فعالیت نیروهاى دموکراتیک و پیکار آنان علیه ارتجاع‏

فعالیت نیروهاى دموکراتیک و پیکار آنان علیه ارتجاع‏

ورود ارتش شوروى به ایران، برکنارى رضا شاه و نابود شدن آلمان فاشیست، تکان نیرومندى به توده‏هاى مردم ایران وارد آورد و جنبش‏هاى دموکراتیک گسترده‏اى در سرتاسر کشور پدید آمدند و رشد یافتند. در پایان سال ۱۹۴۱ شرکت‏کنندگان در جنبش‏هاى دموکراتیک که در زندانها یا تبعید به‏سر مى‏بردند، آزاد شدند. اینان به نشر روزنامه‏هاى دموکراتیک پرداختند. در اکتبر ۱۹۴۱ حزب توده ایران تشکیل شد، این حزب کارگران، پیشه‏وران، دهقانان، روشنفکران دموکرات و عناصر پیشرفته ایران را متحد کرد. خواسته‏هاى مهم این حزب که ضمن برنامه‏اش گنجاند، عبارت بود: عملى شدن آزادیهاى دموکراتیک، استوارى استقلال ملى ایران، برقرارى روابط دوستانه با کلیه دولت‏هاى متفق ازجمله امریکا و بریتانیا و اتحاد شوروى، وضع قوانینى درباره کار و بیمه‏هاى اجتماعى و غیره.

اتحادیه‏هاى کارگرى و صنفى تجدید سازمان یافتند. در روستاها اتحادیه‏هاى دهقانى پدید آمدند، در بسیارى موارد این اتحادیه‏ها به حزب توده پیوستند. حرکت حزب توده ایران در جهت ایجاد اتحادیه‏هاى صنفى، انتشار مقالاتى در مطبوعات براى ایجاد اصلاحات دموکراتیک، از میان بردن سنت‏هاى ارتجاعى رژیم پیشین و پاک کردن دستگاه دولت از عناصر فاشیست بود، این برنامه توده‏هاى وسیع مردم را به سوى حزب کشاند و بنابراین از محبوبیت ویژه‏اى در میان قشرهاى زحمتکش برخوردار شد. دیرى نپائید که حزب توده ایران به عنوان بزرگترین حزب سیاسى در صحنه ایران خودنمائى کرد. در نخستین کنگره حزب توده که در اوت ۱۹۴۴ برگذار شد، بیش از ۲۵ هزار عضو در آن شرکت داشتند، ۷۵ درصد این جمعیت کارگر، دو درصد- دهقان و ۲۳ درصد روشنفکر بودند.

در همان هنگام بیدرنگ اعتبار و محبوبیت اتحاد شوروى در میان مردم افزایش یافت. ایرانیان به دروغگوئى‏ها و اراجیف تحریک‏آمیز هیتلرى‏ها و جاسوسان ایرانى‏شان که بگونه گسترده‏اى در میان مردم پخش مى‏شد، پى بردند. نمایندگان قشرهاى گوناگون توده‏هاى مردم خواهان ایجاد روابط سیاسى و فرهنگى هرچه بیشتر با اتحاد شوروى شدند.

اما تلاشهاى توده مردم ایران براى دگرگونى نظام اجتماعى- سیاسى ایران و استوارى روابط دوستى با اتحاد شوروى با پایدارى سرسختانه عناصر ارتجاعى که قدرت را در دست داشتند، روبرو شد- تمام دستگاه‏هاى دولت از قبیل ارتش، پلیس، ژاندارمرى، دستگاه قضائى در دست همین عناصر بودند. اینها که هنوز با عوامل ارتجاعى آلمان فاشیست تماس داشتند، از رشد جنبش دموکراتیک و محبوبیت اتحاد شوروى در میان مردم‏

مى‏ترسیدند، دیرى نپائید که خود را به گروههاى امپریالیستى انگلستان و امریکا چسباندند.

در سپتامبر ۱۹۴۳ سید ضیاء الدین به ایران برگشت. روزنامه‏هاى ارتجاعى ایران این شخص را به عنوان «شخصیت برجسته ملى و میهن‏پرست» شناساندند. با زور دولت و انگلیس‏ها سید ضیاء به نمایندگى مجلس ۱۴ برگزیده شد. او دوباره به انتشار روزنامه اقدام کرد، و حتى حزبى ارتجاعى با نام دموکراتیک «وطن» درست کرد، اعضاى این حزب همه با امپریالیست‏ها بستگى داشتند و شامل مالکان، بازرگانان و کارمندان بلندپایه دولت بودند. او در حالیکه از عقب‏ماندگى و عقاید خرافاتى توده‏ها و همچنین از ناخشنودى آنها از سیاست رضا خان بهره برد، سخت به روش‏هاى فرنگى مآب کردن ظاهرى مردم به وسیله رژیم رضا شاه حمله کرد. بنابراین سید ضیاء در نخستین مرحله، برنامه‏اى کاملا ارتجاعى را ارائه داشت. او خواستار حجاب زنان «آزاد شدن» از بند فرهنگ اروپائى و بازگشت به انجام سنت‏هاى پیشین و اسلامیت کهن و برقرارى نظم فئودالى قدیمى بود.

برنامه ارتجاعى سید ضیاء پس از افشاء ماهیت عوامفریبانه مفاد آن به وسیله جوامع پیشرفته ایرانى، رد شد و مورد اعتناى توده‏هاى مردم قرار نگرفت. «انتخاب» او به عنوان نماینده مجلس با خشم و غضب توده‏هاى وسیع مردم روبرو شد، اینان خواهان لغو اعتبارنامه او در مجلس بودند. با وجود تظاهرات اعتراض‏آمیز چندین هزار نفرى مردم، این اعتبارنامه مورد تأئید مجلس قرار گرفت.

بیشتر از نمایندگان مجلس ۱۴ به دستور دولت و مرتجعان امپریالیست برگزیده شدند و به مجلس راه یافتند. از ۱۲۶ نماینده برگزیده، ۷۰ تن مالک، ۱۵ نفر بازرگان و کارخانه‏دار، ۱۵ تن سردبیر روزنامه و وکیل دادگسترى، ۱۲ تن روحانى بودند. با اینهمه ۸ تن از اعضاى حزب توده در استانهاى شمالى کشور برگزیده شدند. به‏طورکلى مجلس ۱۴ که در ۲۶ فوریه ۱۹۴۴ آغاز به کار کرد، به یکى از مهمترین ابزار مرتجعان ایرانى و امپریالیست‏هاى انگلیسى- امریکائى تبدیل گردید.

از آنجا که این مجلس حق شناساندن نامزد نخست‏وزیرى را داشت، گروههاى مرتجع ایرانى در مجلس رسما مى‏توانستند دولت مطلوب خود را روى کار آورند. بنابراین در پائیز ۱۹۴۴ سیاست دولت ایران آشکارا ضد دموکراتیک و از لحاظ سیاست خارجى نسبت به دولت شوروى کاملا خصمانه بود. دولت ساعد سیاست سرکوبى توده‏ها و نیروهاى دموکراتیک را رسما در پیش گرفت.

این رفتار دولت اعتراض مردم را در سراسر کشور برانگیخت. در تهران، تبریز، رشت، مشهد، اصفهان و شهرهاى دیگر تظاهرات عظیم اعتراض‏آمیزى که شماره شرکت کنندگان آن به بیش از نیم میلیون تن مى‏رسید، ضمن پائیز ۱۹۴۴ علیه سیاست ارتجاعى‏

دولت انجام گرفت. جنبش‏هاى دموکراتیک در استانهاى جنوبى و باخترى ایران (اصفهان، یزد، شیراز، اهواز، کرمانشاه، سلطان‏آباد «اراک») که زیر اشغال ارتش انگلیس بود آغاز گردید. اعتبار و نفوذ حزب توده، اتحادیه‏هاى کارگرى و صنفى و مطبوعات دموکراتیک در این مناطق افزایش یافت.

میتینگ در مشهد علیه سیاست ارتجاعى دولت ساعد به سال ۱۹۴۴

دولت ساعد زیر فشار جنبش مردم در ۹ نوامبر ۱۹۴۴ ناچار به استعفا شد. حزب ارتجاعى «وطن» امکان نیافت تا علیه جنبش دموکراتیک مردم واکنش نشان دهد. در چنین شرایطى ارتجاع به مانور پناه جست. حزب «وطن» به «اراده ملى» تغییر نام یافت.

برنامه ارتجاعى آشکار این حزب تغییر کرد و ظاهر دموکراتیک به خود گرفت، ضمن برنامه تازه درباره آزادى، پیشرفت و اصلاحات، درباره بهره‏برى از دانش، تکنیک جدید و تمدن، و حتى پیکار علیه خرافات مذهبى، سخن به میان آمد. اما حزب نوساخته «اراده ملى» هم نتوانست اعتبار و نفوذ سازمانهاى دموکراتیک را در میان توده‏هاى مردم از میان ببرد، و در این‏باره بسیار ناتوان بود.

ارتجاع ایران که دریافت با این روش‏ها قادر به جلوگیرى از سقوط امپریالیسم در ایران نیست، در پایان ۱۹۴۴ برآن شد آشکارا و با زور علیه سازمانهاى دموکراتیک به پیکار پردازد. در فوریه و مارس ۱۹۴۵، باندهائیکه به وسیله مرتجعان تطمیع شده و

شامل اوباش حرفه‏اى بودند با همکارى پلیس و ژاندارم، به جایگاه کمیته‏ها و باشگاه‏هاى حزب توده و اتحادیه‏هاى صنفى در یزد و اصفهان هجوم بردند و این مراکز را ویران کردند. به منظور از میان بردن نفوذ اتحادیه‏هاى کارگرى در بزرگترین مرکز صنایع بافندگى ایران (اصفهان)، کارخانه‏داران و پلیس سازمانى به نام به اصطلاح «کارگر و کارفرما» سرهم کردند. پس از آن هجوم و سرکوبى کمیته‏هاى حزب توده و اتحادیه‏ها و سازمانهاى دموکراتیک نقاط دیگر کشور مانند اهواز، همدان، شاهى، سمنان و غیره آغاز گردید.

این اوج بیدادگرى ارتجاع با مبارزات ضد شوروى همراه بود. روزنامه‏هاى ارتجاعى ضمن بهره‏برى از اغماض دستگاه حاکم، اراجیف تحریک‏آمیز و دروغینى علیه شوروى مى‏نوشتند. در منطقه‏هاى شمالى کشور، مرتجعان، باندهاى مسلحى از عناصر اوباش را علیه دولت شوروى سازمان دادند.

 =================

نام کتاب: تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز

نویسنده: ا. آ. گرانتوسکى و دیگران / ترجمه: کیخسرو کشاورزى‏

تاریخ وفات مؤلف: قرن ۲۰ م‏

موضوع: تاریخ عمومى‏

زبان: فارسى‏

تعداد جلد: ۱

ناشر: انتشارات پویش‏

http://www.vatanfa.com/?s=فعالیت-نیروهاى-دموکراتیک-و-پیکار-آنان-علیه-ارتجاع‏