ارزش آزادى دوره هخامنشیان
- 1,510 بازدید
- 16 فوریه 2012
- تمدن ایران عهد هخامنشیان
تمدن ایران در عهد هخامنشیان
ارزش آزادى
«آنچه از مدارک تاریخى برمىآید، یونانیان بیش از ایرانیان براى حقوق و آزادیهاى فردى و اجتماعى خود احترام قائل بودند. وقتى شهربان ایرانى از جلال و شکوه دربار خشایارشا براى دو نفر از اسپارتیها سخن مىگوید، یکى از آنان به سرباز پارسى چنین مىگوید: «تو اسارت را تحمل کردهاى ولى هرگز طعم…
______________________________
(۶۴). کورشنامه، پیشین، ص ۲۶۶٫
(۶۵). همان، ص ۳۷٫
(۶۶). تاریخ هرودت، پیشین، ج ۱، ص ۸۵ به بعد.
(۶۷).Tellos
تاریخ اجتماعى ایران، ج۱، ص: ۴۱۷
آزادى را نچشیدهاى و هنوز نمىدانى که آزادى تلخ است یا شیرین، اگر مزه آن را چشیده بودى امروز به ما توصیه نمىکردى که با نیزه به دفاع از آن بپردازیم، بلکه سفارش مىکردى که حتى با تبر از آن دفاع کنیم.» «۶۸»
دکتر گیرشمن انتظارات شاهنشاه را از ملل تابع و در معنى طرز حکومت پادشاهان هخامنشى را در یک عبارت بیان مىکند: «… آنچه که پادشاه مقتدر از ملل خواستار بود، زیستن براى او، کار کردن براى او، و انجام دادن کوچکترین خواهشهاى او و مردن براى او بود.» «۶۹» با اینحال و باوجود فقدان احزاب و اجتماعات و نبودن دموکراسى، گاهوبیگاه در منابع تاریخى جملاتى که منعکس کننده افکار عمومى است به چشم مىخورد. هرودت مى- گوید: «ایرانیان کورش را که مردى خیرخواه و بشردوست بود پدر، و داریوش را که مردى منظم و حسابگر و واضع مالیات در سراسر امپراتورى بود کاسب و تاجر، و کمبوجیه را به علت ستمگریهایى که کرده بود، مستبد مىخواندند.» از این جمله کوتاه هرودت پیداست که باوجود استبداد مطلق سلاطین و مراقبت مأمورین مخفى، توده مردمخواه در بازارها و مراکز اقتصادى و خواه در آتشگاهها و محافل مذهبى، در پیرامون مسائل اجتماعى و اقتصادى و سیاسى کشور و طرز کار و روش سلاطین و مأمورین حکومتى با یکدیگر گفتگو، و به نحوى عادلانه داورى مىکردند و از زمامداران خیرخواه به نیکى و از رجال ستمگر به بدى یاد مىکردند.