ارزش آزادى‏ دوره هخامنشیان

تمدن ایران در عهد هخامنشیان‏

ارزش آزادى‏

«آنچه از مدارک تاریخى برمى‏آید، یونانیان بیش از ایرانیان براى حقوق و آزادیهاى فردى و اجتماعى خود احترام قائل بودند. وقتى شهربان ایرانى از جلال و شکوه دربار خشایارشا براى دو نفر از اسپارتیها سخن مى‏گوید، یکى از آنان به سرباز پارسى چنین مى‏گوید: «تو اسارت را تحمل کرده‏اى ولى هرگز طعم‏…

______________________________
(۶۴). کورش‏نامه، پیشین، ص ۲۶۶٫

(۶۵). همان، ص ۳۷٫

(۶۶). تاریخ هرودت، پیشین، ج ۱، ص ۸۵ به بعد.

(۶۷).Tellos

تاریخ اجتماعى ایران، ج‏۱، ص: ۴۱۷

آزادى را نچشیده‏اى و هنوز نمى‏دانى که آزادى تلخ است یا شیرین، اگر مزه آن را چشیده بودى امروز به ما توصیه نمى‏کردى که با نیزه به دفاع از آن بپردازیم، بلکه سفارش مى‏کردى که حتى با تبر از آن دفاع کنیم.» «۶۸»

دکتر گیرشمن انتظارات شاهنشاه را از ملل تابع و در معنى طرز حکومت پادشاهان هخامنشى را در یک عبارت بیان مى‏کند: «… آنچه که پادشاه مقتدر از ملل خواستار بود، زیستن براى او، کار کردن براى او، و انجام دادن کوچکترین خواهشهاى او و مردن براى او بود.» «۶۹» با این‏حال و باوجود فقدان احزاب و اجتماعات و نبودن دموکراسى، گاه‏وبیگاه در منابع تاریخى جملاتى که منعکس کننده افکار عمومى است به چشم مى‏خورد. هرودت مى- گوید: «ایرانیان کورش را که مردى خیرخواه و بشردوست بود پدر، و داریوش را که مردى منظم و حسابگر و واضع مالیات در سراسر امپراتورى بود کاسب و تاجر، و کمبوجیه را به علت ستمگریهایى که کرده بود، مستبد مى‏خواندند.» از این جمله کوتاه هرودت پیداست که باوجود استبداد مطلق سلاطین و مراقبت مأمورین مخفى، توده مردم‏خواه در بازارها و مراکز اقتصادى و خواه در آتشگاهها و محافل مذهبى، در پیرامون مسائل اجتماعى و اقتصادى و سیاسى کشور و طرز کار و روش سلاطین و مأمورین حکومتى با یکدیگر گفتگو، و به نحوى عادلانه داورى مى‏کردند و از زمامداران خیرخواه به نیکى و از رجال ستمگر به بدى یاد مى‏کردند.

http://www.vatanfa.com/?s=ارزش-آزادى‏-دوره-هخامنشیان