نیروهای دریایی حکومت هخامنشی

تمدن ایران در عهد هخامنشیان‏

نیروى دریایى‏

حکومت هخامنشى تعدادى کشتیهاى جنگى و تجارى داشت. سفینه- سازان کشتیهایى به سبکهاى تازه بیرون دادند که مى‏توانستند از ۶۰ تا ۸۰ میل دریایى در روز حرکت کنند. در آن زمان، کشتیهایى وجود داشت که از ۲۰۰ تا سیصد تن ظرفیت داشتند، و معمولا صد تا دویست تن ظرفیت کشتیهایى بود که در شطوط بزرگ، مانند نیل، دجله، و فرات رفت‏وآمد مى‏کردند. هم در آن عصر، ساختن بنادر آغاز شد، علائم بحرى را مورد مطالعه قرار دادند، اسناد و مدارکى براى کشتیها ترتیب دادند و تخصص را در خدمات بحرى رعایت مى‏کردند. (۸۵)

پلوتارک از قول اشیل، شاعر یونان، مى‏نویسد: «من مى‏دانم که خشایارشا هزار کشتى به دریا افکند که ۲۰۷ کشتى آن بى‏اندازه تندرو بود.» کشتیهاى عصر هخامنشى از سه نوع بیرون نبود: یکى سفاین جنگى که سه ردیف پاروزن داشت؛ دوم کشتیهاى درازى که مخصوص حمل‏ونقل اسبها و سوار نظام بود؛ سوم کشتیهاى کوچکتر، براى بارکشى و حمل آذوقه و وسایل اردویى. ملوانان این کشتیها اغلب از فنیقیها و یونانیان، و افسران آنها از پارسیها و مادیها بودند.

ساختن گردونه و ارابه‏هاى جنگى نیز در عهد هخامنشیان، پیشرفت شایانى حاصل کرد؛ گزنفون مى‏نویسد:

کورش در ساختن ارابه‏ها تغییراتى داد و براى اینکه ارابه تعادل خود را بهتر حفظ کند بر طول محور چرخها افزود تا دیرتر واژگون شود. چرخها را قویتر و محکمتر ساخت تا مقاومت بیشتر داشته باشد. براى راننده محل بهتر و مناسبترى تعبیه کرد. ارابه‏ران کلیه سلاحهاى لازم را همراه داشت، و براى آنکه دشمن را از پاى درآورد در دو انتهاى محور چرخها دو قطعه داس آهنى برنده قرار داد … بعضى از ارابه‏ها که براى حمل وسایل جنگى به کار مى‏رفت بوسیله هشت جفت گاو حرکت مى‏کرد و ارتفاع بعضى از این وسایل به هجده پا مى‏رسید و از ارابه‏هاى قدیمى سهلتر کشیده مى‏شد. «۸۶»