ امپراطوری های ایران و روم، رؤسای طوایف و قبایل عرب که زیر سیطره حکومت روم و ایران بودند و رؤسای مذاهب بزرگ جهان از جمله مسیحیت که در امپراطوری روم نفوذ چشمگیری داشتند. از آن جهت که به حضور آن حضرت در مدینه رسیده اند، چنین بر می آید که هر یک از این گروهها و رؤسای کشورها پاسخ های متفاوت به آن حضرت داده اند. مواضع مختلف سران کشورها در قبال نامه های دعوت آن حضرت در سرنوشت ملت و فرهنگ این کشورها و قبایل طوایف تأثیر فراوانی داشت، چنانکه آن حضرت در نامه مرقوم می فرمود که اگر اسلام بیاوری امارت کشورت محفوظ خواهد ماند.(۴) بنابراین از قتل و غارت در امان خواهد بود و مردم این کشور چونان یک مسلمان از حقوق اسلامی برخوردار خواهد شد. برخی از سران قبایل و مذاهب و کشورها با قبول اسلام امنیت و آسایش را برای ملت خود ببار آوردند و برخی با قبول جزیه جان و مال خویش را در سایه اسلام محفوظ نمودند.(۵) مثل پادشاه بحرین و غسّان و یمن اما برخی از آنها با عدم پذیرش اسلام و جزیه نه تنها آینده تخت و تاج خود و خاندان خود را بر باد دادند بلکه برای مردم کشور خویش نیز بدبختی ها و گرفتاریهای فراوانی ببار آوردند درباره عکس العمل خسروپرویز پادشاه ایران دو نوع گزارش در منابع تاریخی آمده است که کاملاً با هم متناقض هستند. یعقوبی که از مورخین عصر عباسی است و گزارشهای تاریخی او قابل توجه و دقیق بوده است درباره نامه رسول خدا چنین می نویسد: «… رسول خدا نزد پادشاهان…. فرستاد و آنان را به اسلام دعوت نمود، … عبداله بن خدافه سهمی را نزد خسرو فرستاد و به او نوشت…. و خسرو بدو نامه ای نگاشت و آن را میان دو پاره حریر نهاد و در میان آن دو مشگی گذاشت… چون فرستاده آن را به پیامبر داد آن را گشود… پیامبر فرمود: باید البته بدین من در آیی یا خودم و یارانم بر سرت خواهیم آمد و امر خدا از آن شاینده تر است…»(۶) البته یعقوبی گزارش مقابل آن را نیز بیان کرده و قول اول را خودش قبول نموده است در هر دو صورت توقع پیامبر اسلام که پذیرش دین اسلام از طرف خسروپرویز است برآورده نشده است. لذا نمی توان واکنش او را مثبت تلقی کرد. اما اگر گزارش دوم یعقوبی درست باشد که بسیاری از مورخان آن را نقل نموده اند، باید گفت که وی نسبت به نامه پیامبر بسیار گستاخانه برخورد کرده است. برخی از مورخین نوشته اند که خسروپرویز نامه رسول خدا را پاره کرد و با غرور گفت این کیست که نام مرا بعد از نام خودش نوشته، آنگاه مشتی خاک در پاکت گذاشت و برای جواب به آن حضرت ارسال داشت و «باذان» حاکم یمن را مأمور دستگیری آن حضرت نمود.(۷) در هر صورت عکس العمل خسروپرویز در قبال نامه پیامبر اکرم مثبت نبوده است تا منظور نظر پیامبر اکرم باشد.
پاورقی:
۱٫ پیرنیا، حسن، ایران باستان، تهران، دنیای کتاب، چاپ اول، ۱۳۷۰، ص ۳۴۳٫
۲٫ کریستن سن، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران، دنیای کتاب، چاپ نهم، ۱۳۷۴، ص ۳ ـ ۶۴۲٫
۳٫ گیرشمن، ایران از آغاز تا اسلام، تهران، علمی فرهنگی، چاپ دهم، ۷۴، ص ۳۶۸٫
۴٫ ر.ک: احمدی، علی، مکاتیب الرسول، قم، نشر یاسین، چاپ اول، ۱۳۶۳، ج ۱۱، ص ۹۷ ـ ۹۰٫
۵٫ مانند، قبایل اطراف مدینه و مکه و اهل یمن و و طائف. طبری، تاریخ، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ دوم، ۱۴۰۸، ج ۲،ص ۱۹۶٫ و آیتی، تاریخ پیامبر اسلام ، انتشارات دانشگاه، ۱۳۶۶٫
۶٫ ابن واضح یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ترجمه آیتی، تهران، علمی و فرهنگی، چاپ هفتم، ۱۳۷۴، ج۱، ص۴۴۲ و ابن کثیر.
۷٫ ابن سعد طبقات، مکتبه المعارف، چاپ بیروت، چاپ ۱، ۱۳۸۰ ق، ص ۲۶۰ و ابن اثیر، الکامل، بیروت، دار صادر، ۱۳۹۹، ج ۲، ص ۲۱۳ و ابن کثیر، البدایه و النهایه، بیروت، مکتبه المعارف، ۱۴۰۹، ج ۴، ص ۲۶۹٫
ببخشید دوستانی که این بخش رو می خونن باید بگم که اون موقع مثل الان روی کاغذ نمی نوشتن که روی پوست می نوشتن و پوست هیچ وقت بدون استفاده کردن قیچی یا چاقو بریده نمی شود و حالا چه جوری خسرو پرویز اون رو پاره کرده !!!!! عجب آدم زورمندی بوده!!!!و فکر می کنم از شخصیت یک شاه به دوره که بخواد جواب کسی رو اینجوری بده