مرگ صدها هزار ایرانی جنگ جهانی اول

مرگ صدها هزار ایرانی

جنگ جهانی اول

جنگ جهانی اول نبردی جهانی بود که ۳۵ کشور جهان در آن شرکت داشتند و از اوت ۱۹۱۴تا نوامبر ۱۹۱۸رخ داد. پیش از این، هیچ گاه تلفات جنگی به این اندازه زیاد نبود. سلاحهای شیمیایی برای نخستین بار در این جنگ استفاده شدند، برای نخستین بار، به طور انبوه مناطق غیرنظامی از آسمان بمباران شدند و نیز برای نخستین بار کشتار غیرنظامیان در سطحی گسترده در طول جنگ رخ داد.

این جنگ پایانی بر نظام‌های سلطنت مطلقه در اروپا بود و باعث انقراض چهار امپراتوری اتریش – مجارستان, آلمان، عثمانی و روسیه تزاری و نیز سلسله‌های هوهنزولرن, هابسبورگ, و رمانوف شد. همه این امپراتوری‌ها از زمان جنگ‌های صلیبی بر سر قدرت بودند. امپراتوری آلمان تاج و تخت را از دست داد و دولت جمهوری جایگزین آن شد. امپراتوریهای شکست خورده اتریش ـ مجارستان و عثمانی هر دو از هم گسیختند و امپراتوری روسیه نیز بدست انقلابی‌های بلشویک افتاد.

در این جنگ تنها فرانسه با ۴۰ میلیون نفر جمعیت ۵/۸ میلیون سرباز به جبهه اعزام نمود و آلمان ۱۴ میلیون سرباز را تحت فرمان ارتش در آورد و روسیه به قدری سرباز به خدمت فراخواند که به تعداد آن ها اسلحه در اختیار نداشت. علاوه بر آن در این جنگ مناطق مسکونی و مراکز اقتصادی نیز هدف حملات نظامی قرار گرفت. میزان تلفات انسانی قریب ده میلیون نفر برآورد شده و قریب بیست میلیون نفر نیز مجروح شدند.

این جنگ باعث انقراض چهار امپراتوری اتریش – مجارستان, آلمان، عثمانی و روسیه تزاری و سلسله‌های هوهنزولرن, هابسبورگ و رمانوف شد

دلایل وقوع جنگ جهانی اول

علل جنگ جهانی اول عبارت بود از: رقابت اتریش و روسیه در بالکان، اختلاف بین فرانسه و آلمان و رقابت اقتصادی و دریایی بین آلمان و انگلیس؛ اما بهانه شروع جنگ این بود که آرشیدوک فرانتس فردیناند ولیعهد امپراتوری اتریش – مجارستان به دست یک تبعه اتریشی که به زبان صربستانی تکلم می کرد، در ۲۸ ژوئیه ۱۹۱۴ در سارایوو بوسنی به قتل رسید و اتریش ادعا کرد صربستان در این کار دخالت داشته و تقاضا نمود تحقیقاتی با شرکت نمایندگان اتریش صورت پذیرد که دولت صربستان تحقیقات را قبول نمود ولی با حضور نمایندگان خارجی مخالفت کرد. دولت اتریش به صربستان اعلان جنگ داد و روسیه بسیج عمومی اعلام کرد و آلمان هم به حمایت از اتریش به روسیه و فرانسه اعلان جنگ داد. قوای آلمان به بلژیک حمله کرد و این اقدام یعنی حمله به یک کشور بیطرف موجب دخالت انگلیس در جنگ شد.

ایران در جنگ جهانی اول

رئیسعلی دلواری

جنگ جهانی اول هم‌زمان با حکومت احمد شاه قاجار بود و دولت مشروطه ایران ضعیف ترین دوران خود را می‌گذراند. علیرغم اعلام بی طرفی دولت ایران نیروهای متخاصم از جنوب و شمال وارد ایران شدند. سپاه روسیه تا دروازه‌های تهران پیشروی کرد اما از منقرض کردن سلسله قاجار منصرف شد. در جنوب مردم محلی در چند نوبت با متجاوزان انگلیسی درگیر شدند که از مهم‌ترین نبردهای جنگ جهانی اول در ایران می‌توان به مقاومت دلیران تنگستان در استان بوشهر و نبرد جهاد در خوزستان اشاره کرد.

ارتش ها متخاصم محصولات کشاورزی و دامی و خود دامهای ایرانیان را مصادره کردند، شبکه های آبیاری را ویران کردند و حتی دهقانان را به زور به جاده سازی و بیگاری های نظامی وادار کردند. نتیجه این اقدامات پیدایش قحطی عظیمی  درسال ۱۲۹۷بود. در مورد تعداد تلفات آمار دقیقی در دست نیست. جان فوران تلفات انسانی را از صدهزار نفر تا ۲ میلیون نفر تخمین می زند. هرچند برخی نیز مانند محمدقلی مجد در کتاب: قحطی بزرگ و نسل‌کشی در ایران ۱۹۱۷-۱۹۱۹ بر مبنای مدارک موجود در مرکز اسناد ملّی ایالات متحده آمریکا مدعی شده که در قحطی بزرگ در ایران در طول سالهای ۱۹۱۷-۱۹۱۹ بین هشت تا ده میلیون نفر از جمعیت بیست میلیونی ایران یعنی ۴۰ درصد در اثر قحطی یا بیماریهای ناشی از سوءتغذیه از بین رفتند.

تهیه و تنظیم : سعید آقازاده

http://www.vatanfa.com/?s=مرگ-صدها-هزار-ایرانی-جنگ-جهانی-اول