تاریخ شماری- ایران زمان معاصر
- 1,381 بازدید
- 3 آوریل 2012
- تاریخ شماری
تاریخ شماری ایران زمان معاصر
۱۹۱۷، نوامبر: اعلام نخستین فرمان و خطابیه از سوى دولت شوروى درباره سیاست خارجى و روابط با ایران
۱۹۱۷، دسامبر: به رسمیت شناختن دولت شوروى از سوى ایران
۱۹۱۸، ۲۹ ژانویه: اعلام تصمیم دولت شوروى درباره الغاى قرارداد ۱۹۰۷ انگلیس- روس و قراردادهاى نابرابر دیگر که شکننده استقلال ایران بود
۱۹۱۸: تشکیل شوراى محلى در رشت و انزلى، رشد جنبش ملى در ایران
۱۹۱۸، ژانویه- مارس: تخلیه خاک ایران از ارتش روس طبق تصمیم دولت شوروى
۱۹۱۸، ژوئن: اشغال ایران به وسیله انگلیسها؛ تصرف مناطق شمالى و شمال شرقى ایران به وسیله ارتش انگلیس
۱۹۱۸، ژوئیه: ورود نخستین دیپلمات شوروى اى. ا. کولومیتزو به ایران
۱۹۱۸، ۳۰ ژوئیه: تصمیم دولت صمصام السلطنه مبنى بر تجدید نظر به لغو کلیه قراردادها و امتیازهاى نابرابر و زیانبخش با دولتهاى خارجى
۱۹۱۸، ۱۲ اوت: انعقاد قرارداد بین کوچک خان و ژنرال انگلیسى دنسترویل
۱۹۱۸، ۳ نوامبر: تارومار کردن هیئت شوروى در ایران به وسیله گاردهاى سفید
۱۹۱۹: یادداشت دولت وثوق الدوله، خطاب به کنفرانس صلح پاریس درباره ادعاى ارضى نسبت به خاک شوروى
۱۹۱۹: کشته شدن اى. ا. کولومیتزو
۱۹۱۹، ۹ اوت: امضاى قرارداد ایران و انگلیس
۱۹۲۰، آوریل- سپتامبر: قیام دموکراتهاى آذربایجان در تبریز زیر رهبرى شیخ محمد خیابانى
۱۹۲۰، ۲۰ مه: برقرارى روابط سیاسى میان روسیه شوروى و ایران
۱۹۲۰، ۵ ژوئیه: اعلام جمهورى گیلان
۱۹۲۰، ژوئن: تشکیل حزب کمونیست ایران
۱۹۲۰، ژوئیه: ازهمپاشیدن جبهه واحد ملى در گیلان
ژوئن- سپتامبر: قیام بینوایان کرد زیر رهبرى خدائى در خراسان
۱۹۲۱، ۴ ژانویه: مذاکره به منظور تشکیل جبهه واحد ملى در گیلان، که با ابتکار کمونیستهاى ایرانى انجام گرفت
۱۹۲۱، ۲۱ فوریه: کودتاى سید ضیاء الدین و رضا خان در تهران
۱۹۲۱، ۲۶ فوریه: امضاى قرارداد ایران- شوروى در مسکو
۱۹۲۱، مه: استعفاى سید ضیا و فرار او به بغداد، تشکیل جبهه واحد ملى در گیلان
۱۹۲۱، ژوئیه- اکتبر: قیام خراسان زیر رهبرى کلنل محمد تقى خان
۱۹۲۱، سپتامبر: ازهمپاشیدن جبهه ملى در گیلان، پراکنده شدن چریکهاى کوچک خان زیر رهبرى حزب کمونیست ایران (۲۹ سپتامبر).
سرکوبى جنبش آزادى ملى در گیلان
۱۹۲۲- فوریه: قیام تبریز زیر رهبرى لاهوتى
۱۹۲۲، مارس- ژوئیه: جنبش دهقانى و قیام در گیلان
۱۹۲۲- ۱۹۲۵: مطیع کردن خانهاى شمال ایران، کردستان و خوزستان به وسیله دولت ایران
۱۹۲۲- ۱۹۲۷: نخستین هیئت مالى امریکائى زیر نظر میلسپو
۱۹۲۳، آوریل: اعتصاب کارگران در تأسیسات شرکت نفت ایران و انگلیس
پایان ۱۹۲۳- آغاز ۱۹۲۴: مبارزه براى ایجاد رژیم جمهورى در ایران
۱۹۲۴، ۳۱ مارس: انتشار اعلامیه رضا خان مبنى بر انصراف از جنبش جمهوریخواهى
سپتامبر- دسامبر: قیام ضد دولتى عشایر خوزستان زیر رهبرى شیخ خزعل
۱۹۲۵: تارومار کردن اتحادیهها و حزب کمونیست ایران به وسیله رضا خان
۱۹۲۵، ۳۱ اکتبر: تصمیم مجلس پنجم درباره برکنارى دودمان قاجار از سلطنت ایران و واگذارى آن به دولت موقت رضا خان
۱۹۲۵، ۱۲ دسامبر: اعلام مجلس مؤسسان مبنى بر سلطنت رضا شاه در ایران
۱۹۲۶، ژوئن- اکتبر: قیام دهقانان و سربازان در آذربایجان ایران، گیلان، خراسان و فارس
۱۹۲۷- ۱۹۲۸: نزاع ایران و انگلیس بر سر مسئله بحرین
۱۹۲۷، اول اکتبر: امضاى قرارداد شوروى- ایران درباره تضمین بیطرفى هردو دولت
۱۹۲۸، مه: الغاى رژیم کاپیتولاسیون و برقرارى آزادى عمل در تعرفه گمرکى
۱۹۲۸: ایجاد بانک ملى ایران
۱۹۲۸- ۱۹۳۰: قیام ضد فئودالى دهقانان و قیام عشایر
۱۹۲۹: اعتصاب کارگران شرکت نفت ایران و انگلیس. اعتصاب کارگران راه- آهن در مازندران
۱۹۳۰: انتقال حق انتشار اسکناس از بانک انگلیسى شاهنشاهى به بانک ملى ایران
۱۹۳۱، ۲۵ فوریه: تصویب قانون انحصار تجارت خارجى. اعتصاب کارخانه پارچهبافى «وطن» در اصفهان
۱۹۳۱، مه: صدور قانون ضد کمونیستى
۱۹۳۳، ۲۹ آوریل: تمدید قرارداد شرکت نفت انگلیس و ایران
۱۹۳۵: صدور فرمان رفع حجاب و تغییر لباس. فرمان تغییر نام «پرس» به ایران
۱۹۳۷: امضاى پیمان سعدآباد به وسیله ایران، ترکیه، عراق و افغانستان
۱۹۳۸: محاکمه رهبران و فعالان حزب کمونیست ایران و اتحادیهها ( «گروه ۵۳ نفرى»)
۱۹۳۸: راه افتادن راهآهن سرتاسرى ایران
۱۹۳۹، ۳ سپتامبر: اعلام بیطرفى دولت ایران در جنگ دوم جهانى
۱۹۴۱، ۲۶ ژوئن: یادداشت دولت شوروى به ایران مبنى بر فعالیتهاى خرابکارانه و جاسوسى عمال آلمانى در ایران
۱۹۴۱، ۱۹ ژوئیه و ۱۶ اوت: یادداشت مشترک انگلیس و شوروى در اینباره
۱۹۴۱، ۲۵ اوت: ورود ارتشهاى شوروى و انگلیسى به ایران
۱۹۴۱، ۱۶ سپتامبر: برکنارى رضا شاه از سلطنت به سود پسرش محمد رضا
۱۹۴۱، ۱۹ سپتامبر: فرمان دولت مبنى بر آزادى زندانیان سیاسى
۱۹۴۱، اکتبر: تشکیل حزب توده ایران
۱۹۴۲، ۲۹ ژانویه: امضاى قرارداد شوروى- ایران- انگلیس مبنى بر اتحاد این سه دولت علیه آلمان هیتلرى
۱۹۴۲: ورود ارتش امریکا به ایران
۱۹۴۲- ۱۹۴۳: دعوت قوام السلطنه از مستشاران امریکائى به منظور خدمت در ارتش و ژاندارمرى ایران
۱۹۴۳، ۸ آوریل: امضاى قرارداد بازرگانى ایران و امریکا
۱۹۴۳- ۱۹۴۵: احضار هیئت مالى میلسپو براى بار دوم
۱۹۴۳، ۲۸ نوامبر- اول دسامبر: تشکیل کنفرانس سران سه کشور، شوروى، امریکا و انگلیس در تهران و اعلامیه آنها درباره ایران
۱۹۴۳، نوامبر: تشکیل انجمن فرهنگى ایران و شوروى
۱۹۴۴، اوت: نخستین کنگره حزب توده ایران
۱۹۴۵، فوریه: تارومار کردن سازمان حزب توده ایران در یزد، اصفهان و شهرهاى دیگر ایران
۱۹۴۵، اواسط: تشکیل حزب دموکرات آذربایجان در آذربایجان ایران
۱۹۴۵، ۲۵- ۲۸ اکتبر: نخستین کنگره حزب دموکرات کردستان در مهاباد
۱۹۴۵، ۲۰- ۲۱ نوامبر: مجمع عمومى خلق آذربایجان ایران
۱۹۴۵، ۱۲ دسامبر: گشایش مجلس ملى آذربایجان ایران و تشکیل دولت خودمختار
پایان ۱۹۴۵: اوجگیرى جنبش دموکراتیک در تمام استانهاى ایران
۱۹۴۶، ژانویه: تشکیل دولت خودمختار کرد در مهاباد
۱۹۴۶، ۴ آوریل: امضاى قرارداد ایران و شوروى درباره تشکیل شرکت سهامى مختلط ایران و شوروى براى بهرهبردارى از نفت شمال
۱۹۴۶، ۱۳ ژوئن: امضاى موافقتنامه دولت مرکزى ایران با رهبران دولت
خودمختار آذربایجان
۱۹۴۶، ۱۴- ۱۶ ژوئیه: اعتصاب سیاسى همگانى در تأسیسات نفت جنوب در خوزستان
۱۹۴۶، ژوئیه- اوت: هجوم دولت علیه حزب توده ایران و سازمانهاى دموکرات دیگر
۱۹۴۶، اول اوت: ترمیم کابینه قوام در پیوستن سه تن از اعضاى حزب توده- ایران به کابینه
۱۹۴۶، اکتبر: موافقت دولت ایران با خانهاى عشایر جنوب ایران و اخراج سه تن از اعضاى تودهاى کابینه
۱۹۴۶، ۱۰ دسامبر: درهمشکستن جنبشهاى دموکراتیک در آذربایجان و کردستان به وسیله ارتش دولتى
۱۹۴۷، ۳۱ مارس: اعدام رهبران حزب دموکرات کرد
۱۹۴۷، نیمه اول: پیگرد سازمانهاى حزب توده ایران، اتحادیهها و سازمانهاى دموکراتیک دیگر
۱۹۴۷، ۶ اکتبر: انعقاد قرارداد امریکا- ایران و فعالیت میسیون نظامى امریکا در ایران
۱۹۴۷، ۲۲ اکتبر: تصمیم مجلس مبنى بر لغو قرارداد ۴ آوریل ۱۹۴۶ ایران و شوروى
۱۹۴۸، ۲۳- ۲۶ آوریل: دومین کنگره حزب توده ایران
۱۹۴۸- ۱۹۵۵: نخستین برنامه ۷ ساله پیشرفت اقتصادى ایران
۱۹۴۹، ۴ فوریه: سوءقصد تحریکآمیز به جان شاه. غیرقانونى کردن حزب توده ایران به وسیله دولت، فشار سخت بر سازمانهاى دموکراتیک
۱۹۴۹، آوریل- مه: تأسیس سنا، تشکیل مجلس مؤسسان و محدود کردن حقوق قانونى مردم
۱۹۴۹، ۲۷ ژوئیه: رد به اصطلاح «قرارداد متمم» نفت از سوى مجلس ۱۵
۱۹۴۹، اکتبر: تشکیل سازمان جبهه ملى مخالف دولت
۱۹۵۰، ۲۳ مه: امضاى قرارداد نظامى بین ایران و امریکا در واشنگتن
۱۹۵۰، ژوئیه: جمعآورى امضاء مبنى بر موافقت بیانیه صلح جمعیت طرفداران صلح استکهلم (در دسامبر ۱۹۵۰- ۵۰۰ هزار امضاء جمعآورى شد)
۱۹۵۰، ۴ ژانویه: امضاى قرارداد بازرگانى شوروى- ایران
پایان ۱۹۵۰- آغاز ۱۹۵۱: جنبش تودهاى علیه شرکت نفت انگلیس و ایران
۱۹۵۱، ۱۵ مارس: تصمیم مجلس شورا درباره ملى کردن صنعت نفت
۱۹۵۱، مارس- آوریل: اعتصاب عمومى در تأسیسات شرکت انگلیس- ایران
۱۹۵۱، ۲۹ آوریل: انتصاب مصدق به نخستوزیرى ایران
۱۹۵۱، ۱۷ مه: نخستین کنگره جمعیت ملى پیکار علیه شرکت نفت انگلیس و ایران
۱۹۵۱، مه- ژوئن: مداخله انگلیس و امریکا در امور داخلى ایران به منظور انصراف این دولت از اجراى قانون ملى شدن نفت
۱۹۵۱، ۱۵ ژوئیه: ورود هریمن به ایران؛ سرکوبى خونین تظاهرات مردم که علیه ورود او به ایران برگذار شده بود
۱۹۵۱، اکتبر: برکنار کردن کارشناسان انگلیسى از صنعت نفت ایران؛ ارجاع مسئله نفت به شوراى امنیت سازمان ملل متحد
۱۹۵۱- نیمه اول ۱۹۵۳: جنبش ضد فئودالى دهقانان، اعلام کمک همگانى به دهقانان. اعتصابهاى بىشمار سیاسى و اقتصادى کارگران در تهران، آبادان، اصفهان و مراکز صنعتى دیگر ایران
۱۹۵۲، فوریه: دومین کنگره جمعیت ملى پیکار علیه شرکت نفت ایران و انگلیس
۱۹۵۲، ۱۶ ژوئیه: استعفاى مصدق در نتیجه توطئه امپریالیستها
۱۹۵۲، ۱۸ ژوئیه: انتصاب قوام السلطنه به نخستوزیرى ایران. تظاهرات اعتراضآمیز مردم، برخورد خونین تظاهرکنندگان با پلیس و ارتش در تهران
۱۹۵۲، ۲۱ ژوئیه: استعفاى قوام السلطنه و انتصاب مجدد مصدق به نخستوزیرى
۱۹۵۲، ۲۲ اکتبر: قطع روابط سیاسى ایران با انگلستان
۱۹۵۲، ۲۳ اکتبر: تصویب قانون امنیت اجتماعى، ممنوع کردن میتینگها، تظاهرات و اعتصابها
۱۹۵۲، اکتبر: تصمیم دولت مصدق درباره افزودن ۱۰% به سهمیه محصول دهقانان و الغاى عوارض جنسى
۱۹۵۳، ژانویه: تصویب قانون بیمههاى اجتماعى (خسارت بیکارى و بیمارى و غیره)
۱۹۵۳، ۹ اوت: کودتاى ارتجاعى ژنرال زاهدى. تارومار کردن سازمانها و روزنامههاى پیشرفته، متلاشى کردن جبهه ملى؛ بازداشتهاى دستهجمعى و سرکوبى شرکتکنندگان در جنبشهاى دموکراتیک
۱۹۵۳، دسامبر: تجدید روابط سیاسى ایران با انگلستان
۱۹۵۴، اوت- سپتامبر: بازداشت دستهجمعى افسران پیشرفته ایرانى و غیرنظامیان
۱۹۵۴، ۷ دسامبر: صدور حکم اعدام ۱۲ تن از رهبران حزب توده ایران و اتحادیههاى دموکراتیک
۱۹۵۴، ۱۹ سپتامبر: امضاى قرارداد نفت دولت ایران با کنسرسیوم بینالمللى نفت
۱۹۵۴، ۲ دسامبر: امضاى موافقتنامه شوروى- ایران درباره سازمان دادن خطوط مرزى و مسائل مالى
۱۹۵۵، سپتامبر ۱۹۶۲، سپتامبر: دومین برنامه پیشرفت اقتصادى ایران
۱۹۵۵، اکتبر (تصویب شاه ۳ نوامبر): شرکت ایران در پیمان تجاوزکار بغداد
پایان ۱۹۵۵: تصویب قانون تخفیف به سرمایهگذاریهاى خارجى
۱۹۵۶، ۲۵ ژوئن- ۱۳ ژوئیه: بازدید شاه ایران، محمد رضا پهلوى از اتحاد- جماهیر شوروى
۱۹۵۶، ۲۹ ژوئیه: تصمیم شوروى درباره واگذارى دارائى شرکت سهامى نفت خوریان (۱۹۲۵ تشکیل شد) به رایگان به ایران
۱۹۵۷، ۱۶ آوریل: انعقاد قرارداد شوروى- ایران درباره عبور ترانزیتى کالاها
۱۹۵۷، ۱۱ اوت: انعقاد قرارداد ایران و شوروى درباره تهیه طرحهاى استفاده مشترک از رودخانههاى مرزى ارس و اترک
۱۹۵۷، اوت: واگذارى امتیاز نفت به کمپانى نفتى ایتالیائى «آجیپ مینراریا» (سیریپ)
۱۹۵۷: تشکیل حزب بورژوا مالک «مردم»
۱۹۵۸، ۱۱ مه: اعدام خسرو روزبه عضو کمیته مرکزى حزب توده ایران
۱۹۵۸، مه: واگذارى امتیاز نفت به کمپانى امریکائى «پان امریکن پترلیوم- کورپوریشن»
۱۹۵۸، ژوئیه: اعتصاب کارگران کورهپزخانهها در تهران، پیدایش موج تازه اعتصابى در ایران
۱۹۵۸: تشکیل حزب مالک بورژواى «ملیون»
۱۹۵۹، فوریه: قطع مذاکرات ایران و شوروى به وسیله دولت اقبال
۱۹۵۹، ۵ مارس: امضاى پیمان دوجانبه ایران با امریکا
۱۹۶۰: تشکیل سازمان اوپک (سازمان کشورهاى نفتخیز) با شرکت ایران
۱۹۶۰، ۱۱ ژانویه: تیراندازى پلیس و ژاندارمرى بروى تظاهرکنندگان در تهران
۱۹۶۰، مارس: تصویب قانون اصلاحات کشاورزى در دوره ۱۹ مجلس شورا و سنا
۱۹۶۰، تابستان: تجدید فعالیت جبهه ملى
۱۹۶۰، اوت: اتحاد حزب توده ایران و حزب دموکرات آذربایجان
۱۹۶۰، اوت- ۱۹۶۱، مه: لغو انتخابات قلابى نمایندگان مجلس دوره ۲۰ به وسیله شاه
۱۹۶۰- ۱۹۶۱: هیجان دانشجویان و تظاهرات علیه سیاست اقبال
۱۹۶۰، پایان- آغاز ۱۹۶۲: رشد جنبش اعتصابى کارگران و مستخدمان، حمله ضد فئودالى دهقانان
۱۹۶۱، ۱۸ مه: مىتینگ تودهاى در تهران و تقاضاى لغو شرکت ایران در بلوک- هاى نظامى
۱۹۶۲، ۲۱ ژانویه: تظاهرات ضد دولتى دانشجویان دانشگاه تهران
۱۹۶۲، ۹ ژانویه: تصویب قانون جدید درباره اصلاحات ارضى
۱۹۶۲، ۱۵ سپتامبر: یادداشت دولت ایران به شوروى درباره اطمینان دادن از اینکه این دولت اجازه ایجاد پایگاه موشکى به خارجیان را نخواهد داد
۱۹۶۳، ۲۶ ژانویه: انجام همهپرسى عمومى درباره اصلاحات، تصویب قانون متمم اصلاحات ارضى
۱۹۶۳، ۳ مارس: صدور فرمان واگذارى حقوق برابر مردان به زنان ایران در انتخابات مجلس
۱۹۶۳، آغاز ژوئن: حملات ضد دولتى در تهران، قم، رى، مشهد، با پشتیبانى مالکان بزرگ و روحانیان مرتجع، که از اصلاحات دولت ناراضى بودند.
۱۹۶۳، ۲۷ ژوئیه: امضاى قرارداد همکارى اقتصادى و فنى شوروى و ایران، که ضمن آن ساختمان تأسیسات ئیدرو الکتریک در رودخانه ارس، لارویى مرداب پهلوى، ساختمان کارخانه تولید ماهى و ۱۱ سیلو پیشبینى مىشد.
۱۹۶۳، دسامبر: تشکیل حزب دولتى «ایران نوین»
۱۹۶۳- ۱۹۷۳: اجراى اصلاحات ارضى و اصلاحات دیگر
۱۹۶۴: تشکیل سازمان همکارى منطقهاى (ایران، پاکستان، ترکیه)
۱۹۶۶، ۱۳ ژانویه: امضاى قرارداد ایران و شوروى درباره تأسیس کارخانه
ذوب آهن با کمک شوروى در نزدیکى اصفهان، کارخانه ماشینسازى در اراک و لولهکشى گاز
۱۹۶۶، ۱۵ اوت: قرارداد ایران- رومانى درباره ساختمان کارخانه تراکتور- سازى در تبریز به کمک رومانى
۱۹۶۷: تصویب قانون افزایش حقوق زنان در رابطه با خانواده
۱۹۶۹، ژانویه: تصویب قانون فروش زمینهاى مالکان متوسط و کوچک به دهقانان
۱۹۷۰: پایان ساختمان لولهکشى گاز سرتاسرى
۱۹۷۰- ۱۹۷۱: آشفتگى دانشجویان دانشگاه تهران
۱۹۷۱، فوریه: حمله مسلحانه به پاسگاه ژاندارمرى سیاهکل (گیلان)
۱۹۷۱، ۱۵ اوت: حل مسئله بحرین. اعلام استقلال بحرین
۱۹۷۱، اول دسامبر: ارتش ایران جزایر کوچک ابو موسى تمب بزرگ و تمب کوچک را در خلیج فارس اشغال کرد
۱۹۷۱، دسامبر: قطع روابط سیاسى عراق و ایران
۱۹۷۱، ۲ دسامبر: به رسمیت شناختن فدراسیون شیخنشینهاى خلیج فارس به وسیله ایران
۱۹۷۱- ۱۹۷۶: سرکوبى تودهاى و اعدام و محکومیتهاى سنگین در دادگاههاى نظامى
۱۹۷۲، اوت: اعتصاب کارگران حملونقل شهرى در تهران
۱۹۷۳: گسیل داشتن ارتش ایران براى سرکوبى جنبش پارتیزانى در ظفار (عمان)
۱۹۷۳، اکتبر: بازداشت ۱۲ تن از اعضاى یک گروه مخفى که به دربار نزدیک بودند، به اتهام سوءقصد به شاه و خانوادهاش
۱۹۷۳: انعقاد قرارداد با کنسرسیوم مبنى بر تحویل رسمى تأسیسات و پالایشگاه نفت به دولت ایران و تضمین واگذارى فروش نفت به وسیله کمپانىهاى وابسته به کنسرسیوم به مدت ۲۰ سال
۱۹۷۳، اکتبر: تجدید روابط دیپلماتیک دولتین ایران و عراق به ابتکار دولت عراق
۱۹۷۵، مارس: انحلال تمام احزاب سیاسى موجود ایران و ادغام آنها در حزب واحد «رستاخیز»
۱۹۷۵: صدور قانون فروش ۹۹% سهام کارخانههاى دولتى و ۴۹% سهام تأسیسات خصوصى به «مردم».
=================
نام کتاب: تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز
نویسنده: ا. آ. گرانتوسکى و دیگران / ترجمه: کیخسرو کشاورزى
تاریخ وفات مؤلف: قرن ۲۰ م
موضوع: تاریخ عمومى
زبان: فارسى
تعداد جلد: ۱
ناشر: انتشارات پویش