آشنایی با کلیساها و بازارهای تاریخی استان کردستان

آشنایی با کلیساها و بازارهای تاریخی استان کردستان

کلیسای سنندج
این بنا در ضلع غربی خیابان نمکی و در محله قدیمی ” آقازمان” که محله ای مسیحی نشین است قرار دارد. اواخر صفویه در زمان حکومت شاه عباس دوم ، هنگامی که ارامنه توسط دولت عثمانی به ایران تبعید شدند، گروهی از آنها در شهر سنندج ساکن و احتمالاً درهمان زمان به ساخت کلیسا اقدام نمودند.

شیوه ساخت و نوع معماری کلیسای سنندج تحت تأثیر معماری سبک اصفهانی است و تلفیقی از نماسازی سبک بومی مانند طاق نما و ستون نمای آجری در آن به کار رفته که به فرم مشعل در بخش فوقانی به صورت سه ترکی آجر کاری شده است. خطوط عمودی در نمای بیرونی ساختمان تاکید بر ارتفاع کلیساست.

در گل دسته ناقوس کلیسا کاشی ها و گره چینی قابل ملاحظه است. حجاری سنگ های سر در ورودی که دارای نقش گل لوتوس و ترنج است، کار استادان سنندجی است. این کلیسا دارای قناتی فعال است و آب نمای زیبایی نیز در داخل حیاط آن در ضلع جنوبی دیده می شود.
بازار
بازار قدیمی سنندج

شهر سنندج دارای دو بازار بزرگ و عمده است که یکی از آنها به بازار قدیمی شهرت دارد. محوطه این بازار به شکل یک مستطیل بزرگ است و با بیشتر بازارهای ایرانی که به صورت خطی شکل گرفته اند، تفاوت دارد. این بازار با الهام از بازار پیرامون میدان نقش جهان اصفهان ساخته شده است.

در وسط این بازار سراهای مختلفی قرار داشت که در اثر خیابان کشی در اوایل حکومت پهلوی از بین رفت و بازار به دو بخش تقسیم شد. بخش شمالی خیابان را بازار “سنندجی” و قسمت جنوبی را بازار”آصف” می نامند. از چهار دروازه قدیمی بازار سنندج ، اکنون سه دروازه در مدخل ورودی قدیمی باقی مانده است.

تاریخ ساخت بازار سنندج به زمان ” سلیمان خان اردلان” در سال۱۰۴۶هـ.ق باز می گردد. دراین تاریخ سلیمان خان از طرف شاهان صفوی به عنوان والی کردستان منسوب و سنندج به عنوان مرکز ایالت کردستان انتخاب شده بود. این بازار و قلعه حکومتی (دژسنه) هم زمان ساخته شده اند.

سقف راسته بازار به صورت طاق و گنبد ساخته شده و سقف حجره ها نیز به صورت طاق اجرا شده است. مصالح به کار رفته در بازار بیشتر سنگ، خشت و آجر است.
بازار سرتپوله سنندج
یکی از بازارهای سنندج به نام بازار ” سرتپوله” درمحله ای به همین نام واقع است. این بازار از خیابان شهدا آغاز و به ابتدای بازار مستطیل شکل قدیمی متصل می شود. بازار سر تپوله در مسیر راه قدیمی مریوان و سقز به کردستان عراق که هنوز بقایای آن موجود است، شکل گرفته . این بازار در گذشته در مسیر راه کاروان رو برای رسیدن به بازار اصلی سنندج قرار داشت. گذر اصلی بازار فاقد سقف و دارای حجره ها و مغازه هایی از حرفه های مختلف است. اگر چه امروزه این بازار از رونق گذشته برخوردار نیست، ولی همچنان به حیات خود ادامه می دهد.
بازار بیجار
بازار بیجار در مرکز این شهر واقع شده و از بقایای بافت قدیمی شهر بیجار به حساب می آید. این بازار شامل یک راسته طولانی شمالی – جنوبی، تیمچه ای به نام ” حاج شهباز” و سرایی به نام سرای ” امیر تومان ” است. امروزه تنها شانزده باب حجره از معماری قدیم بازار در دو طرف راسته اصلی باقی مانده و بقیه حجره ها و راسته ها تغییر کرده است. در پوشش مغازه ها از طاق استفاده شده است.

موقعیت جغرافیایی بیجار که بر سر راه کردستان و آذربایجان قرار دارد، موجب وسعت و گستردگی خاص این بازار شده است. در گذشته نیز این بازار به دلیل قرار گرفتن در مسیر کاروان های تجاری از رونق درخور توجهی برخوردار بود.

تاریخ دقیق ساخت بازار بیجار مشخص نیست ولی با توجه به نوع معماری و بقایای وضعیت موجود آن ، به نظر می رسد که احتمالاً در دوره قاجار ساخته شده باشد.
تیمچه حاج شهباز:
در ضلع شرقی راسته بازار بزرگ بیجار، تیمچه ای زیبا قرار دارد که به نام تیمچه “حاج شهباز” معروف است. این تیمچه دارای یک فضای سرپوشیده مرکزی است که حجره هایی در پیرامون آن شکل گرفته است.ویژگی معماری این تیمچه در نوع قوس ها و کاربندی هایی است که در سقف آن اجرا شده است. همچنین نورگیرهای آن در سقف و در ترکیب با کاربندی ها، تصویری زیبا پدید آورده که نشان گر تفکر و ذوق بالا و قابل توجه است.
سرای امیر تومان
: در ضلع غربی بازار بیجار سرایی قدیمی وجود دارد که در زبان محلی به تیمچه “امیر تومان” معروف است. این سرا به علت مجاورت با پارکی کوچک، از موقعیت مناسبی در شهر بیجار برخوردار است.سرای امیر تومان دارای یک حیاط مرکزی با حجره هایی در پیرامون است . محوطه آن به شکل هشت و نیم هشت است و در یک طبقه با مصالح خشت، آجر و سنگ ساخته شده . این سرا در گذشته  به عنوان مکان تجاری قابل توجهی در کنار بازار قدیمی بیجار مطرح بود.این بنا هم احتمالاً در دوره قاجار ساخته شده است.
بازار قدیمی سقز
از بازار اصلی و قدیمی شهر سقز آثار زیادی بر جای نمانده است و تنها آثار به جای مانده شامل بقایای راسته های آن است که در طی چند دهه گذشته به کلی از نظر معماری دگرگون شده است. با توجه به آثار به جای مانده از کاروانسرای ” تاجوانشیر” در کنار این بازار، می توان به اهمیت بازار سقز در گذشته پی برد.

http://www.vatanfa.com/?s=آشنایی-با-کلیساها-و-بازارهای-تاریخی-استان-کردستان