دوستی ها - دانلود فیلم و سریال

فرهنگ ایران در سده‏ هاى ۱۶- ۱۷

فرهنگ ایران در سده‏هاى ۱۶- ۱۷

در زندگى فرهنگى ایران این زمان شکوفائى و فعالیت‏هاى هنرى که در سده‏هاى ۹- ۱۵ در حال پیشرفت بودند از میان رفتند. انگیزه‏هاى این پدیده که نه‏تنها ایران بلکه کلیه کشورهاى شرق را زیر تأثیر قرار داد، هنوز بررسى نشده‏اند. بیگمان یکى از این انگیزه‏ها عقب‏ماندگى اقتصادى و تکنیکى کلیه کشورهاى آسیا در این مدت، ضمن مقایسه با کشورهاى اروپاى باخترى بود. اما این سقوط فرهنگى در کلیه رشته‏ها یک‏باره انجام نپذیرفت؛ در جریان سده‏هاى ۱۶- ۱۷ چند رشته فرهنگى شکوفائى خود را از سر گرفتند.

ادامه مطلب فرهنگ ایران در سده‏ هاى ۱۶- ۱۷

شهر، صنعت و بازرگانى ایران در سده ۱۷- م.

شهر، صنعت و بازرگانى در سده ۱۷- م.

در آغاز سده ۱۷، پس از زمانى رکود، بهبودى اقتصادى ایران آغاز گردید، این چگونگى در پیشرفت شهرها و رونق روابط پولى- بازرگانى کشور مؤثر واقع شد. پس از اصفهان با ۶۰۰ هزار نفر جمعیتش شهر تبریز از لحاظ اهمیت در درجه دوم قرار داشت.

جهان‏گردان اروپائى اطلاعات مشروحى در این‏باره داده‏اند که گویاى رشد روزافزون بسیارى از شهرها بوده است.

ادامه مطلب شهر، صنعت و بازرگانى ایران در سده ۱۷- م.

نظام حکومتى ایران در سده ۱۷

نظام حکومتى ایران در سده ۱۷

رهبرى سیاسى در ایران رفته‏رفته از دست اشراف کوچ‏نشین- نظامى خارج و در اختیار دیوانسالاران کشورى ایرانى قرار گرفت، اینان به روحانیان و بازرگانان مهم متکى بودند. ظاهرا در گذشته هیچ دستگاه دولتى‏اى این اندازه بزرگ و پیچیده مانند هم‏اکنون نبود.

ادامه مطلب نظام حکومتى ایران در سده ۱۷

روابط فئودالى در ایران در زمان شاه عباس اول

روابط فئودالى در ایران در سده ۱۸- م.

در زمان شاه عباس اول  پهنه زمین‏هاى دولتى و املاک خصوصى شاه بسیار گسترده‏تر شد. در این هنگام زمین‏هاى دیوانى برمبناى ارتزاق تابعان اشراف نظامى به مأموران دولت واگذار گردید، این زمین‏ها به عشایر کوچ‏نشین که در رأس آنها امیران و بیک‏ها قرار داشتند تعلق گرفت، اینان به شیوه سنت‏هاى کوچ‏نشینان دهقانان ساکن را بارها بیش از پیش استثمار مى‏کردند.

در سده ۱۸ زمین‏هاى وقف هم گسترش یافتند. به سال ۱۶۷۱ املاک وقف متعلق به مسجد صفویان در اردبیل به شرح زیر بود: ۴۰ پارچه آبادى فقط در جنوب آذربایجان، در شهر اردبیل ۲۰۰ باب خانه، ۹ حمام، ۸ کاروانسرا، تمام بازار، بازار سرپوشیده ویژه عمده‏فروشان، ۲۰۰ دکان با حق دریافت عوارض از بازرگانان؛ در تبریز ۱۰۰ خانه و ۱۰۰ دکان. در قزوین چند کاروانسرا و حمام؛ در مغان، گیلان و گرگان زمین‏هاى زراعتى و منابع درآمد دیگر.

از میان املاک فئودالى شرطى، تیول از همه بیشتر بود، زمین‏هاى سیورغال (زمینهاى موروثى با حق دریافت مالیات‏ها و عوارض به وسیله مالک منصوب و مصونیت‏هاى ادارى) بارها کاهش یافتند. بیشتر تیول‏ها به‏عنوان حق مأموریت به مأموران بلندپایه واگذار مى‏شدند. بعضى از تیول‏ها مادام العمر به مأموران تعلق مى‏گرفتند به مأموران و مستخدمان دون‏پایه مقررى‏اى به عنوان «همه‏ساله» داده مى‏شد، یعنى مقدار معینى از درآمد مالیاتى زمینهاى مشخص دولتى را بدون حق اداره کردن این زمین‏ها، به این مأموران مى‏پرداختند.

در زمان شاه عباس اول بار مالیات روى رعیت‏هاى ساکن استانهاى مرکزى ایران سبک‏تر شد. اما در زمان جانشین شاه عباس اول اندازه مالیات آنها رفته‏رفته بالا رفت، در پایان سده ۱۷ (۱۶۹۸) اندازه مالیات‏ها به شدت افزایش یافت. در نیمه دوم سده ۱۷ رفته رفته میزان بهره فئودالى رو به فزونى نهاد. این چگونگى گویاى آن بود که در ارتباط با رشد روزافزون روابط کالائى- پولى، هم دولت و هم فئودالها هزینه‏هاى گزافى را بایستى تحمل مى‏کردند، بنابراین مى‏کوشیدند هرچه بیشتر به درآمدهاى خود بیفزایند، به‏ویژه پس از پایان جنگ‏هاى خارجى در نیمه دوم سده ۱۷ که درآمد اشراف نظامى از محل غنائم جنگى قطع شده بود تلاش مى‏شد تا از راه بهره مالکانه زمین‏ها به درآمد خود بیفزایند.

قلم اصلى مالیات مانند پیش مالیات ارضى یا خراج بود، هم‏اکنون این مالیات به نام «مالوجهات» موسوم شد. این مالیات، جنسى و تقریبا معادل ۱۵% الى ۲۰% محصول بود. انواع دیگر مالیات‏ها که از سده‏هاى ۱۳- ۱۴ رایج شده بود از رعایا گرفته مى‏شد، مالیات باغ‏ها ۱۰% محصول بود، عوارض فوق‏العاده‏اى از قبیل عوارض سیورسات و علیق‏

قشون و حتى انجام وظایف مسکن دادن و پذیرائى مأموران دیوانى و بیگارى به رعیت‏ها تحمیل مى‏شد. از نامسلمانان ۲۰ تا ۵۰ ساله مانند پیش مالیات سرانه «جزیه» را مى‏گرفتند.

تمام دهقانان موظف بودند که در موارد گوناگون براى مالکان و حاکمان، پیش‏کش‏هاى جنسى یا نقدى به اندازه‏اى مختلف، به‏عنوان عیدى و غیره تقدیم کنند.

رایج‏ترین شکل استثمار فئودالى دهقانان دریافت بهره مالکانه بگونه سهم محصول بود که گاهگاهى بهاى آن نقدا از کشت کار دریافت مى‏گردید. «سهم ارباب» از زمین (که غالبا موروثى بود) ۵/ ۱ تا ۳/ ۱ محصول از زمین‏هاى زراعتى، و بیشتر از ۲/ ۱ از باغ‏ها تعیین شده بود. اما این سهم، درصورتیکه دهقانان علاوه بر زمین و آب، دامهاى کارگر یا بذر را از ارباب مى‏گرفتند افزایش مى‏یافت، در چنین مواردى این سهم ممکن بود به ۸۰% و حتى ۹۰% جمع محصول، با مالیات‏هاى مقرره، برسد.

بنابه آنچه که جهانگرد کمپ‏فر در سده ۱۷ یادداشت کرده است، در روستاهاى حومه اصفهان که روابط کالائى- پولى رایج بود، بهره مالکانه، بیشتر نقدا از دهقانان وصول مى‏گردید- اینان بایستى براى هر جریب (قطعه زمینى به مساحت ۲۵۰۰ متر مربع) زمین زیر کشت ۳۳ عباسى مى‏پرداختند. از زمین‏هاى شخصى شاه، درصورتیکه شاه به عنوان مالک، زمین را با آب و بذر به دهقانان واگذار مى‏کرد، دهقانان بایستى ۳/ ۲ محصول را (به اضافه مالیات) به شاه تسلیم مى‏کردند. اگر شاه دهقانان منطقه‏اى را به اصطلاح آزاد مى‏گذاشت و مالیات آنها را مى‏بخشود، دراینصورت سهم شاه به ۴/ ۳ محصول مى‏رسید؛ اگر شاه دهقانان را از کار اجبارى (بیگارى) معاف مى‏کرد، دراینصورت سهم بهره مالکانه شاه به ۸/ ۷ محصول بالغ مى‏شد. دهقانان مانند پیش «مردمى آزاد» به‏شمار مى‏آمدند، اما در شرایطى که از هرگونه حقوقى محروم بودند زیردست مالکان یا مباشران خودکامه به زندگى ادامه مى‏دادند: نظامیان و مأموران حکومت که در خانه‏هاى دهقانان اقامت مى‏گزیدند، اگر آنچه را که مى‏خواستند برایشان آماده نمى‏گردید، میزبانشان را سخت کتک مى‏زدند، آنها را وادار مى‏کردند که برایگان برایشان کار کنند، دهقانان ناگزیر بودند اسبان یا دواب‏سوارى و باریشان را به رایگان علیق دهند و پرستارى کنند، گاهگاهى پولهائى با زور به عنوان پیشکشى از آنها گرفته مى‏شد.

موضوع بردگى در ایران مانند همه مناطق شرق رواج داشت. اما بردگانى را که معمولا از قفقاز و هندوستان مى‏آوردند به‏طورکلى به‏عنوان مستخدم خانه به کار مى‏گماشتند، یا آنها را به کشورهاى دیگر براى فروش صادر مى‏کردند؛ به کار بردن بردگان در کارهاى تولیدى از قبیل کشاورزى و صنعت کمتر رایج بود.

 ===========

نام کتاب: تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز

نویسنده: ا. آ. گرانتوسکى و دیگران / ترجمه: کیخسرو کشاورزى‏

تاریخ وفات مؤلف: قرن ۲۰ م‏

موضوع: تاریخ عمومى‏

زبان: فارسى‏

تعداد جلد: ۱

ناشر: انتشارات پویش‏

ادامه مطلب روابط فئودالى در ایران در زمان شاه عباس اول

سیاست خارجى شاه عباس اول. ایران در زمان جانشینان شاه عباس‏

سیاست خارجى شاه عباس اول. ایران در زمان جانشینان شاه عباس‏

شاه عباس که خود را براى جنگ با ترکها آماده مى‏کرد، کوشش داشت با کشورهاى اروپائى، که با ترکها دشمنى داشتند، روابط سیاسى برقرار کند، به سال ۱۶۰۰ او یک هیئت نمایندگى سیاسى به سرکردگى حسینعلى بیک، همراه با انتونى شرلى انگلیسى به مسکو، پراگ، و نزد امپراطور آلمان، به روم پیش پاپ و به اسپانیا فرستاد. به سال ۱۶۰۲ سفیر امپراطورى آلمان و فرستاده پادشاه اسپانى و پرتقال به ایران وارد و به حضور شاه رسیدند.

ادامه مطلب سیاست خارجى شاه عباس اول. ایران در زمان جانشینان شاه عباس‏

اصلاحات و سیاست داخلى شاه عباس اول‏

اصلاحات و سیاست داخلى شاه عباس اول‏

سیاست داخلى شاه عباس اول بر پایه پیکار با پراکندگى فئودالى و جدائى‏خواهى مالکان بزرگ فئودال، استوارى قدرت مرکزى و تبدیل ایران به یک حکومت یک‏پارچه و نیرومند، استوار بود. بنابراین شاه از همان آغاز سلطنتش به آن گروه از طبقه فئودالها متکى شد که به ایجاد یک قدرت مرکزى نیرومند گرایش داشتند- بیشتر دیوان‏سالاران، به ویژه در خراسان، ایرانى بودند. در ارتباط با این سیاست ادارى، نقش رهبرى دستگاه حکومت از عناصر کوچ‏نشین ترک- آذربایجانى، به شهرنشینان ایرانى منتقل گردید.

ادامه مطلب اصلاحات و سیاست داخلى شاه عباس اول‏

ایران در مرز سده‏هاى شانزدهم- هفدهم. م.

۱۲ =استوارى دولت صفویان‏

ایران در مرز سده‏هاى شانزدهم- هفدهم. م.

در آغاز فرمانروائى شاه عباس که بعدها لقب «کبیر» یافت اوضاع داخلى و خارجى ایران بسیار آشفته بود. ارمنستان خاورى، شیروان، آذربایجان مى‏جوشیدند و مرزهاى غربى کشور زیر اشغال ارتش ترک بودند. نیروهاى خانهاى ازبکى- بخارائى تقریبا سرتاسر خراسان را در تصرف داشتند. وضع مردم استانهاى غربى و شرقى بسیار آشفته بود، ترکها و ازبکان، گروه‏گروه از این مردم را دستگیر، از زادگاههاى خود بیرون مى‏بردند و به عنوان برده مى‏فروختند. راه ولگا- خزر و همچنین راههاى کاروان‏رو تجارتى بندرهاى مدیترانه همه به وسیله ترکها بسته شدند. میزان بازرگانى خارجى و داخلى سخت کاهش یافت.

ادامه مطلب ایران در مرز سده‏هاى شانزدهم- هفدهم. م.