آشنایی با بیشتر با آبادان

آبادان با مساحتی حدود ۲۶۵۲ کیلومتر مربع در جنوب غربی خوزستان و در فاصله ۱۲۷ کیلومتری اهواز واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دریا ۵ متر است. جمعیت آن بر اساس سرشماری سال ۱۳۷۵ ۲۵۲۰۴۷ نفر بوده است.
این بندر یا جزیره را در کتب قدیم عبادان می نامیدند و در قرون اخیر به مناسبت مقبره ای منسوب به خضر که کنار بهمنشیر واقع است جزیره الخصر نیز می خواندند.

اصطخری در کتاب مسالک الممالک می نویسد: عبادان قلعه کوچک و آبادی است در کنار دریا و مجمع آب دجله و آن رباطی است که در آن پاسبانانی بوده اند برای جلوگیری از یورش قطریه ( مردم قطر در ساحل خلیج فارس) و پیوسته در آنجا جمعی به مرابطه مشغولند. مقدسی در کتاب (اجسن التقاسم) می نویسد: (عبادان شهری است در جزیره یی که میان دجله و رود خوزستان است و ماورای آن شهر و دهی نیست و در آن ریاطات (خانقاها) و عباد و صالحان می باشند).

عبادان در سده های میانه مانند بیشتر شهرهای خوزستان روی به ویرانی نهاد و در جای آن جز دهکده ای بیش نماند و چون زمین آنجا سست است و بیشتر بناها از خشت ساخته شده بود در قرنهای اخیر آثار آنها هم نابود شده است. تنها چیزی که از ابنیه عبادان باقی مانده همان مقام خضر است که مکرر تعبیر شده است.

کلمه آبادان تا پیش از ۱۳۱۴ شمسی به صورت عبادان نوشته و تلفظ می شد اما در این سال به پیشنهاد فرهنگستان ایران و تصویب دولت نگارش و تلفظ کنونی جایگزین آن شد. شهر جدید آبادان را باید مولود صنعت دانست. پس از آنکه اولین چاه نفت در مسجد سلیمان به نفت رسید متصدیان امور شرکت نفت درصدد برآمدند تا بندرگاهی نزدیک به دریا بسازند تا نفت خام از آنجا بارگیری شود و همچنین پالایشگاهی برپا کنند تا نفت خام در آن تصفیه گردد. برای این کار هیچ جا را مناسب تر از آبادان ندیدند. آبادان پس از گذشت چهل سال از وضعیت یک سرزمین لم یزرع و خشک به شهری صنعتی مبدل گشت و بزرگترین پالایشگاه جهان در آنجا احداث گردید و نقاط مسکونی و شهری آن به سرعت گسترش یافت.

آبادان بی تردید پیشرفته ترین شهر ایران از لحاظ تمدن مادی بود و اینهمه را از برکت صنعت نفت داشت: از خانه سازی خیابان بندی ایجاد اسکله پایانه های نفتی فرودگاه بین المللی و صدها مرکز بازرگانی گرفته تا احداث پارکها سینماها باشگاهها و فروشگاههای نوین..

عمده ترین فعالیت اقتصادی منطقه تا قبل از جنگ مربوط به صنایع نفت و پتروشیمی بود. کشاورزی و ماهیگیری نیز در این شهرستان رواج داشته به ویژه ماهیگیری به جهت وجود رودخانه و دریای آزاد از اهمیت خاصی برخوردار بود.

جنگ تحمیلی بر پیکره آبادان که یکی از غنی ترین نهادهای صنعتی و جامعه مدنی طی چندین دهه در آن تجربه شده بود آسیب های جبران ناپذیری وارد آورد.

جمعیت آبادان که در آستانه انقلاب به ۳۰۰ هزار نفر رسیده بود هشت سال پس از جنگ در سال ۱۳۷۵ علی رغم رشد جمعیت تنها ۲۵۰ هزار نفر بود.

تخریب این شهر بر اثر جنگ و پراکندگی اجباری جمعیت آن نه تنها یک شهر مهم بلکه فرهنگی منحصر بفرد و مدنیتی پیشرفته و سرمایه ای انسانی را هم متلاشی کرد.

با توجه به موقعیت ویژه این منطقه و قابلیت های مختلف آن انتظار می رود که این شهرستان بتواند در آینده حیات دوباره خود را آغاز نماید.