بار سنگین مالیات‏ دوره هخامنشیان

بار سنگین مالیات‏

پس‏ازآنکه حوزه قدرت هخامنشیان وسعت گرفت، کم‏کم، پارسیان یعنى قوم فرمانروا از پرداخت باج معاف گردیدند؛ ولى به عوارض مالیاتى ملل تابعه، از دوره داریوش به بعد افزوده شد. به باج شهرستان پهناور ماد که به ۴۵۰ قنطار  برآورده شده بود، صد هزار گوسفند و پنجاه هزار اسب نسائى (براى شاه) افزودند.

شوش و سرزمین کاشیها ۳۰۰ قنطار مى‏پرداخت، ارمنستان تا سرزمین کنار دریاى سیاه ۴۰۰ قنطار. این شهرستانها سالیانه ۲۰ هزار کره اسب نسائى براى مهرگان نزد شاه مى‏فرستادند. همچنین سایر شهرستانها برحسب وسعت و قدرت اقتصادى مالیات خود را مى-

پرداختند، بطورى که اگر مالیاتهاى سنگین آن دوره را مورد مطالعه قرار دهیم به این نتیجه مى‏رسیم که از شهرستانهاى مختلف همواره نهرى از سیم به مرکز امپراتورى روان بود که هرودت مبلغ آن را به ۹۸۸۰ «قنطار اوبویى» به شمار آورد. به عقیده امستد:

حساب کردن آن مبلغ به پول کنونى تا حدى غیر ممکن است ولى اگر آن را پیرامون ۲۰ میلیون دلار بگیریم و ارزش خرید آن را چند برابر بیشتر، مى- توانیم تصورى از ثروت پادشاه پارسى به دست آوریم. معمولا این زروسیمها را مى‏گداختند و آنها را به صورت شمش درمى‏آوردند و قسمت ناچیزى از آن را سکه مى‏زدند و آن سکه‏ها را براى خرید سربازان و یا سیاستمداران بیگانه مصرف مى- کردند.

به این ترتیب چون مالیاتهاى سنگین را از زروسیم مى‏گرفتند، عده کثیرى از ملکداران که قادر به پرداخت باج نبودند ناچار براى تهیه سیم و زر املاک خود را نزد وام‏دهندگان نابکار به گروگان مى‏دادند. ادامه این سیاست ظالمانه از طرف سلاطین و زمامداران حکومت هخامنشى به عقیده امستد موجب پیدا شدن تورم و بالا رفتن قیمتها و فلاکت و بیچارگى مردم زیردست گردید.

تاریخ اجتماعى ایران، ج‏۱، ص: ۴۰۳